Döner Sermaye Saymanlığınca satılmak üzere üretimi yapılan süs bitkisi ve muhtelif gıdanın taşınır kayıtlarına alınmadığı görülmüştür.

Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 152 Mamuller hesabına ilişkin düzenlemeler getiren “Hesabın niteliği” başlıklı 131’inci maddesinde, 152 No.lu Mamuller Hesabının, üretim çalışmaları sonunda elde edilen ve satışa hazır hâle gelmiş bulunan mamullerin izlenmesi için kullanılacağı; “Hesabın işleyişi” başlıklı 132’nci maddesinde ise üretimi tamamlanan yarı mamullerin maliyet bedelleri ile bu hesaba borç, 151- Yarı Mamuller-Üretim Hesabına alacak kaydedileceği, maliyet dönemi sonlarında yarı mamul hesabına alınmadan doğrudan mamule dönüştürülen giderlerin bu hesaba borç, 711 Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri Yansıtma, 721 Direkt İşçilik Giderleri Yansıtma, 731 Genel Üretim Giderleri Yansıtma hesaplarının mamulün üretimiyle ilgili olanlarına alacak kaydedileceği; satılan mamullerin bir taraftan maliyet bedelleri ile 152 No.lu Hesaba alacak, 620 Satılan Mamuller Maliyeti Hesabına borç kaydedileceği belirtilmektedir.

Yapılan incelemede ise, Döner Sermaye İşletmesi birimlerinde 2020 yılında gıda (pirinç, süs bitkisi, çörekotu) üretimi yapıldığı ve bu emtiadan toplam 2.207.622,25 TL’lik satış yapıldığı, bunların maliyet hesaplamaları yapılarak 151-Yarı Mamuller-Üretim Hesabına ve sonrasında 152-Mamuller Hesabına kaydedilmediği, dolayısıyla Kurum 2020 yılı Bilançosunda bu hesapların yer almadığı görülmüştür.

İşletmenin konuyla ilgili olarak, üretiminde kullanılan malzemelerin 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına kaydedilerek depoya alındığını, depodaki malzemelerin üretim için kullanıldıkça maliyet hesaplarına kaydedildiğini, üretilen ürünlerin depoya alınmadığı, stok yapılmadığı, üretilip direk satışı yapıldığını, bu nedenle 151 Yarı Mamuller-Üretim Hesabı ve 152 Mamuller Hesabının çalıştırılmadığını belirtmesine karşın, yukarıda belirtilen mevzuatın açık hükmü ve bu düzenlemenin Kuruma taktir yetkisi tanımaması, satışa konu edilen yarı mamullerin ve yarı mamul hesabına alınmadan doğrudan mamule dönüştürülen giderlerin bu hesaba kaydedileceğinin açıkça belirtilmesi ile satışı yapılan emtianın hiç depolanmamış

olmasının fiilen mümkün olmaması karşısında 152 No.lu Hesabın kullanımının zorunlu olduğu değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak, satılmak üzere üretimi yapılan mamullerin Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde ilgili hesaplarda izlenmesi ve mali tabloların eksiksiz ve doğru bilgi verebilmesinin sağlanması gerekmektedir.