Karar Künyesi
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile Belediye meclisine verilen Çevre Temizlik Vergisinin hesaplanmasında derece belirleme yetkisinin sınırları aşılarak bina gruplarına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Çevre Temizlik Vergisi” başlıklı mükerrer 44’ üncü maddesinde;
“Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar çevre temizlik vergisine tabidir.
İş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi, belediyelerce binaların tarifedeki derecelere intibak ettirilmesi üzerine her yılın Ocak ayında yıllık tutarı itibarıyla tahakkuk etmiş sayılır. Tahakkuk eden vergi, bir defaya mahsus olmak üzere, belediyelerin ilan mahallerinde bir ay süreyle topluca ilan edilir. İş yeri ve diğer şekilde kullanılan binalarla ilgili olarak tahakkuk eden bu vergi, her yıl, emlak vergisinin taksit sürelerinde ödenir.
Belediye meclisleri, bulundukları mahallin sosyal ve ekonomik farklılıkları ile büyüklüklerini de dikkate alarak binaların hangi dereceye gireceğini tespit etmeye yetkilidir.” hükmü yer almakta ve çevre temizlik vergisinin hesaplanmasına esas oluşturacak bina grup ve dereceleri belirtilmektedir.
Tablo 7:Çevre Temizlik Vergisi Bina Grup ve Dereceler
Bina Grupları | 1. Derece | 2. Derece | 3. Derece | 4. Derece | 5. Derece |
1. Grup | 1.400 | 1.120 | 840 | 700 | 560 |
2. Grup | 850 | 670 | 500 | 420 | 340 |
3. Grup | 560 | 450 | 340 | 280 | 225 |
4. Grup | 280 | 225 | 170 | 140 | 115 |
5. Grup | 170 | 140 | 100 | 85 | 70 |
6. Grup | 85 | 70 | 50 | 40 | 30 |
7. Grup | 30 | 25 | 18 | 15 | 12 |
13.12.2005 tarihli ve 2005/9817 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile çevre temizlik vergisi uygulamasına esas olacak bina gruplarını belirlemiştir.
Tablo 8 :Çevre Temizlik Vergisi Bina Grupları
BİNA GRUPLARI | 1-Öğrenci sayısı: (Okul,yurt,kreş,dershane, kurs,eğitim merkez, anaokulu, yuva vb. eğitim ve öğretim faaliyeti yapılan binalar.) | 2- Yatak kapasitesi: (Konaklama tesisleri ile hastahaneler ve diğer yataklı sağlık tesislerine ait binalar.) | 3- Kullanım alanı (m2): a) Her türlü yeme, içme ve eğlence yerleri. | b)Daimi surette faaliyet gösteren lunapark, panayır, fuar, stadyum, hipodrum, spor salonu gibi yerler ile eşya depolamaya mahsus olan yerler. | 4-Koltuk sayısı: (Sinema, tiyatro, opera, bale vb. biletle girilen koltuklu eğlence yerleri. | 5-Personel sayısı: (1, 2, 3 ve 4 üncü sıradakiler hariç, ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyetler için kullanılan binalar ile bunlar dışında kalan faaliyetlere mahsus binalar.) |
I.GRUP | 750’den fazla | 500’den fazla | 1000’den fazla | 5000’den fazla | 2000’den fazla | 300’den fazla |
II.GRUP | 750-500 | 500-300 | 1000-500 | 5000-4000 | 2000- 1500 | 300-200 |
III.GRUP | 499-250 | 299-150 | 499-250 | 3999-3000 | 1499- 1000 | 199-100 |
IV.GRUP | 249-100 | 149-50 | 249-100 | 2999-2000 | 999-500 | 99-50 |
V.GRUP | 99-50 | 49-20 | 99-50 | 1999-1000 | 499-250 | 49-10 |
VI.GRUP | 49-20 | 20’den az | 50’den az | 999-500 | 249-100 | 9-4 |
VII.GRUP | 20’den az | - | - | 500’den az | 100’den az | 3 ve daha az |
Anılan mevzuat hükümleri ve bina grup ve dereceleri tablosu birlikte değerlendirildiğinde uygulama şu şekilde olmalıdır: Örneğin öğrenci sayısı 750’ den fazla olan bir eğitim merkezi bina gruplamasında 1.Grupta yer almaktadır. Derecesi ise Kanun’un verdiği yetkiye dayanarak belediye meclisi tarafından 1-5 arasında tespit edilecektir.
Çevre Temizlik Vergisi uygulaması ve hesaplanmasında esas teşkil edecek göstergeler Belediye Gelirleri Kanunu ve 2005/9817 Bakanlar Kurulu Kararı ile hüküm altına alınmıştır. Kanun, mahallin sosyal ve ekonomik farklılıkları ile büyüklüklerini de dikkate alarak binaların hangi dereceye gireceğine yönelik belediye meclisine derece belirleme yetkisi vermişken, bina grupları üzerinde herhangi bir tespit yapma yetkisi vermemektedir.
Belediye meclisi 23.11.2001 tarihli ve S/762 numaralı Meclis kararı ile 01.01.2002 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bina derecelerinin yanında bina grupları üzerinde de bazı düzenlemeler yapmıştır. Örneğin personel sayısı 10-49 arasında olan ve 5. grupta yer alması gereken işyerine 4. grupta, öğrenci sayısı 20-49 olan ve 6. grupta olması gereken eğitim faaliyet alanına 5. grupta yer vermiştir.
Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile belediye meclisine verilen çevre temizlik vergisinin hesaplanmasında derece belirleme yetkisinin sınırlarının aşılarak bina gruplarına ilişkin düzenleme yapılması
konusunun Hukuk İşleri Müdürlüğü tarafından incelendiği ve yapılacak tespite göre işlem tesis edileceği ifade edilmiştir.
Netice olarak, çevre temizlik vergisi uygulamasında bina grupları üzerinde değişiklik yapılmasına yönelik meclis kararı mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.