Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen ve faturalı alacaklar olarak tabir edilen emekli ikramiyesi, ölüm yardımı, makam/temsil/görev tazminatları ve diğer ödemelerden kaynaklanan ve ilgili kamu idarelerine fatura edilen idare borçları kapsamında; Üniversitenin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan taksitler halinde ödenen ek karşılık prim borçları ile vadesi geçmiş faturaya dayalı borçlarının 368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş Veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabında izlenmediği görülmüştür.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin 368 Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş Veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabına ilişkin olarak düzenlenen “Hesabın niteliği” başlıklı 288’inci maddesinde; söz konusu hesabın, kanuni süresi içinde ödenmeyen vergi ve diğer yükümlülükler ile ertelenen veya taksitlendirilen vergi ve diğer yükümlülüklerin izlenmesi için kullanılacağı hüküm altında alınmıştır.

Anılan Yönetmelik’in “Hesabın işleyişi” başlıklı 289’uncu maddesinde; vadesi geçmiş, ertelenmiş veya takside bağlanmış olup bir yıl veya faaliyet dönemi içinde ödenecek vergi ve diğer yükümlülüklerin bu hesaba alacak, 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı, 361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedileceği, bahsi geçen hesapta kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben yapılan ödemelerin ise bu hesaba borç kaydedilmek suretiyle kapatılacağı ifade edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, 2020 yılı Şubat ayı içerisinde ödemesine başlanarak, altı eşit taksitle ödenmesi gereken ek karşılık primi ödemelerinin tahakkuk ayını müteakip aylarda ödenecek olan kısımlarının taksitlendirilmiş bir yükümlülük niteliğinde olduğu görülmektedir. Dolayısıyla söz konusu tutarlar ile vadesi geçmiş fatura borçlarının bir yıl veya faaliyet dönemi içinde ödenecek kısımlarının, nitelikleri itibarıyla 368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabında izlenilmesi gerekmektedir.

Yapılan inceleme neticesinde, Üniversite tarafından 2020 yılı içerisinde 630.05.01.02.05 Görev Giderleri Tertibinden (Görev Zararları hesabından) toplam 4.235.594,84 TL ödeme yapıldığı görülmüştür. Söz konusu tutarın 2.441.769,30 TL’sinin 2019 yılına ait olan taksitlendirilmiş veya vadesi geçmiş ek karşılık primleri ve faturaya dayalı borçlardan oluştuğu, esasen bu tutarların muhasebeleştirilmesinde 368 Vadesi Geçmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabının hiç kullanılmadığı, söz konusu tutarlar ödenirken 630 Giderler Hesabına borç kaydı yapılmak suretiyle doğrudan giderleştirildiği tespit edilmiştir. Halbuki geçmiş yıl gideri niteliğinde olan 2019 yılına ait bu tutarların öncelikle 368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabında izlenilmesi, ödemesi yapıldığında ise söz konusu hesaba borç kaydı yapılmak suretiyle kapatılması gerektiği açıktır.

Kamu idaresi tarafından 2020 yılı sonundan itibaren söz konusu tutarların 368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabında izlendiği ifade edilmişse de, 2019 yılına ait borç tutarlarının bahsi geçen hesapta takip edilmeyip, 2020 yılı içerisinde doğrudan giderleştirmek suretiyle ödenmesi, 2020 yılı Faaliyet Sonuçları Tablosunda yer almaması gereken bir tutarın mali tablolara kaydedilmesine, dolayısıyla 630 Giderler Hesabının 2.441.769,30 TL fazla olarak görünmesine sebebiyet vermiştir.