Karar Künyesi
Belediye tarafından bazı taşınmazların ilgili mevzuatında tahsis yapılabileceği belirtilmediği halde farklı idarelere tahsis edildiği görülmüştür.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde;
“…
d) Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya
süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.
…” hükmü yer almaktadır.
10.10.2006 tarihli Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Tahsis ve Devri Hakkında Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“…
f) Kamu idaresi: Tahsis açısından, Yönetmelik ekindeki idareler ile kendilerine tahsis yapılması açısından köy tüzel kişiliklerini; devir açısından, Yönetmelik ekindeki idarelerden, düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç, diğer idareleri,
…
ğ) Tahsis: Mülkiyeti kendilerinde kalması koşuluyla kamu idarelerince, kanunlarında belirtilen kamu hizmetlerinin yerine getirilebilmesi amacıyla mülkiyetlerindeki taşınmazların, birbirlerine veya köy tüzel kişiliklerine; Hazineye ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin ise, Maliye Bakanlığınca hizmetin devamı süresince kamu idarelerinin veya köy tüzel kişiliklerinin bedelsiz olarak kullanımına bırakılmasını
…
İfade eder.” hükmü bulunmakta olup, Yönetmelik ekinde Genel Bütçeli İdareler, Özel Bütçeli İdareler, Denetleyici ve Düzenleyici Kurumlar, Sosyal Güvenlik Kurumları ve Mahalli İdarelere ilişkin cetveller yer almış ve her cetvelde kurum ve kuruluşlar sayma yoluyla belirlenmiştir.
Aynı Yönetmelik’in “Tahsis yetkisi” başlıklı 4’üncü maddesinde ise;
“(1) Özel bir hüküm olmaması durumunda kamu idareleri, tahsis işlemini Kanunun 47 nci maddesine dayanarak yapabilirler. Ancak mülkiyetlerinde bulunan taşınmazların tahsisini; belediyeler, 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinin (h) bendine, il özel idareleri ise, 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 64 üncü maddesinin (d) bendine göre yaparlar.” hükümleri yer almakta ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15 inci maddesinde, mahalli müşterek niteliğindeki hizmetlerin yerine getirilebilmesi için belediye ve mücavir alan sınırları içinde taşınmaz tahsisi yapmak
belediyelerin yetki ve imtiyazları arasında sayılmaktadır.
Yukarıda verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, belediyelerin mahalli müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi için tahsis yapma yetkisinin kamu kurum ve kuruşları ve köy tüzel kişilikleri ile sınırlı olduğu anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede Belediye tarafından Spor Kulübü, Amatör Spor Kulüpleri Federasyonu, Gaz Dağıtım Anonim Şirketi gibi çeşitli idarelere taşınmaz tahsisleri yapıldığı görülmüştür.
Sonuç olarak Belediye tarafından taşınmaz tahsis edilebilecek kurum ve kuruluşlar arasında sayılmayan bu idarelere yapılan tahsislerin mevzuata aykırı olduğu düşünülmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Meram Belediye Meclisi’nin 09.06.2017 tarih ve 2017/108 sayılı kararı ile Büyükkovanağzı Mahallesi 37361 ada 4 nolu parsel üzerinde bulunan park alanı içerisindeki alanın Gaz Dağıtım Anonim Şirketine tahsisi, yine Belediye Meclisi’nin 04.03.2019 tarih ve 2019/37 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
Spor kulüpleri ve Spor Kulüpleri Federasyonuna yapılan taşınmaz tahsisinin; sporu teşvik etme ve taşınmaz tahsisi olmak üzere iki farklı yönden 5393 Sayılı Belediye Kanunu ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 47’nci maddesi hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.
5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun ‘‘Belediyenin görev ve sorumlulukları’’ başlıklı 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde: ‘‘ Belediye, mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla; ... b) Gerektiğinde, öğrencilere, amatör spor kulüplerine malzeme verir ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan sporculara belediye meclisi kararıyla ödül verebilir. …’’ denilmiştir. Madde içerisinde yer alan;‘‘Gerektiğinde, öğrencilere, amatör spor kulüplerine malzeme verir ve gerekli desteği sağlar,’’ hükmü gereği belediyenin görev ve sorumlulukları arasında amatör spor kulüplerine gerekli desteği sağlamak da yer almaktadır ve belediye meclis kararı ile spor kulübüne yapılan taşınmaz tahsisi ‘‘gerekli desteği sağlar’’ kapsamında değerlendirilmelidir.
Sonuç olarak, ilçede spor faaliyetlerini yürüterek toplumsal fayda sağlayan; Spor kulüplerine yapılan tahsis işlemi, 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesinde öngörülmüş ve belediyelerce yerine getirilmesi gereken hizmetlere ilişkin olup, tahsis, esasen
belediyelere kanunla tevdi edilen görevleri yerine getiren kuruluşlara yapıldığından, uygulamanın mevzuata aykırı olmadığı değerlendirilmektedir.” denilmektedir.
Sonuç olarak İdare tarafından yapılan savunmada spor kulübü ve Amatör Spor Kulüpleri Federasyonuna yapılan taşınmaz tahsislerinin 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinde yer alan; “… b)… (Değişik ikinci cümle: 12/11/2012-6360/17 md.) Gerektiğinde, sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdî yardım yapar ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan öğrencilere, sporculara, teknik yöneticilere ve antrenörlere belediye meclisi kararıyla ödül verebilir…” hükmü gereğince yapıldığı belirtilmiş ise de bu hükümde yer alan “gerekli desteği sağlar” ifadesinin taşınmaz tahsisini içerecek şekilde genişletilmesi 5393 sayılı Kanun’un bu maddesi ile taşınmaz tahsisine ilişkin 75’inci maddesinin ruhuna aykırılık teşkil etmektedir. Taşınmaz tahsisine ilişkin 5018 sayılı Kanun’un 47’inci maddesinde 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesinde taşınmaz tahsisinin kamu idareleri ve köy tüzel kişiliklerine yapılabileceği belirtilmiş olup, spor kulüpleri ve federasyonunun kamu idaresi olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.
02.02.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2017/1 Esas No.lu ve 5415/1 Karar No.lu Sayıştay Genel Kurulu İçtihadi Birleştirme Kararı ile bu konuda ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklara son verilmiş olup, belediyeler açısından 5018 sayılı Kanun’un 47’inci maddesi ile 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddeleri çerçevesinde taşınmaz tahsisi için;
-mahalli müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacı,
-belediye meclisi kararı,
-tahsis yapılacak idarenin mahalli idare veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarından olması şartları gerektiği belirtilmiş olup, belediyelere 5393 sayılı Kanun’la verilmiş olan taşınmaz tahsisi yetkisinin sınırsız olmadığı ve kamu kurum ve kuruluşu niteliği taşımayan spor kulüplerine yapılan tahsislerde belediye meclisine verilen yetkinin aşıldığı değerlendirilmiştir.
Anılan Karar’da ayrıca 5393 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinde yer alan “gerekli desteği sağlar” ifadesinin taşınmaz tahsisini içerdiğini iddia etmenin hem bu maddenin hem de taşınmaz tahsisine ilişkin özel düzenlenmiş bulunan 69’uncu ve 75’inci maddelerin lafzına uygun düşmeyeceği belirtilmiştir.
Yapılan açıklamalar uyarınca spor kulübüne ve federasyona yapılan taşınmaz tahsisinin yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine ve Sayıştay Genel Kurul Kararı’na aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmektedir.