Karar Künyesi
Verilmesi
Belediye tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51’inci maddesinin (g) bendi kapsamında olmamasına rağmen, 205 adet su üstü sporları parkur noktası kiralama ihalesinin pazarlık usulüyle yapılarak kiraya verildiği görülmüştür.
2886 sayılı Kanun’un “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde; genel bütçeye dâhil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun'da yazılı hükümlere göre yürütüleceği,
Aynı Kanun’un “İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu” başlıklı 36’ncı maddesinde ise, anılan Kanun'un 1' inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulünün esas olduğu, ancak mezkûr Kanun’un 44’üncü maddesinde gösterilen işlerin belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45’inci maddesinde gösterilen işlerin açık teklif usulüyle, 51’inci maddesinde sayılan işlerin pazarlık, 52’nci maddesinde gösterilen işlerin de yarışma usulüyle, yaptırılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Mezkûr Kanun'un “Pazarlık usulüyle yapılacak işler” başlıklı bahsi geçen 51’inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde hangi işlerin bu kapsamda ihale edilebileceği şu şekilde belirlenmiştir;
Taşınmazın, Devletin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan olması,
İşin özelliği, idareye yararlı olması veya ivediliği gereği kapalı ya da açık teklif yöntemlerinin kullanılamıyor olması.
Dolayısıyla anılan Kanun’un 51’inci maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulünün; işin özelliği, idareye yararlı olması veya ivediliği gereği kapalı ya da açık teklif yöntemlerinin kullanılamıyor olması dışında uygulanmasının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.
Yapılan denetimlerde Belediye tarafından işin özelliği ve idareye yararlı olması gerekçeleriyle pazarlık usulü ile 205 adet su üstü sporu parkur noktasının kiraya verildiği görülmüştür. Bu yerlerin bilgisi aşağıdaki şekildedir:
-Alanya ilçesinde; her biri 6m² olmak üzere toplam 330 m² yüzölçümlü 55 adet su üstü sporu parkur noktasının bir bütün halinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca 4.453.000,00 TL+KDV muhammen bedelle 3 yıl süreyle 18.06.2021 tarihinde kira sözleşmesi imzalanarak aynı tarihte yer teslimi yapılmıştır.
Manavgat ilçesinde; her biri 6 m² olmak üzere toplam 258 m² yüzölçümlü 43 adet su üstü sporları parkur noktasının bir bütün halinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca 3 (üç) yıl süreyle kiraya verilmek üzere hazırlanan idari şartname esasları doğrultusunda yapılan ihalesi, ilk yıl 6.100.000,00TL+KDV ihale bedeli ile ... A.Ş.’nin uhdesinde kalmış olup, Antalya Büyükşehir Belediyesi ile ... A.Ş. arasında 08.02.2021 tarihinde kira sözleşmesi imzalanarak aynı tarihte yer teslimi yapılmıştır.
Aksu İlçesinde; 14 adet su üstü sporları parkur noktası 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca her biri ayrı ayrı olarak ihalesi uhdesinde kalan tüzel veya gerçek kişiler ile kiralama sözleşmeleri imzalanmış olup, 24.05.2021 tarihinde yer teslimi yapılmıştır.
Muratpaşa İlçesinde; 6 adet su üstü sporları parkur noktası 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca her biri ayrı ayrı olarak ihalesi uhdesinde kalan tüzel veya gerçek kişiler ile kiralama sözleşmeleri imzalanmış olup, 18.05.2021 tarihinde yer teslimi yapılmıştır.
Kemer İlçesinde; 56 adet su üstü sporları parkur noktası 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca her biri ayrı ayrı olarak ihalesi uhdesinde kalan tüzel veya gerçek kişiler ile kiralama sözleşmeleri imzalanmış olup, 28.05.2021 tarihinde yer teslimi yapılmıştır.
Kumluca İlçesinde; 1 adet su üstü sporları parkur noktası 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca ihalesi uhdesinde kalan tüzel kişi ile kiralama sözleşmesi imzalanmış olup, 17.05.2021 tarihinde yer teslimi yapılmıştır.
Serik İlçesinde; 28 adet su üstü sporları parkur noktası 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca her biri ayrı ayrı olarak ihalesi uhdesinde kalan tüzel veya gerçek kişiler ile kiralama sözleşmeleri imzalanmış olup, 27.05.2021 tarihinde yer teslimi yapılmıştır.
Kaş İlçesinde; 2 adet su üstü sporları parkur noktası 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca her biri ayrı ayrı olarak ihalesi uhdesinde kalan gerçek kişiler ile kiralama sözleşmeleri imzalanmış olup, 17.05.2021 tarihinde yer teslimi yapılmıştır.
Ancak Antalya Büyükşehir Belediye Encümeni'nin 14/01/2021 tarih ve 16 sayılı kararı ile Manavgat ilçesinde her biri 6 m2 olmak üzere 258 m2 yüzölçümlü toplam 43 adet su üstü sporları parkur noktalarının toplu olarak 3 (üç) yıl süreyle kiraya verilmesine yönelik ihaleye çıkma kararı ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51/g maddesine göre pazarlık usulüyle yıllık ilk yıl 6.100.000-TL+KDV bedelle ... A.Ş'ye 3 (üç) yıl süreyle kiraya verilmesine ilişkin 21/01/2021 tarih ve 21 sayılı Antalya Büyükşehir Belediyesi Encümeni'nin ihale kararı Danıştay Kararı ile iptal edilmiştir.
Konuyla ilgili Danıştay 13'üncü Dairesinin 2021/1284 Esas ve 2021/2254 Karar sayılı Karar’ında;
“2886 sayılı Kanun'un 51. maddesinde pazarlık usulüyle yapılacak işler sayılmış, anılan maddenin (g) bendinde, kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri aynî hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri aynî hak tesisinin pazarlık usulü ihaleyle gerçekleştirilebileceği kurala bağlandığından, pazarlık usûlünün uygulanabilmesi için kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif usulleriyle ihalesinin uygun görülmemesine ilişkin şartlardan birinin mevcut olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, Manavgat ilçesinde her biri 6 m2 olmak üzere 258 m2 yüzölçümlü toplam 43 adet su üstü sporları parkur noktalarının Hazinenin mülkiyetinde olduğu, bahse konu parkur noktalarının, Manavgat Kaymakamlığı ile Belediye arasında akdedilen 22/09/2017 tarihli protokol ile davalı idareye tahsis edildiği, bu protokolün 7. maddesinde açıkça, bu yerlerin ancak 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre kiralanabileceğinin düzenlendiği anlaşılmaktadır.
2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesi uyarınca gerçekleştirilen uyuşmazlığa konu su üstü sporları parkur noktası kiralama ihalesinde; ihalenin niteliği itibarıyla 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesinde aranan kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesinin uygun görülmemesi şartlarının gerçekleşmediği; başka bir anlatımla, dava konusu yerlerin hangi kullanış özelliğinden dolayı ihalenin kapalı veya açık teklif usulleriyle gerçekleştirilemeyeceğinin davalı idarece ortaya konulamadığı ayrıca, söz konusu su üstü sporları noktalarının, hisselerinin tamamı Manavgat Belediyesi'ne ait olan müdahil şirkete kiraya verilmesinde idareye yarar olup olmayacağı bakımından konu irdelendiğinde, 2886 sayılı Kanun'a göre açık veya kapalı teklif usulü ile ihalenin gerçekleşmesi hâlinde daha çok isteklinin ihaleye katılabileceği ve muhammen bedelin daha fazla üstünde teklifle ihalenin sonuçlanabileceği, böylece davalı idareye daha fazla yarar sağlanabileceği açık olduğundan, davalı idarece pazarlık usulünün tercih edilmesine ilişkin olarak herhangi bir haklı sebep veya gerekçenin gösterilmediği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, dava konusu 43 adet su üstü sporları parkur noktasına ilişkin ihalenin niteliği itibarıyla 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesine göre pazarlık usulü ile yapılamayacağı anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.” denilmektedir.
Yukarıdaki Danıştay 13’üncü Dairesinin kararında özetle; İdarece pazarlık usulünün tercih edilmesine ilişkin olarak herhangi bir haklı sebep veya gerekçenin gösterilmediği dolayısıyla su üstü sporları parkur noktasına ilişkin ihalenin niteliği itibarıyla 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesine göre pazarlık usulü ile yapılamayacağı belirtilmiştir.
Burada tespit edilen diğer bir husus Manavgat (43 adet) ve Alanya (55 adet) ilçelerinde bir bütün halinde ihalelerin yapılmasıdır. Bu durum, rekabeti engelleyen ve katılımı kısıtlayan bir sonuç doğurmaktadır. Şöyle ki; su üstü sporları parkur noktalarının ayrı ayrı teklif alınmak suretiyle 2886 sayılı Kanun'a göre açık veya kapalı teklif usulü ile ihalenin gerçekleşmesi halinde daha çok isteklinin ihaleye katılabileceği ve muhammen bedelin daha fazla üstünde teklifle ihalenin sonuçlanabileceği açıktır.
Belediye cevabında; 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesi uyarınca ihaleye çıkılmasının kamu yararı ve hizmet gereği olduğunu ifade etmiş ancak bundan sonraki süreçte bulguda tespit edilen hususlar doğrultusunda işlemlerin yapılacağını belirtmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yargı kararları birlikte değerlendirildiğinde; ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının, Kanun'un temel ilke ve prensiplerinden olduğu ve bu ilke ve prensibin gereği olarak, Kanun'un 36'ncı maddesinde yer alan "Kapalı Teklif Usulü" nün esas usul, diğer usullerin ise belirli şartlar dâhilinde uygulanabilecek istisnai usuller olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, su üstü sporları parkur noktalarına ilişkin ihalelerin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51’inci maddesinin (g) bendine istinaden pazarlıkla yapılması mümkün değildir.