Sözleşme süresi bir yılı aşan işletme hakkının devri niteliğindeki taşınmaz kiralamalarında kira bedellerinden yalnızca ilk sene Katma Değer Vergisi (KDV) tahsil edildiği görülmüştür.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler” başlıklı 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinin (f) alt bendinde Gelir Vergisi Kanunu’nun 70’inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin KDV’ye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Gayrimenkul Sermaye İradının Tarifi” başlıklı 70’inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı alt bendinde ise; işletme hakkının kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerin gayrimenkul sermaye iradı olarak sayıldığı belirtilmiştir.

KDV Kanunu’nun “Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar” başlıklı Altıncı Bölümde yer alan 17’nci maddesinin “4. Diğer İstisnalar” alt başlıklı bölümünün (d) bendinde; iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemlerinin KDV’den istisna olduğu belirtilmiştir.

Diğer taraftan, 26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Genel Tebliği’nin “F. Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar” kısmının “4.4. İktisadi İşletmeye Dâhil Olmayan Gayrimenkullerin Kiralanması” bölümünde; iktisadi işletmeye dâhil olup olmadığına bakılmaksızın işletme haklarının kiralanması işlemlerinin KDV’ye tabi olduğu açıklanmıştır

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; iktisadi bir işletme olmayan belediyeye ait bir gayrimenkulün kiralanması işleminin Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-d maddesi kapsamında katma değer vergisinden istisna olduğu, ancak belediyeye ait gayrimenkulün kiralanması işlemi işletme hakkının devri niteliğinde ise Kanun’un 1/3-f maddesi gereğince Katma Değer Vergisine tabi olduğu anlaşılmaktadır.

Belediyeye ait bir gayrimenkulün kiralanması; işyeri olarak kullanılan bina, ofis, dükkân gibi taşınmazların kira sözleşmesi ile kuru mülkiyetinin kiralanmasını kapsamaktadır. Bununla birlikte taşınmazların, iktisadi bir faaliyetin icrasına tahsis edilerek ve/veya işletilmeye hazır hale getirilerek kiracıların kullanımına bırakılması halinde (büfe, çay ocağı, hamam, halısaha vb.) bu tür kiralama işlemleri taşınmaza bağlı işletme ve imtiyaz hakkının kiralanması

niteliğinde olduğundan bu işlemler %18 oranında KDV’ye tabidir.

Yapılan incelemede; süresi bir yılı aşan ve kullanım amaçları sözleşmelerinde büfe, çay ocağı, otobüs yazıhanesi ve peron yeri olarak belirtilen işletme hakkının devri niteliğindeki taşınmaz kiralamalarında yalnızca birinci yıl kira bedeli üzerinden KDV tahsil edildiği, ikinci ve sonraki yıllara ait kira bedelleri üzerinden KDV tahakkuku ve tahsilatı yapılmadığı tespit edilmiştir.

İşletme hakkının devri niteliğindeki taşınmaz kiralamalarında Katma Değer Vergisinin eksiksiz olarak tahakkuk ve tahsil edilmesi gerekmektedir.