Kamu İdaresinin Taşınmaz İcmal Cetvellerindeki kayıtları ile bilançonun ilgili maddi duran varlık hesaplarında yer alan kayıtların birbiriyle örtüşmediği görülmüştür.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in “Kayıt Şekli” başlıklı 7’nci maddesinde, Yönetmelik’in ekindeki Kayıt Planı’nda yer alan taşınmazların, cinslerine göre hangi formlara kaydedileceği ifade edilmiş ve kayıtların formlarda yer alan bilgileri içerecek şekilde yapılacağı belirtilmiştir. Kamu idarelerinin taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince hazırlanan bu formların daha sonra taşınmaz icmal cetvellerinin hazırlanması amacıyla mali hizmetler birimine gönderileceği, mali hizmetler birimince de bu formların konsolide edilerek Yönetmelik’in ekinde (Ek-7) bulunan örneğe uygun şekilde taşınmaz icmal cetvellerinin oluşturulması gerektiği düzenlenmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Kayıt Değişikliği İşlemleri” başlıklı 11’inci maddesinde kadastro, imar, ifraz, tevhid, cins tashihi, yüzölçüm değişikliği, kat mülkiyeti tesisi, kamuya terk gibi nedenlerle taşınmazda meydana gelebilecek değişikliklerde kayıtların kapatılıp oluşan taşınmazlar esas alınarak yeni kayıt tesis edileceği, terkin, satış, devir gibi mülkiyeti sona erdiren durumlarda sona eriş nedeni açıklanarak kaydın kapatılacağı, taşınmaza yapılan değer arttırıcı harcamaların taşınmazın değerine ekleneceği ve bu madde uyarınca kayıtlarda meydana

gelen değişikliklerin en geç yedi gün içinde muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe birimine ve mali hizmetler birimine; işlemin yapıldığı ayı takip eden ay sonuna kadar, aralık ayı içinde işlem yapılanlar ise aynı ayın sonuna kadar maliki kamu idaresine gönderileceği belirtilmektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, taşınmazlar cinslerine göre ilgili formlara kaydedilecek ve mali hizmetler birimince bu formlar konsolide edilerek taşınmaz icmal cetvelleri oluşturulacaktır Oluşturulan bu taşınmaz icmal cetvellerinden hareketle de taşınmazların ilgili hesaplara muhasebe kayıtları yapılacaktır. Taşınmazlarda meydana gelen değişiklikler muhasebe birimi ve mali hizmetler birimine gönderilecek ve kayıtlarda gerekli değişiklikler yapılacaktır.

Yapılan incelemelerde icmal cetvellerindeki kayıtların parasal tutarları ile bilançodaki taşınmazların parasal değerlerinin birbirleriyle uyumlu olmadığı tespit edilmiştir.

Bilançoda 250 Arazi ve Arsalar Hesabı 171.005.588,68 TL, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı 836.777.461,62 TL ve 252 Binalar Hesabı 249.119.795,01 TL olmak üzere toplam 1.256.902.845,31 TL değerinde taşınmaz mal yer alırken, taşınmaz icmal cetvellerinde 177.146.083,79 TL tutarında arazi/arsa, 837.064.415,20 TL tutarında yeraltı ve yerüstü düzenleri, 282.334.148,12 TL tutarında bina/tesis, olmak üzere 1.296.544.647,11 TL değerinde taşınmaz mal yer almaktadır. Dolayısıyla; taşınmaz icmal cetvellerinde kayıtlı taşınmazların değeri ile bilançoda yer alan taşınmaz hesaplarına ilişkin toplam tutar arasında 39.641.801,80 TL fark bulunmaktadır. Bu da taşınmaz form ve cetvellerinde yer alan değerlerin muhasebe kayıtlarına doğru işlenmediğini göstermektedir.

Kamu İdaresince, taşınmaz işlemlerinin Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre yürütüldüğü, taşınmaz icmal cetvellerinde 1.296.544.647,11 TL değerinde belediyenin taşınmaz varlığı bulunduğu, taşınmaz icmal cetvellerini oluşturan verilerin 250.01-251.01-252.01 hesaplarına ait tutarlardan oluştuğu ve toplamda 1.293.176.427,21 TL değerinde belediyenin mizan hesaplarına yansıyan taşınmaz varlığı bulunduğu, satışlarda muhasebe kayıtlarından tahakkuk aşamasında arsa/arazi veya bina/tesis çıkışı yapıldığı, emlak istimlak kayıtlarında ise taşınmaza ait tapu satışı gerçekleştiğinde çıkış yapıldığı dolayısıyla taşınmaz icmal cetvelleri ile mizan arasında arsa/arazi hesaplarında 83.846,99 TL, bina/tesis hesaplarında 3.284.372,91 TL fark bulunduğu, tapu kayıtlarında satılan taşınmazların devirleri yapıldığında hesapların birbiri ile örtüşeceği belirtilmiştir. Ancak, bilançodaki taşınmaz kayıtları ile taşınmaz icmal cetvelleri arasında

39.641.801,80 TL’lik fark bulunmaktadır. Taşınmaz icmal cetvelinde, taşınmaza ilişkin bilgilerin doldurulması için geçen yıldan devreden, yıl içinde edinilen, yıl içinde elden çıkan ve gelecek yıla devreden olmak üzere dört tane sütun bulunmaktadır. İdare tarafından tahsis edilen ve satışı yapılan taşınmazlar yıl içinde elden çıkan sütununa, tahsisli olarak kullanılanlar ise yıl içinde edinilen sütununa eklenmeli ve bu doğrultuda muhasebe kayıtları yapılmalıdır. İdare tarafından tahsis edilen, tahsisli olarak kullanılan ve satışı yapılan taşınmazlara ilişkin bilgiler taşınmaz icmal cetvellerine işlenmeksizin muhasebe kayıtlarına alındığından taşınmaz icmal cetvelinde yer alan tutarlar ile bilançoda yer alan tutarlar arasında fark ortaya çıkmaktadır.

Bilançoda yer alan taşınmaz hesaplarına ilişkin kayıtların, taşınmaz icmal cetvelleri esas alınarak yapıldığı dikkate alındığında; bilançoda 25 Maddi Duran Varlık grubunun taşınmaz mallar yönünden doğru ve güvenilir veri içermediği değerlendirilmektedir. İdare tarafından taşınmaz icmal cetvelleri ile bilançodaki uyumsuzluğun giderilmesi gerekmektedir.