Belediyenin mülkiyetinde, yönetiminde veya kullanımında bulunan taşınmazların değer tespitinin yapılmadığı ve ilgili muhasebe hesaplarına kaydedilmediği görülmüştür.

Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı kurum ve kuruluşların mülkiyetinde, yönetiminde veya kullanımında bulunan taşınmazların kaydına ve icmal cetvellerinin hazırlanmasına ilişkin usul ve esaslar Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik ile düzenlenmiştir.

Anılan Yönetmelik'in “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesine göre; kamu idareleri, mevcutlarla birlikte içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla edinilen ve elden çıkarılan taşınmazlarını, miktar ve değer olarak takip etmek amacıyla kayıt altına alacaklardır. Maddenin devamında ise taşınmazların hangi değerler üzerinden kayıt altına alınacağı açıklanmış olup tapuda kayıtlı olan taşınmazların maliyet bedeli, bu taşınmazlardan maliyet bedeli belirlenemeyenlerin ise rayiç değer üzerinden kayıtlara alınacağı hüküm altına alınmıştır.

“Maliyet bedeli”, “Rayiç değer”, ve “Emlak vergi değeri” ile ilgili tanımlamalar 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde yer almaktadır. Buna göre; maliyet bedeli, genel olarak bir varlığın satın alınması, üretilmesi veya değerinin arttırılması için yapılan harcamalar toplamı; rayiç değer, bir iktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım satım değeri yani gerçeğe uygun değeri; emlak vergi değeri ise bina ve arazinin Emlak Vergisi Kanunu'nun 29’uncu maddesine göre tespit edilen değeri şeklinde ifade edilmiştir.

Kamu idarelerinin mevcut taşınmazlarının kaydına ilişkin işlemler Yönetmelik'in Geçici 1’inci maddesinde açıklanmış olup maliyet bedeli veya rayiç değerler üzerinden muhasebe kayıtlarına alınacak olan taşınmazların bu değerler üzerinden kayıtlara alınıncaya kadar emlak vergi değerleri üzerinden kayıtlarının yapılacağı, fiili envanterlerinin emlak vergi değeri üzerinden en geç 30/09/2014 tarihine kadar tamamlanarak Yönetmelik ekinde yer alan formlara ve cetvellere kaydedileceği belirtilmiştir. Fiili envanterleri yapılan taşınmazlara ait bilgilerin, muhasebe kayıtları yapılmak üzere muhasebe birimine gönderileceği, muhasebe biriminin de

bu taşınmazları 1/10/2014 tarihinde muhasebe kayıtlarından çıkaracağı ve aynı tarihte fiili envanter üzerinden kayıtlara alacağı belirtilmiştir.

Söz konusu Yönetmelik’e göre maliyet bedeli veya rayiç değer üzerinden kayıtlara alma işlemleri 31/12/2017 tarihine kadar tamamlanmalıdır. Dolayısıyla bu tarihe kadar Yönetmelik’te belirtilen işlemlerin tamamlanarak tapuda kayıtlı olan taşınmazların maliyet bedeli veya rayiç değer üzerinden kayıtlara alınması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde, tapuda kayıtlı olan taşınmazların emlak vergi değeri üzerinden kayıtlara alındığı, bu taşınmazlar için maliyet bedeli veya rayiç değer tespitine ilişkin bir çalışma yapılmadığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, taşınmazların maliyet bedeli veya rayiç değeri yerine emlak vergi değeri üzerinden muhasebe kayıtlarında takip edilmesi nedeniyle bilançoda 25 Maddi Duran Varlıklar Hesap grubu olması gereken gerçek değerini göstermemektedir.

Kamu idaresi cevabında, taşınmazların maliyet bedeli ve rayiç değer üzerinden kayıtlara alınması hususu ile ilgili olarak gerekli işlemlere başlanılacağı ifade edilmiştir.