Karar Künyesi
Yapılan incelemelerde, Şirkette çalışan işçiler için kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı ve 372 - 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarının kullanılmadığı tespit edilmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun “Defter tutma ve envanter” başlıklı 64'üncü maddesinin 1'inci bendinde;
“Her tacir, ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri, bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır. Defterler, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulur. İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir.”,
Aynı maddenin 5'inci bendinde;
“...Bu Kanunun defter tutma, envanter, mali tabloların düzenlenmesi, aktifleştirme, karşılıklar, hesaplar, değerleme, saklama ve ibraz hükümleri 213 sayılı Kanun ile diğer vergi kanunlarının aynı hususları düzenleyen hükümlerinin uygulanmasına, vergi kanunlarına uygun olarak vergi matrahının tespit edilmesine ve buna yönelik mali tabloların hazırlanmasına engel teşkil etmez.” hükümlerine yer verilmektedir.
1 Seri nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Tebliği’nde muhasebenin temel kavramları içinde yer alan ihtiyatlılık kavramı “muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin göz önüne alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak, işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırırlar, muhtemel gelir ve kârlar için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar…” olarak tanımlanmıştır.
Ayrıca, 1 Seri Nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde;
“ 372. KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI
Bu hesapta, belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve bir yıl içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları karşılıkları izlenir.
İşleyişi:
“472. Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı”ndan yukarıda yapılan tanım çerçevesinde yapılan aktarmalar bu hesaba alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.
472. KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI
Belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılacak kıdem tazminatı karşılıkları bu hesap kaleminde gösterilir.
İşleyişi:
Hesaplanan kıdem tazminatı karşılık tutarları ilgili gider hesaplarına borç bu hesaba alacak kaydedilir. İzleyen dönemde ödenmesi beklenen kıdem tazminatı karşılık tutarları bu hesabın borcuna, “37. Borç ve Gider Karşılıkları” grubundaki 372. Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’na alacak kaydedilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yukarıda sayılan mevzuat gereği, kurum bünyesinde çalışan personel için kıdem tazminatı karşılığının ayrılmasının ve ayrılan tutarların vadesine göre 372-472 hesaplarında izlenmesinin mevzuata uygun olacağı değerlendirilmektedir.
İdare tarafından yılı geçtikten sonra düzeltmeler yapılmışsa da denetim dönemi için ilgili hesapların hatalı çalıştığı anlaşılmaktadır.