Belediyenin gelir kalemlerinin tahakkuk tahsilât oranları düşük düzeyde kalmış ve toplam tahakkuk tutarının önemli bir kısmı gelecek yıla devredilerek tahsil edilememiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 38’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde

“belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek” belediye başkanının görev ve yetkileri

arasında sayılmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 60’ıncı maddesinin (e) bendinde ise, ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek mali hizmetler biriminin görevleri arasında sayılmış; mezkûr Kanun’un 61’inci maddesinde muhasebe yetkilisinin, gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması ile muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu olduğu belirtilmiştir.

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un, 37’nci maddesinde; amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının ise Maliye Vekâletince belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği, 55’inci maddesinin birinci fıkrasında, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, yedi gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir "ödeme emri" ile tebliğ olunacağı düzenlenmiştir.

Belediyelerin tahakkuk tahsilat oranını artırabilmeleri için; Mali Hizmetler Müdürlüğünün borcunu ödemeyen kişiler hakkında borcun ödenmesi ve yasal işlemlerin başlatılabilmesi için ödeme emirlerini zamanında düzenleyip daha sonra bu borçluları Hukuk birimine havale etmesi gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; İdarenin Gelir Kesin Hesap Cetvelini oluşturan gelir kalemlerinin tahakkuk tahsilât oranlarının düşük düzeyde kaldığı ve toplam tahakkuk tutarı olan 120.300.737,94 TL’den 92.587.812,67 TL'nin gelecek yıla devredilerek tahsil edilemediği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından, belirtilen tüm aşamaların yapılmakta olduğu, ödemeyen mükellefler için ihbarname, ödeme emri tebliğ edilip ödemeyenlerin ise icra takip işlemlerinin yapıldığı; ayrıca, tahakkuk tahsilat oranlarının düşük olma nedenleri olarak; kentsel dönüşümden dolayı kişilerin adres bilgilerinin otomatik olarak güncellenemediği bu sebepten tebligat sorunları yaşandığı; vergi daireleri ve SGK ile tam entegreli çalışılamadığından açılan veya kapanan işyerleri kayıtlarının güncellenemediği; ÇTV mükelleflerince iş yeri kapama beyannamelerinin verilmemesi nedeniyle hatalı ve mükerrer

tahakkukların oluştuğu; takipli işlemlerde mükelleflerin af beklentilerinin kamu alacağının tahsil edilememe riskini büyüttüğü ifade edilmiştir. Ancak mazeret olarak öne sürelen hususların hiçbirisi kamu alcağının %23 seviyesinde tahsil edilmesini kabul edilebilir kılmamaktadır. Zira; bulgumuzda da ifade edildiği üzere “belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek” belediye başkanının görev ve yetkileri arasındadır.

Netice olarak; İdarenin 2019 yılı sonu itibariyle tahakkuk tahsilat oranı düşük kalmıştır. Tahsilat oranının düşük gerçekleşmesi tahsil ve takip hususunda yeterli özenin gösterilmesini ve yukarıda mezkûr mevzuat hükümlerine uygun hareket edilmesini gerektirmektedir.