Üniversite tarafından sözleşmesi yapılan ve parasal tutarı belli olan maddi duran varlıkların kiralanması işlerinde; 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının kullanılmadığı görülmüştür.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 533/Ç ve 533/D maddelerinde 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının niteliği ve işleyişi tanımlanmıştır.

Yönetmeliği’n “Hesabın niteliği” başlıklı 533/Ç maddesinde;

“(1) Maddi duran varlıkların kira ve irtifak hakkı gelirleri hesabı, kamu idarelerine ait maddi duran varlıklardan kiraya verilen veya üzerinde irtifak hakkı tesis edilenlere ilişkin olarak sözleşmelerinde yer alan kira ve irtifak hakkı gelirlerinin izlenmesi için kullanılır.”

Denilmektedir.

T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün “Taşınmazlara İlişkin İşlemler” konulu 26.11.2014 tarihli ve 90192509-210.05.02-13278 sayılı Genel Yazısında; kiraya verilen taşınmazlara ilişkin belgelerin muhasebe birimlerine verildiğinde, kayıtlı değerleri üzerinden 990 Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hesabının ilgili yardımcı hesabına borç, 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak; diğer taraftan toplam kira gelirleri (peşin tahsil edilenler hariç) tahsil edileceği yıllara göre 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının bölümlenmiş yardımcı hesaplarına borç, 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği, dönem sonlarında ise, 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının bölümlenmiş yardımcı hesaplarında kayıtlı tutarların sürenin güncellenmesi amacıyla bu hesaba borç ve alacak kaydedileceği, kira gelirleri tahsil edildiğinde 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına borç, 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabına alacak kaydedileceği, kira sözleşmesi sona erdiğinde 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına borç, 990 Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hesabına alacak kaydedileceği, belirtilmektedir.

Yukarıda yazılı mevzuat hükmü gereği olarak sözleşmesi yapılan diğer taşınmaz kira gelirleri için mizan cetvelinde 800-03-06-01-99 kod numarası ile Alacak kaleminde yazılı 320.958.36-TL tutarındaki maddi duran varlıkların kiralanması işleri için 993 no’lu hesap kullanılması gerekirken, bu nazım hesap kullanılmamıştır.

Kamu idaresinin 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabına ilişkin açıklamada yazıldığı beyan edilen “toplam kira gelirleri içerisinde (peşin tahsil edilenler hariç)” ibaresinin bulunduğu ve bu nedenle kiraya verilen taşınmazların kiraları peşin tahsil edildiğinden ilgili kayıtların yapılmadığına ilişkin gerekçeleri yukarıda yazılı mevzuat hükümlerinde yer almamaktadır.

Sonuç olarak yılsonu mali tablolarından bilanço, 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının kullanılmaması sonucu 320.958,36-TL eksik bilgi içermektedir. Kiraya verilen taşınmazlardan elde edilen kira gelirlerinin, yukarıda açıklanan mevzuat çerçevesinde nazım hesaplarda izlenmesi; dolayısıyla mali tabloların, eksiksiz ve doğru bilgi verebilmesinin sağlanması gerektiği değerlendirilmektedir.