Karar Künyesi
Kamu İdaresinin maddi duran varlık grubunda kayıtlı bulunmasına rağmen, bazı varlıklar için hiç amortisman ayrılmamış olduğu, amortisman ayrılan bazı varlıklar için ise amortismana tabi maddi duran varlığın kayıtlı değerinden daha fazla amortisman ayrıldığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25-Maddi Duran Varlıklar hesap grubuna ilişkin olan “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinin (ç) bendinde; amortismana tabi varlıkların neler olduğu, bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranlarına ilişkin esas ve usullerin Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirleneceği, ayrılan amortismanların nasıl muhasebeleştirileceği ve varlıkların amortisman hesaplanmasına esas alınacak değerinin nasıl tespit edileceği düzenlenmiştir.
Maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılan 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı da aynı Yönetmelik’in 202’nci ve 203’üncü maddelerinde açıklanmıştır. Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile, uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı ise 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.
Belediyenin maddi duran varlık grubunda kayıtlı bulunmasına rağmen, bazı varlıklar için hiç amortisman ayrılmaması; amortisman ayrılan bazı varlıklar için ise amortismana tabi maddi varlığın kayıtlı değerinden daha fazla amortisman ayrılması, yukarıda açıklanan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ile bahsi geçen Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin söz konusu hükümlerine aykırı bulunmaktadır.
Bahse konu kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrılan ve hiç amortisman ayrılmayan duran varlık kalemleri, aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir.
Tablo 9: Kayıtlı Değerinden Fazla Amortisman Ayrılmış Varlıklar Tablosu
Hesap Kodu Tüm Düzeyler | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
251.xx.07.00. | Yollar | 18.932.955,69 | 70.329.926,08 | -51.396.970,39 |
251.xx.20.08. | Umuma Ait Binalar | 32.000,00 | 56.238,00 | -24.238,00 |
253.02.01.. | Tarım ve Ormancılık Makineleri ve Aletleri | 0,00 | 497.385,84 | -497.385,84 |
253.02.04.. | İş Makineleri ve Aletleri | 2.594.071,12 | 2.664.249,92 | -70.178,80 |
253.02.05.. | Güç Elektroniği ve Basınçlı Makineler ile Aletleri | 1.743.889,92 | 1.815.881,17 | -71.991,25 |
253.03.02.. | Beslenme, Gıda ve Mutfak Cihaz ve Aletleri | 84.501,05 | 89.247,31 | -4.746,26 |
253.03.05.. | Tıbbi ve Biyolojik Amaçlı Kullanılan Cihazlar ve Aletler | 65.934,45 | 71.748,05 | -5.813,60 |
254.01.07.. | Motorsuz Kara Araçları | 79.475,00 | 81.975,00 | -2.500,00 |
255.01.01.. | Döşeme Demirbaşları | 13.821,18 | 42.370,12 | -28.548,94 |
255.01.02.. | Temsil ve Tören Demirbaşları | 41.632,31 | 42.172,31 | -540,00 |
255.01.03.. | Koruyucu Giysi ve Malzemeler | 0,00 | 3.886,92 | -3.886,92 |
255.02.01.. | Bilgisayarlar ve Sunucular | 1.073.804,36 | 1.101.507,86 | -27.703,50 |
255.02.02.. | Bilgisayar Çevre Birimleri | 293.836,16 | 303.107,05 | -9.270,89 |
255.02.03.. | Teksir ve Çoğaltma Makineleri | 78.309,84 | 81.219,43 | -2.909,59 |
255.02.05.. | Ses, Görüntü ve Sunum Cihazları | 230.529,74 | 233.922,04 | -3.392,30 |
255.02.06.. | Aydınlatma Cihazları | 236,00 | 3.540,00 | -3.304,00 |
255.03.01.. | Büro Mobilyaları | 1.681.016,69 | 1.765.381,22 | -84.364,53 |
255.03.02.. | Misafirhane, Konaklama ve Barınma Amaçlı Mobilyalar | 15.337,14 | 19.041,16 | -3.704,02 |
255.03.03.. | Kafeterya ve Yemekhane Mobilyaları | 26.126,59 | 26.316,61 | -190,02 |
255.04.01.. | Yemek Hazırlama Ekipmanları | 191.428,30 | 192.878,99 | -1.450,69 |
255.07.01.. | Kütüphane Mobilyaları | 0,00 | 566,40 | -566,40 |
255.10.01.. | Güvenlik ve Korunma Amaçlı Araçlar | 57.422,56 | 62.204,56 | -4.782,00 |
255.11.02.. | Duvarda Sergilenen Süs Eşyaları | 19.075,00 | 19.922,72 | -847,72 |
255.11.03.. | Masa ve Sehpalarda Sergilenen Süs Eşyaları | 0,00 | 940,00 | -940,00 |
255.12.02.. | Büro Malzemeleri | 38.883,40 | 39.597,10 | -713,70 |
255.99.01.. | Seyyar Kulübe, Kabin, Büfe ve Kafesler | 857.034,00 | 904.317,00 | -47.283,00 |
Toplam | -52.298.222,36 |
Tablo 10: Amortisman Ayrılmamış Maddi Varlıklar Tablosu
Hesap Kodu Tüm Düzeyler | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
252.xx.xx.04.99 | Diğer | 865.478,99 | 0,00 | 865.478,99 |
253.02.01.. | Tarım ve Ormancılık Makineleri | 471.354,11 | 0,00 | 471.354,11 |
Toplam | 1.336.833,10 |
İdare tarafından verilen cevapta 23.05.2022 tarihli ve 4291 no.lu yevmiye maddesi ile amortisman kayıtlarında düzeltme yapıldığı belirtilmiştir. Ancak bu düzeltme 2022 mali tablolarına yansıyacak olup, 2021 yılı mali tablolarını etkilememektedir.
Sonuç olarak, amortisman işlemlerinin eksik ve hatalı uygulanması nedeniyle, mali tablolarda 251, 252, 253, 254, 255, 257 ve 630 no.lu hesaplar hatalı tutarlarla yer almaktadır. Amortisman işlemlerinin mevzuata uygun şekilde yürütülmesinin sağlanması gerekmektedir.