Karar Künyesi
Belediyenin bazı gelir kalemlerinde tahsilat oranlarının düşük olduğu görülmüştür. 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri” başlıklı
38’inci maddesinin (f) bendinde Belediye başkanı belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmekle görevli ve yetkili kılınmıştır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'nun 61’inci maddesinin birinci fıkrasında, muhasebe hizmeti;
“Gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir.” şeklinde tanımlanmış, aynı maddenin ikinci fıkrasında muhasebe yetkilisinin, bu hizmetlerin
yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu olduğu belirtilmiştir.
Aynı Kanun'un 60’ıncı maddesinin (e) bendinde de, ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek mali hizmetler biriminin görevleri arasında sayılmıştır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un, “Ödeme zamanı ve önce ödeme” başlıklı 37’nci maddesinde; “amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının ise Maliye Vekaletince belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği” hükmü yer almaktadır. Kanun'un “Ödeme emri” başlıklı 55’inci maddesinin birinci fıkrasında; “Amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir "ödeme emri" ile tebliğ olunur.” denilmektedir.
Belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; amme alacaklarına ilişkin olarak amme borçlusuna bir “ihbarname” düzenlenmeli ve tebliğ edildikten sonra 1 ay içinde ödeme yapılması istenmelidir. Buna rağmen ödeme yapılmazsa borçluya, 7 gün içinde borçlarını ödemesi veya mal bildiriminde bulunması için bir "ödeme emri" düzenlenerek tebliğ edilmelidir.
Belediyenin 2020 yılı hesabının incelenmesi neticesinde; Bütçe Gelir Kesin Hesap Cetvelinde önemli görülen ancak tahakkuk tahsilat oranı düşük kalarak gelecek yıla devreden bazı gelir kalemleri aşağıda gösterilmiştir.
Tablo 10:Tahakkuk Tahsilat Tablosu
Açıklama | Toplam Tahakkuk (TL) (A) | Yılı Net Tahsilatı (TL) (B) | Gelecek Yıla Devreden Tahakkuk (TL) | Tah.Tahsilat Oranı % (B/A) |
Çevre Tem. Vergisi | 5.973.882,74 | 1.403.771,55 | 4.559.886,74 | 23,50 |
Eğlence Vergisi | 1.194.030,29 | 114.830,06 | 1.078.586,00 | 9,62 |
İşgal Harcı | 31.906,67 | 4.883,00 | 27.023,67 | 15,30 |
Çevre ve Esenlik Hiz. İlişkin Gelirler | 1.214.383,57 | 313.768,14 | 892.649,74 | 25,84 |
Kira Gelirleri | 5.565.216,51 | 3.316.431,63 | 2.170.206,53 | 59,59 |
Para Cezaları | 31.448.448,77 | 10.617.277,58 | 20.751.099,62 | 33,76 |
Kamu idaresi cevabında, salgın sürecinin getirdiği kısıtlamalardan dolayı işyerlerinin kapanmak durumunda kaldığı ve bu sebeple çeşitli vergilerin tahsil edilmediğini, para cezalarındaki düşük tahsilatın sebebinin ise devam eden mahkeme süreçlerinden kaynaklandığını belirtmişlerdir.
Ancak tabloda belirtilen ve tahsilat oranları düşük kalan gelirler sadece salgın dönemine ait olmayıp geçmiş yıllardan biriken tutarları göstermekte olup söz konusu sorunun genel bir durumu yansıttığı düşünülmektedir. Bu sebeple, yukarda belirttiğimiz mevzuat hükümlerinin uygulanarak tahakkuk tahsilat oranı düşük kalan gelirlerin toplanması gerekmektedir.