İdare mülkiyetindeki taşınmazlara ilişkin kayıtların maliyet bedeli veya rayiç değer yerine emlak vergisi değeri ile yapıldığı tespit edilmiştir.

İdarenin mülkiyetinde bulunan taşınmazların, kayıt altına alınması ve taşınmaz envanterinin oluşturulması Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik, bunlara yönelik muhasebeleştirme ve taşınmaz hesaplarının çıkartılması ise MİBMY hükümlerine göre yerine getirilmektedir.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik gereği, tapuda kayıtlı taşınmazlar maliyet bedeli, maliyet bedeli belirlenemeyenler rayiç değer; tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlardan maliyet bedel ve rayiç değeri belirlenemeyenler ile orta malları ve genel hizmet alanları iz bedel üzerinden kayıtlara alınmalıdır.

Yönetmelik’in, Geçici 1’inci maddesinde maliyet bedeli veya rayiç değeri üzerinden kayıtlara alınması gereken taşınmazların, değerleme çalışmaları tamamlanana kadar emlak vergi değeri ile geçici olarak kayıt altına alınabileceği düzenlenmiştir. 31.12.2017 tarihi itibariyle taşınmazların emlak vergi değeri ile kayıtlarda izlenmesi uygulaması son bulmuş ve idarelerin taşınmazlarını maliyet bedeli ya da rayiç değer üzerinden kayıtlarda izlemesi zorunluluğu başlamıştır.

Bu itibarla 2019 mali yılında emlak vergi değerinin, değerleme ölçütü olarak kullanılmaması gerekmektedir. Yapılan incelemelerde taşınmaz envanterinde yer alan arsa ve arazi niteliğindeki taşınmazların bir kısmı ile dükkân, işyeri, ev, spor tesisi, kafeterya gibi bina niteliğindeki taşınmaların, emlak vergi değeriyle izlenmeye devam edildiği görülmüştür.

Bu durum, taşınmaz değerlerinin sağlıklı ve gerçeğe uygun olmamasına, mali tablolarda doğru ve güvenilir bilgi sunulmamasına ve taşınmaz yönetiminde saydamlığın ve etkinliğin sağlanamamasına yol açmaktadır. Zira emlak vergi değeri genel anlamıyla asgari ölçülere göre tespit edilen ve emlak vergisi matrahını oluşturan değer olup gerçeğe uygun değerin ya da piyasadaki rayiç değerinin çok altındadır. Bundan dolayı, taşınmaz envanterinde ve 2019 yılı mali tablolarında taşınmaz hesapları gerçek durumu yansıtmamaktadır.

Rayiç değer tespit çalışmalarına başlanacağı ifade edilmiş olmakla birlikte, henüz yapılan bir çalışma bulunmamaktadır.

Sonuç olarak, mali tabloların idare taşınmazlarına ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmasını sağlamak üzere rayiç değer tespit çalışmalarının en kısa sürede tamamlanması ve muhasebe kayıtlarının mevzuatın öngördüğü şekilde yapılması gerekmektedir.