Çubuk Belediye Meclisince billboard ve reklam panolarının kiraya verilmesine ilişkin tarifenin ilan ve reklam vergisini de kapsayacak şekilde belirlenmesi nedeniyle söz konusu verginin tahakkuk ve tahsil işlemlerinin mevzuatta öngörüldüğü şekilde tesis edilemediği görülmüştür.

Belediyenin tasarrufunda bulunan taşınmazlar üzerindeki billboard ve panoların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde ihale edilerek kiralanması imkân dahilindedir. Bu anlamda kira bedeli de anılan Kanun hükümlerine istinaden gerçekleştirilen ihale sonucunda belirlenmektedir. Sözleşmeye bağlandıktan sonra özel hukukun alanına giren bu işlem kiralayan kişilere, belirlenen bedel karşılığında malı kullanma ve faydalanma hakkı tanımaktadır.

İlan ve reklam vergisi ise herhangi bir mal veya hizmetin karşılığı olmayıp sadece vergiyi doğuran olayın meydana gelmesiyle talep edilebilir hale gelen ve kamu hukukundan doğan gelirlerdendir. Verginin konusu, mükellefi, tarifesi gibi unsurları 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 12-16’ncı maddelerinde düzenlenmiş olup idarenin bu konudaki takdir yetkisi söz konusu maddelerle sınırlıdır. Anılan Kanun’un 12’nci maddesinde, ilan ve reklam vergisinin konusunu belediye sınırları içerisinde yapılan her türlü ilan ve reklamın oluşturduğu ifade edilmiştir. Özetle Belediye, sınırları içerisinde ilan ve reklam yapılması durumunda söz konusu vergiyi tahakkuk ve tahsil etmek ile yükümlüdür.

Ancak yapılan incelemelerde, 28.11.2017 tarihli Meclis Kararı ile billboard ve reklam panolarının haftalık kira bedelleri ilan ve reklam vergisine ilişkin tarifeleri de içerecek şekilde belirlendiğinden söz konusu verginin tahakkuk ve tahsil işlemlerinin mevzuata uygun olarak tesis edilemediği görülmüştür. Malın kullanılması ve yararlanılmasının karşılığı olan kira bedelinin bu malın kullanım şeklinden doğan vergiyi içerecek şekilde belirlenmesi, bahse konu olan verginin fiilen tahakkuk ve tahsil edilememesi sonucunu doğurmaktadır. Bu nedenle de yapılan tahsilatın sadece kira bedeline yönelik olduğu ve mezkûr vergiyi kapsamadığı değerlendirilmektedir. Nitekim anılan Kanun’un 14’üncü maddesinde istisna ve

muafiyet tanınan ilan ve reklamlara yönelik billboard kiralamalarına da aynı tarifenin uygulanması kira bedeline verginin dâhil olmadığını kanıtlar niteliktedir.

Billboard ve reklam panolarının kiraya verilmesine ilişkin tarifenin ilan ve reklam vergisi hariç olacak şekilde belirlenmesinin, söz konusu verginin tahakkuk ve tahsil işlemlerinin mevzuatta öngörüldüğü şekilde tesis edilmesi açısından önem arz ettiği düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Bulguda belirtildiği üzere, bulgu konusu ile ilgili gerekli hassasiyet gösterilerek işlemler yapılacaktır. 2020 yılı Belediye Meclisince tarifeler belirlenirken billboard ve reklam panolarının kiraya verilmesine ilişkin tarifenin ilan ve reklam vergisi hariç olacak şekilde belirlenmesi sağlanacaktır.” denilmiştir.

Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, 2020 yılından itibaren mevzuata uygun hareket edileceği ifade edilmişse de denetim yılındaki hatalı uygulamaya ilişkin herhangi bir hukuki gerekçe gösterilmediğinden bulgu konusu edilen hususa ilişkin değerlendirmemiz devam etmektedir. Bununla beraber İdare tarafından tesis edileceği beyan edilen işlemler izleyen denetim yıllarında takip edilecektir.