Didim Belediyesinin, iş yerlerinden alınacak Çevre Temizlik Vergilerinin grup ve derecelerini mevzuata aykırı olarak belirlediği ve bu sebeple mükelleflerden eksik veya fazla vergi alındığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 44’üncü maddesinde; belediye

sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların, Çevre Temizlik Vergisine tabi olduğu belirtilmekte ve iş yeri ile diğer şekillerde kullanılan binalara ait Çevre Temizlik Vergisinin belediyelerce, binaların tarifedeki derecelere intibak ettirilmesi üzerine her yılın Ocak ayında yıllık tutarı itibarıyla tahakkuk etmiş sayılacağı hüküm altına alınmaktadır. Aynı madde de, işyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait Çevre Temizlik Vergisinin hangi tarife üzerinden alınacağı da tablo halinde gösterilmiştir. Söz konusu tablodaki tutarlar, her yıl yeniden değerleme oranı ile artırılmaktadır.2018 yılı için 50 Seri No’lu Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmiş olan, Büyükşehir Belediyelerinde uygulanacak güncel tarife tablosu aşağıda yer almaktadır.

Tablo 5: ÇTV Tarife Tablosu

Çevre Temizlik Vergisi tarifesinde yer alan bina gruplarının nasıl tespit edileceği, 13/12/2005 Tarihli ve 2005/9817 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Buna göre, 1.derece binalar; öğrenci sayısı (okul, yurt, kreş vb.), 2. derece binalar; yatak kapasitesi (konaklama tesisi, hastane vb.), 3.derece binalar; kullanım alanı (her türlü yeme içme eğlence yeri, depo vb.), 4.derece binalar; koltuk sayısı (sinema, tiyatro vb.) ve

5. derece binalar; personel sayısı (diğer derecelere girmeyen işyerleri) dikkate alınmak suretiyle belirlenecek ve işyerinin durumuna uygun gruba dahil edilecektir. Örnek verilecek olursa, yatak

kapasitesi 300 olan bir otelin vergisi, 2. derecenin 2. grubu yani 1712 TL üzerinden tahakkuk ettirilecektir.

Bu minvalde, 15890 adet aktif Çevre Temizlik Vergisi mükellefinin bina grup ve dereceleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Kullanım alanına göre yani 3. derecenin farklı gruplarından vergi alınması gereken toplamda 884 adet lokanta, kafe vb. iş yerinden 154 adetinin 1. ve 2. derece üzerinden vergilendirildiği görülmüştür. Mevcut yatak kapasitesine göre vergilendirilmesi gereken toplam 613 adet otel ve pansiyon niteliğindeki işyerinin ise 399 adetinden 2.derece yerine 1. derece üzerinden vergi alınmıştır. Yine dikkat çeken bir diğer husus ise, Bakanlar Kurulu Kararı gereği ilk dört derecenin dışında kalan ve 5. derecenin farklı grupları üzerinden vergi tahakkuku yapılması gereken toplamda 1768 adet market, büro ve diğer ticarethane niteliğindeki iş yerinin hiç birinin 5. derece üzerinden vergilendirilmemesidir. Bu işyerlerinin tamamında hatalı olarak ilk üç derece üzerinden mükellefiyet tesis edilmiştir.

Yukarıda yer alan tespitler göz önünde alındığında, İdare’nin Çevre Temizlik Vergisi mükelleflerinin büyük bir kısmından, alması gerekenden daha fazla vergi aldığı anlaşılmaktadır. İşyerinin olması gerekenden farklı bir grup ve dereceye intibak ettirilmesi sonucu mükellefin ödeyeceği verginin çok büyük farklılıklar arz edeceği bulguda yer verilen tarife tablosundan net bir şekilde anlaşılmaktadır.

Görüleceği üzere, mevzuatta şüpheye mahal bırakmayacak açıklıkta anlatılan derece tespit yöntemi hatalı olarak uygulanmaktadır. Bu esaslı hataların yanında; kapasite, kullanım alanı, personel sayısı vb. bilgilerin doğruluğu da tartışmalıdır. Yapılan hatalı uygulamalar mükelleflerin büyük çoğunluğunun fazla, bir kısmının da eksik vergi ödemesine yol açmaktadır. İdare’deki mevcut veriler denetim ekibimize rakamsal olarak tespit yapma imkanı da sağlamamaktadır.

Sonuç olarak, ilgili birimlerin binaların grup ve derecelerinin yeniden tespitine ilişkin çalışmalara ivedi olarak başlaması gerekmektedir. Hatalı tahakkuklardan ötürü görevlilerin sorumluluğunun doğmaması, kamu kaynağında bir eksilme veya artışa engel bir husus meydana gelmemesi için, mevzuatta belirtilen usul ve esaslara harfiyen riayet edilmelidir.

Kamu idaresi cevabında; “İşyerlerinden alınacak Çevre Temizlik Vergilerinin grup ve derecelerinin mevzuata uygun hale getirilme çalışmalarına başlanmıştır” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi söz konusu bulguya ilişkin çalışmaların yapıldığını bildirmiştir. Ancak tarafımıza bu durum tevsik edici bir belge gönderilmemiştir. Bulgumuzda

detaylı bir şekilde ortaya konulan ve mükelleflerden fazla veya eksik vergi alınmasına sebep olan hatalı uygulamaların ivedilikle düzeltilmesi gerekmektedir.