Karar Künyesi
Şirket tarafından yapılan konaklama hizmet alımlarında, işlerin teknik şartnamelerinde konaklama hizmetinin talep edildiği otel adları belirtilmek suretiyle rekabet ortamının kısıtlandığı görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (g) bendindeki düzenleme ile, Kanun kapsamında bulunan Şirketlerin ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları alımlarının yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli 66.224.498,00 TL’yi (2023 yılı için) aşmayan mal ve hizmet alımları ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç olmak üzere Kanun’dan istisna kapsamına alınmıştır.
Şirket tarafından, ihale mevzuatından istisna kapsamında yapılacak alımlarda uygulanmak üzere 15.03.2022 tarih ve 2022/17 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile İhale ve Satın Alma Yönetmeliği çıkarılmıştır.
Yönetmelik’in “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde;
“Bu yönetmeliğe göre yapılacak alımlarda: saydamlığı. rekabeti, eşit muameleyi. güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.”
Yönetmelik’in “Şartnameler” başlıklı 9’uncu maddesinde;
“İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler. verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak. rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.” hükümleri yer almaktadır.
Ayrıca 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Tacir olmanın hükümleri” başlıklı 18’inci maddesinde her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca kamu kaynağı kullanan Şirketin, kaynaklarını ekonomik kullanması konusunda özen yükümlülüğü de bulunmaktadır.
Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde ve Şirketin kamu kaynağı kullandığı göz önünde bulundurulduğunda, yapılacak alımlarda uygulanmak üzere çıkarılan Yönetmelik hükümleri gereğince mal ve hizmet alımlarında teknik şartnamelerin, rekabeti engelleyecek hususları içermeyecek şekilde verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olarak hazırlanması gerekmektedir.
Yapılan incelemeler sonucunda, 2023 yılı içinde yapılan muhtelif organizasyonlar kapsamında, etkinliklere katılacak sporcuların konaklama hizmetleri alım dosyalarının teknik şartname hükümlerinde konaklamanın yapılacağı otelin adı doğrudan belirtilerek rekabet ortamının kısıtlandığı görülmüştür.
Hizmet alım dosyalarında, alım yapılacak otellerin adına yer verildiği, teklif vermeye adı geçen oteller ile birlikte turizm acentelerinin de davet edildiği ve sadece acentelerin teklifte bulundukları tespit edilmiştir. Nihayetinde alımlar acentelerden yapılmış olup hizmet temini aracı vasıtasıyla sağlanmıştır. Alım yapılacak kaynağın belirtilmesi Şirketin İhale ve Satın Alma Yönetmeliği’ne aykırılık taşımakla birlikte zaten belirlenmiş satıcı ile birlikte aracıların da fiyat teklif vermeye davet edilmesi asıl satıcının teklifte bulunmamasına sebep olmuştur. Bu kapsamda yapılan alımların ayrıntısı aşağıdaki tablodaki gibidir.
Tablo 4: Teknik Şartnamesinde Otel Adı Belirtilen Hizmet Alımları Tablosu
Organizasyon Adı | Konaklama Adedi | Birim Fiyat (TL) | Toplam Tutar (TL) |
Uluslararası İtfaiyeciler ve Kurtarıcılar Federasyonu Erkeklerde 18. Dünya Şampiyonası-Kadınlarda 9. Dünya Şampiyonası Konaklama Hizmet Alımı | 2.190 | 3.881,25 | 8.499.937,50 |
Uluslararası İtfaiyeciler ve Kurtarıcılar Federasyonu Erkeklerde 18. Dünya Şampiyonası-Kadınlarda 9. Dünya Şampiyonası Konaklama Hizmet Alımı | 710 | 7.176,00 | 5.094.960,00 |
Dünya Olimpik Forum Organizasyonu İçin Konaklama Hizmet Alımı | 420 | 10.488,00 | 4.404.960,00 |
Tur İstanbul Organizasyonu İçin Konaklama Hizmeti Alımı | 3.022 | 4.462,00 | 13.484.164,00 |
Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine Şirket tarafından, yapılacak alımlarda bulgu konusu husus ile ilgili olarak gerekli özenin gösterileceği ifade edilmiştir. Şirket bulgu konusuna esasen katılmaktadır.
Sonuç olarak, kamu kaynağı kullanılmasında verimliliğin sağlanmasını ve Şirket içi düzenleme hükümlerine riayet edilmesini teminen, yapılacak alımların teknik şartnamelerinde hizmetin alınacağı kişi veya firma bilgilerine yönelik ifadelerin belirtilmemesi ayrıca acenteler vasıtasıyla teklif alınmamasında Şirket menfaati olduğu değerlendirilmektedir.