Karar Künyesi
İdare tarafından maddi duran varlık grubunda kayıtlı bazı varlıklar için hiç amortisman ayrılmadığı, bazı varlıklar için ise varlığın kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrıldığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25- Maddi duran varlıklar hesap grubuna ilişkin olan “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; amortismana tabi varlıkların neler olduğu, bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranlarına ilişkin esas ve usullerin Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirleneceği, ayrılan amortismanların nasıl muhasebeleştirileceği ve varlıkların amortisman hesaplanmasına esas alınacak değerinin nasıl tespit edileceği düzenlenmiştir.
Maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben amorti edilmesini izlemek için kullanılan 257- Birikmiş amortismanlar hesabı da aynı Yönetmelik’in 202’nci ve 203’üncü maddelerinde açıklanmıştır.
Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile, uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı 04.11.2015 tarihli ve 29522 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.
Mezkûr düzenlemelere göre; duran varlıkların amortisman ve tükenme payına tabi değerlerinin maliyet bedeli olacağı, bir varlık için yapılan harcamaların, kayıtlı değerine ilave edilmesi halinde, amortisman hesaplamasının varlığın yeni değeri üzerinden yapılacağı, duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılmasında normal amortisman yönteminin uygulanacağı, varlıklar için amortisman ve tükenme payının belirlenen oranlarda her yıl eşit olarak ayrılacağı hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemede; İdarenin maddi duran varlık grubunda kayıtlı bulunmasına rağmen 2023 yılı sonu itibariyle bazı varlıklar için hiç amortisman ayrılmadığı, bazı varlıklar için ise kayıtlı değerinden daha fazla amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir.
Aşağıda yer verilen tablolarda bu duruma ilişkin örnekler yer almaktadır
Tablo 9: Amortisman Ayrılmamış Maddi Varlıklar Tablosu
Hesap Kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
251.04.00 | Kanalizasyon Hatları | 6.100.987,04 | 0,00 | 6.100.987,04 |
251.09.01 | Su Kuyuları | 678.180,16 | 0,00 | 678.180,16 |
251.11.00 | Hava Meydanları | 2.700.821,84 | 0,00 | 2.700.821,84 |
251.20.01 | Meydanlar | 64.531.618,15 | 0,00 | 64.531.618,15 |
251.20.02 | Parklar ve Yeşil Alanlar | 3.582.008.484,52 | 0,00 | 3.582.008.484,52 |
251.20.06 | Pazar Yeri | 569.084,06 | 0,00 | 569.084,06 |
251.20.07 | Genel Mezarlıklar | 968.399.033,32 | 0,00 | 968.399.033,32 |
251.20.08 | Umuma Ait Binalar | 24.784.218,60 | 0,00 | 24.784.218,60 |
251.99.00 | Diğer Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri | 59.963.517,19 | 0,00 | 59.963.517,19 |
254.02.04 | Römorkörler ve İtici Gemiler | 20.000,00 | 0,00 | 20.000,00 |
255.06.03 | Geleneksel Türk Süslemeleri | 30,00 | 0,00 | 30,00 |
255.06.04 | Güzel Sanat Eserleri | 7.391,00 | 0,00 | 7.391,00 |
255.06.07 | Tabletler | 982.358,26 | 0,00 | 982.358,26 |
255.07.01 | Kütüphane Mobilyaları | 34.382,29 | 0,00 | 34.382,29 |
255.07.02 | Basılı Yayınlar | 16.433,94 | 0,00 | 16.433,94 |
255.07.03 | Görsel ve İşitsel Kaynaklar | 870,13 | 0,00 | 870,13 |
255.09.99 | Diğer Spor Amaçlı Kullanılan Demirbaşlar | 22.275,00 | 0,00 | 22.275,00 |
Tablo 10: Kayıtlı Değerinden Fazla Amortisman Ayrılmış Varlıklar Tablosu
Hesap Kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
252.04.13 | Düğün, Tören ve Konferans Salonları | 1.094.887,35 | 1.182.518,56 | -87.631,21 |
253.02.08 | Etiketleme ve Numaralandırma Makineleri | 300,00 | 1.634,03 | -1.334,03 |
253.03.03 | Kurtarma Amaçlı Cihaz ve Aletler | 15.094,56 | 30.998,00 | -15.903,44 |
253.03.05 | Tıbbi ve Biyolojik Amaçlı Kullanılan Cihazlar ve Aletler | 54.162,15 | 86.388,01 | -32.225,86 |
254.01.02 | Yolcu Taşıma Araçları | 1.087.502,00 | 1.449.576,61 | -362.074,61 |
254.01.03 | Yük Taşıma Araçları | 3.409.877,40 | 3.825.282,89 | -415.405,49 |
254.01.04 | Arazi Taşıtları | 9.912,00 | 104.191,38 | -94.279,38 |
254.01.05 | Özel Amaçlı Taşıtlar | 3.339.925,80 | 3.436.689,11 | -96.763,31 |
254.01.06 | Mopet ve Motosikletler | 7.965,00 | 19.372,42 | -11.407,42 |
254.02.01 | Gemiler | 325.000,00 | 567.156,53 | -242.156,53 |
254.02.02 | Tankerler | 5.605,00 | 13.384,74 | -7.779,74 |
254.02.07 | Botlar | 0,00 | 1.144,00 | -1.144,00 |
254.02.09 | Kanolar ve Kayıklar | 0,00 | 3.531,31 | -3.531,31 |
254.04.02 | Demiryolu ve Tramvay Araçları | 2.596,00 | 5.939,65 | -3.343,65 |
255.01.02 | Temsil ve Tören Demirbaşları | 838.549,67 | 1.074.564,41 | -236.014,74 |
255.01.03 | Koruyucu Giysi ve Malzemeler | 14.062,89 | 81.491,17 | -67.428,28 |
255.02.03 | Teksir ve Çoğaltma Makineleri | 242.531,77 | 3.352.098,77 | -3.109.567,00 |
255.02.06 | Aydınlatma Cihazları | 47.568,86 | 340.926,59 | -293.357,73 |
255.03.02 | Misafirhane, Konaklama ve Barınma Amaçlı Mobilyalar | 432.920,09 | 447.979,97 | -15.059,88 |
İdare tarafından maddi duran varlık grubunda kayıtlı bazı varlıklar için amortisman ayrılmaması, bazı varlıklar için ise varlığın kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrılması nedeni ile İdarenin 2023 yılı bilançosunda 257- Birikmiş amortismanlar hesabının doğru bilgi vermediği değerlendirilmektedir.
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; bulgu ile ilgili olarak gerekli çalışmaların yapılacağı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak, gerekli çalışmaların yapılarak maddi duran varlıkların amortisman değerleri ile kayıtlı değeri arasındaki uyumsuzluğun giderilmesinin gerektiği düşünülmektedir.