Ankara Üniversitesinin 2020 yılı Sayıştay Denetim Raporunda; Üniversite tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu çerçevesinde yapılan gayrimenkul kiralamalarında kişi ve kurumlara özel, rekabeti engelleyici düzenlemelerin yapıldığı, elde edilen kira gelirlerinden bir kısmının gelir hesaplarında yer almadığı ve tahsilat işlemlerinin aksatıldığı görüldüğünden, Gayrimenkul kiralamalarında rekabeti engelleyici düzenlemelerin sonlandırılması, elde edilen kira gelirlerinin tamamının gelir hesaplarında yer alması, kiralama ihalelerinin 2886 sayılı Kanun’un 35/a maddesine uygun olarak yapılması, bu hususlara uymayan ve uyulmasını engelleyen personel hakkında Rektörlükçe inceleme/soruşturma açılması gerektiği ifade edilmiştir.

1-) Anılan raporda ihale mevzuatına aykırılıklara ayrıntılı olarak yer verilen “150 Araç Kapasiteli Cebeci Araştırma ve Uygulama Hastanesi Açık Otopark Yerinin Kiralanması” işinin sözleşmesi 21.07.2020 tarihinde bitmiştir. Otoparkın kira süresinin bitiminden sonra yeni

kiracıya yer tesliminin zamanında yapılabilmesi için sözleşme bitiminden önce kiralama süreçlerinin başlatılması gerekmektedir.

Üniversite yönetimi 31.12.2021 tarihine kadar Cebeci Araştırma ve Uygulama Hastanesi Açık Otopark Yerinin kiralanması ihalesine çıkmamıştır.

Diğer taraftan Ankara Üniversitesi Yönetim Kurulunun 30.03.2020 tarih ve 33058 sayılı kararına göre; yeni tip corona virüsü ile mücadele kapsamında Üniversite ile taşınmaz kira sözleşmesi imzalayan büfe, kantin, kafeterya, çay ocağı gibi taşınmaz kiracılarının talep etmesi halinde 16.03.2020 tarihinden itibaren okulların kapalı olduğu süre boyunca tam olarak faaliyet göstermeyen yerlere ait kira bedellerinin alınmamasına, kira dönemleri itibarıyla var ise faaliyet göstermediği süreye isabet eden kısımlarının kira bedelinden indirilmesine veya iade edilmesine veya mahsup yapılmasına karar verilmiştir. Bu karara istinaden; 2020 ve 2021 yıllarında Cebeci Araştırma ve Uygulama Hastanesine ücretle giren araç sayısında azalma olduğuna ilişkin somut bir tespit yapılmadığı halde sözleşmenin bittiği 21.07.2020 tarihinden 31.12.2021 tarihine kadar kiracıdan ücret alınmamış ve yeni ihale sonucunda oluşacak kira bedeli üzerinden ecrimisil alınmasına karar verilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesinde ; “Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir.

…

Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır.

İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Bu düzenlemeye göre; idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit ve takdir edilecek ecrimisilin istenmesi gerekmektedir.

2-) 24606 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile Üniversitenin mülkiyetinde bulunan 1179,

544, 545 ve 542 parsel No.lu taşınmazların toplam 30.000 metrekarelik kısmı üzerinde öğrencilerin konaklama sorunlarını çözmek için minimum 1000 yatak kapasiteli öğrenci yurdu ile öğrencilerin barınma sırasındaki ortak gereksinimlerini karşılamaya yönelik sosyal, kültürel ve ticari alanların yapımı, işletilmesi ve sözleşme süresi sonunda Üniversite Rektörlüğüne devrine yönelik kiralamada; İrtifak hakkı sahibi 14.08.2017 tarihinde tamamladığı yurt binasını 31.10.2017 tarihinde kira sözleşmesi ile T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğüne kiralamıştır. 15 yıllık olan bu sözleşmenin aylık kira bedeli stopaj dahil KDV hariç aylık peşin 744.110,00 TL’dir. Bu kiralamaya esas ihale dokümanı ile yükleniciyle imzalanan sözleşmenin uygulanmasında ortaya çıkan çelişki ve sorunlar 2019 yılı Sayıştay Denetim Raporunda ayrıntılı olarak yer almıştır.

2020 yılı Sayıştay Denetim Raporunda da yüklenicinin 31.12.2020 tarihi itibarıyla; 2019 ve 2020 yıllarında ödemesi gereken irtifak hakkı bedelleri ile 2020 yılında ödemesi gereken 2019 yılı hasılat payını ödemediği ifade edilmiştir.

2021 yılında yapılan incelemelerde de irtifak hakkı sahibi firmanın 2020 ve 2021 yıllarında taahhüt ettiği hiçbir ödemeyi yapmadığı anlaşılmıştır. İrtifak hakkı sahibi yurt binasını 31.10.2017 tarihinde T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğüne kira sözleşmesi ile 15 yıllığına kiralamıştır. Pandemi döneminde de adı geçen İdare aylık kira bedelini ödemeyi sürdürmüştür. Haliyle irtifak hakkı sahibinin 2020 ve 2021 yıllarında gelir kaybı olmamıştır.

İrtifak hakkı sahibiyle imzalanan sözleşmenin 10.3 maddesinde “…İrtifak hakkı bedelinin veya hasılat paylarının iki yıl üst üste vadesinden itibaren 30 gün içinde yatırılmaması halinde irtifak hakkı iptal ve tapudan terkin edilir.” düzenlemesi yapılmıştır.

2020 yılında Üniversite tarafından başlatılan icra takibinde, yıllık kira artış bedelinin hatalı hesaplanması sonucunda dava idarenin aleyhine sonuçlanmıştır. Bunun üzerine Üniversite kiracı aleyhine alacak davası açmıştır.

Denetim yılı itibarıyla irtifak hakkı sahibi 2020 ve 2021 yıllarında taahhüt ettiği hiçbir ödemeyi yapmadığından sözleşmenin feshi şartları oluşmuştur.

Yukarıda ifade edilen Sayıştay Denetim Raporlarının gereği olarak; gayrimenkul kiralamalarında rekabeti engelleyici düzenlemelerin sonlandırılması, ecrimisil uygulamasının 2886 sayılı Kanun’a göre yapılarak hesaplanan bedelin geciktirilmeden tahsili, sözleşmesine aykırı davranan irtifak hakkı sahibiyle imzalanan sözleşmenin feshedilmesi, kiralama

ihalelerinin Kanun’un 35/a maddesine uygun olarak yapılması gerekmektedir.