Kurum tarafından yapılan ödemelerin 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’ndaki harcama sürecine uygun olmadığı görülmüştür.

A- Bazı Ödeme Emirlerinde Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisinin İmzalarının Olmamasına Rağmen Ödemede Bulunulması

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’üncü maddesine göre;

“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. (Değişik son cümle: 22/12/2005-5436/10 md.) Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.

Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.

Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar.” denilmektedir.

Gerçekleştirme görevlileri, harcama yetkilileriyle beraber 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’yla getirilen harcama sürecinin önemli birer aktörü olarak görev alırlar ve ödeme evrakının hazırlanmasıyla görevli olarak, ödeme emri belgesi üzerinde kendileri için ayrılan bölümü imzalamak durumundadırlar.

Diğer yandan aynı Kanun’unun “Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları” başlıklı 61’inci maddesinde muhasebe yetkililerinin ödeme aşamasında, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde; yetkililerin imzasını kontrol etmekle yükümlü olduğu, imzalarda eksiklik olması halinde ödeme yapılamayacağı, belgesi eksik veya hatalı olan ödeme emri belgelerinin düzeltilmek veya tamamlanmak üzere gerekçeleriyle harcama yetkililerine geri gönderileceği, hata ve eksikliklerin düzeltilmesi halinde ödemenin yapılabileceği ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede; ödeme emirleri üzerinde bazen gerçekleştirme görevlisi imzası olmadan bazen de gerçekleştirme görevlisi ile beraber harcama yetkilisinin imzası olmadan sadece muhasebe yetkilisi imzası ile ödemelerin yapıldığı görülmüştür.

B- Mali Hizmetler Birimi Tarafından Yapılması Gereken Ön Mali Kontrolün Yapılmaması

İdarenin mali hizmetler biriminde ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön malî kontrol yapılmadığı, dolayısıyla ödeme emri belgesi üzerine düşülmesi gereken “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhinin düşülerek imzalanmadığı ayrıca “taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları” nın kontrolü sonucunda düzenlenmesi zorunlu olan yazılı görüşlerin de düzenlenmediği tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Kontrol ve Yönetimi Kanununun 58'inci maddesinde “ön malî kontrol, harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi aşamasında yapılan kontroller ile malî hizmetler birimi tarafından yapılan kontrolleri kapsar” hükmü yer almaktadır.

İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esasların “Kontrol usulü” başlıklı

13’üncü maddesinde ise;

“Harcama birimlerinde ve malî hizmetler biriminde yapılan kontrol sonucunda, malî karar ve işlemin uygun görülmesi halinde, dayanak belgenin üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşülür veya yazılı görüş düzenlenir. (…) Malî hizmetler birimince, Usul ve Esasların 17 (Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları) ve 26’ncı (Yurtdışı kira katkısı) maddeleri uyarınca yapılan kontrollerde yazılı görüş düzenlenmesi zorunludur. Bu yazıda, yapılan kontrol sonucunda malî karar ve işlemin uygun görülüp görülmediği, uygun görülmemişse nedenleri açıkça belirtilir. (...)” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen hükümlere uygun olarak mali hizmetler birimince ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön malî kontrol yapılmamasının, pek çok ödeme emri belgesi ve eki belgelerde eksikliklere ve hatalı işlemlerin yapılmasına sebebiyet verdiği değerlendirilmektedir.

Dolayısıyla mevzuatın emredici hükümlerine uygun olarak mali işlemlerin doğru bir şekilde yapıldığının kontrolü için mali hizmetler biriminde ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön malî kontrol işlemlerinin yapılması ve kontrol sonucunda, ödeme emri belgesi üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşülerek imzalanması ayrıca taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarının kontrolü sonucunda da düzenlenmesi zorunlu olan yazılı görüşlerin verilmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Ödeme Emirleri ve Muhasebe fişlerinde eksik imzaların olmaması tavsiyesine uyulacaktır. Eksik imzalı evrakların ödemesi yapılmayacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak Bulguda belirtilen husus ile ilgili olarak kurum tarafından gerekli düzeltmelerin yapılacağı belirtilmiş olup bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.