Karar Künyesi
İdare taşınmazlarının kiraya verilmesi veya taşınmazlar üzerinde mülkiyetin dışında ayni hak tesisine ilişkin yapılan ihalelerin bazılarında, teknik şartnameler ihaleye katılımı kısıtlayıcı düzenlemeler içermektedir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 1’inci maddesinde, belediyelerin kira, trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi işlerinin bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürüteceği belirtilmiş; 2’nci maddesinde de ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu hüküm altına alınmıştır.
İdare, mülkiyetinde veya tasarrufunda bulunan taşınmazların hangi amaçlar için kullanılacağı, bu taşınmazların hangi işlere özgüleneceği hususunda takdir hakkına sahiptirler. Ancak, kullanım amacı idarece belirlenen taşınmazların kiralanması veya bu taşınmazlar üzerinde mülkiyetin gayri ayni hak tesis edilmesine ilişkin ihalelerde katılımı kısıtlayıcı hükümler getirilmesi 2886 sayılı Kanun’a aykırılık teşkil etmektedir.
Aşağıdaki tabloda sözleşmeleri 2019 yılında geçerli olan kiraya verme veya mülkiyetin gayri ayni hak tesisine ilişkin ihalelerde şartnamelerinde yer alan ihaleye katılımı ve rekabeti kısıtlayıcı hükümlerden bazılarına örnek mahiyetinde yer verilmiştir.
Tablonun 1 sıra numaralı satırında yer alan belediye mülkiyetinde bulunan stadyumun altında bulunan 30 adet dükkânın kiralanması işi için ihaleye katılım şartı olarak profesyonel futbol kulübü olma, milli takımlara oyuncu gönderdiğini belgeleme gibi şartlar getirildiği görülmüştür. Stadyum altında yer alan dükkânların kiralanması ile ihaleye katılım için istenen söz konusu şartlar arasında nasıl bir bağlantı bulunduğu anlaşılamamaktadır. Tablonun ikinci satırında, müze işletmeciliği için şart getirildiği halde, ihale bünyesine müze işletmesi ile ilgili
olmayan dükkan ve ticari alanların da dahil edildiği anlaşılmaktadır. Üçüncü satırında dispanser olarak kullanılabilecek arsanın ihalesinde, dispanser olarak faaliyet gösteren vakıf ve dernekler yerine, sadece diyabet alanında faaliyet gösteren vakıf ve dernek şartı getirildiği görülmüştür.
Tabloda yer alan diğer taşınmazlar için de ihale özellikleri ile katılım için aranan şartlar arasında makul ve anlaşılabilir hususların yer almadığı görülmektedir.
Tablo 26:Teknik Şartnamelerde Yer Alan Örnek Mahiyetindeki Rekabeti Kısıtlayıcı Düzenlemeler
Sıra No | İşin Adı | Teknik Şartnamede Yer Alan Rekabeti Kısıtlayıcı Hükümler |
1 | Başakşehir İlçesi, 1252 ada 7 parsel üzerinde bulunan Fatih Terim Stadyumu bünyesindeki sosyal tesis binası ve 30 adet dükkanın 10 yıl süre ile kiralanması işi | merkezli olduğuna dair belge |
2 | Topkapı Şehir Parkı Osmanlı Evleri 10 Adet Kültür evi, 13 adet idari bina, 3 adet çadır, 1 adet atölye, 1 adet hediyelik eşya satış merkezi, 1 adet restoran, 1 adet anfi tiyatro, 22 adet dükkan ve 1 adet müzenin 3 yıl süreyle kiralanması | |
3 | Kadıköy İbrahimağa mahallesi 58 pafta, 1304 ada, 10 parsel sayılı 1796 m2 alanlı arsanın (ihaleyi alan tarafından dispanser binası yapılması kaydıyla) intifa hakkının 20 yıl süre ile verilmesi | kamu yararı bulunan vakıf, dernek veya cemiyetler iştirak edebilir. |
İhaleye katılmak için profesyonel spor kulübü olduğuna dair Türkiye Futbol Federasyonundan alınacak belge,
9-21 yaş aralığında lisanslı amatör sporcuları bünyesinde bulundurduğuna dair belge,
A Milli Takım ve U-21 ve altı takımlarına oyuncu verdiğini gösteren belge,
İhaleye katılacak futbol kulüplerinin İstanbul
İhale tarihinden geriye dönük olarak en az 10 yıl süreyle panoramik müze işlettiğini belgelemiş olmak (ihale kapsamında müze dışında taşınmaz ve işletmeler bulunmakta)
Söz konusu yerin ihalesine 10 yıldan beri diyabet sahasında sağlık hizmeti gören ve kuruluşunda
Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından bulgu doğrultusunda işlem tesis edileceği ifade edilmiştir.
Sonuç olarak, İdarenin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazların ihalesinde, vasıfları birbirinden farklı olan alanların birlikte ihale edilmesi, sadece bir veya ikisi için gerekli olan katılım şartının tüm taşınmazları kapsayacak şekilde belirlenerek idarenin takdir yetkisini
ihaleye katılımı kısıtlayıcı, rekabeti engelleyici şekilde kullanması mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir. Farklı kullanım amacı olan Belediye taşınmazlarının bu şekilde rekabet ortamı oluşmadan ve eşit muamele sağlanmadan bir arada ihale edilmesi, 2886 sayılı Kanun’un “İlkeler” başlıklı 2’nci maddesine aykırı olacağı gibi, tam rekabet sağlanamadığı için belediye gelirlerinin azalmasına da sebebiyet verebilecektir.