Dönem içinde veya önceki dönemlerde peşin olarak tahsil edilen ve gelecek yıllara ait kira gelirlerinin 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı’nda izlenmesi gerekirken 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı'nda izlendiği görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun “Defter tutma yükümlülüğü” başlıklı 64'üncü maddesinin birinci fıkrasında tacirlerin defter tutma yükümlülüğünden detaylı bir şekilde bahsedilmiş, aynı maddenin beşinci fıkrasında bu Kanun'a tabi gerçek ve tüzel kişilerin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun defter tutma ve kayıt zamanıyla ilgili hükümleri ile aynı Kanun'un 175 ve mükerrer 257'nci maddelerinde yer alan yetkiye istinaden yapılan düzenlemelere uymak zorunda olduğu belirtilmiştir.

Söz konusu yetkiye istinaden Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 1 Seri No'lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği 26.12.1992 tarihinde yayımlanmış ve 01.01.1994 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

Mezkûr Tebliğin “II- Düzenlemenin Amacı” başlıklı maddesinde Tebliğin amacı, bilanço usulünde defter tutan gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin faaliyet ve sonuçlarının sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, mali tablolar aracılığı ile ilgililere sunulan bilgilerin tutarlılık ve mukayese edilebilirlik niteliklerini koruyarak gerçek durumu yansıtmasının sağlanması ve işletmelerde denetimin kolaylaştırılması olarak belirtilmiştir.

Aynı Tebliğin “V-Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları" başlıklı bölümünde; "480 <i>Gelecek yıllara ait gelirler Hesabı; Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin tahsil olunan gelirlerin bir yıldan uzun süreye ait kısımlarının izlendiği hesaptır.</i>

İşleyişi: Peşin tahsil olunan gelirler bu hesabın alacağına kaydedilir. Kısa vadeli nitelik kazanan gelirler bu hesabın borcu mukabili "380. Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabına aktarılır." denilerek açıklanmıştır.

Buna göre; Yıl içinde peşin tahsil edilen gelecek yıllara ait gelirlerin 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı’nda izlenmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde, 2023-2024 yılları için kiraya verilen taşınmazın geliri peşin tahsil edilmesine rağmen 2024 yılına ait gelirlerin 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabına alınmadığı görülmüş olup bu gelirlerin bahsedilen hesaba alınması gerekmektedir.

İdare tarafından verilen cevapta, 2023 yılı sonunda çıkarılan bilançoda ilgili gelirlerin bir yılın altına inmesi nedeniyle 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabında izlenmeye devam edildiği, bundan sonra yapılacak sözleşmelerde gelecek yıllara ait gelirler olması halinde 480 Gelecek Yıllarak Ait Gelirler Hesabında izleneceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, muhasebe kayıtlarında dönem ayırıcı hesaplara uygun hareket edilmelidir.