İdare adına tescilli olan Necmi Kadıoğlu Stadyumunun spor kulübü tarafından kullanımına ilişkin protokol çerçevesinde belirlenen kira bedelinin gerçekçi hazırlanmadığı, kullanım karşılığı tahsil edilen gelirlerin İdare tarafından 2022 yılı içinde stadyum için yapılan sabit giderlerin de altında kaldığı ve bu suretle profesyonel spor kulübüne yardımda bulunulduğu anlaşılmıştır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesin (a) bendinde, gençlik ve spor hizmetlerini yapmak ve yaptırmak belediyenin görev ve sorumlulukları arasında sayılmıştır. Aynı maddenin (b) bendinde ise belediyenin gerektiğinde, sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi vereceği, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdî yardım yapacağı ve gerekli desteği sağlayacağı, her türlü amatör spor karşılaşmalarını düzenleyip, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan öğrencilere, sporculara, teknik yöneticilere ve antrenörlere belediye meclisi kararıyla ödül verebileceği ifade edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre belediyeler kendi bütçelerinden amatör spor etkinlikleri için gider yapabilmekte, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdi destek sağlayabilmektedir. Kanun koyucu belediyelerin yardım yapabileceği spor kulüplerini sınırlandırarak profesyonel spor kulüplerine belediye bütçesinden yardımda bulunulmasının yolunu kapatmıştır.

2022-1 no.lu Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ’in “Amaç ve kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde, kamu kurum ve kuruluşlarının tasarrufunda bulunan spor tesislerinden yararlanacaklardan alınacak hizmet bedellerinin tespitinde ve elde edilen gelirlerin kullanımında uyulacak usul ve esasların, bu Tebliğ hükümlerine tabi olduğu belirtilmiştir.

Mezkûr Tebliğ’in “Ortak hususlar” başlıklı 7’nci maddesinde ise;

“(1) Kamu kurum ve kuruluşlarının tasarrufunda bulunan eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, kreş, çocuk bakımevi, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerin işletme giderleri için ilgili kurum ve kuruluşların bütçelerinden herhangi bir katkıda bulunulmaması esastır.

…” hükmü yer almaktadır. Söz konusu Tebliğ hükümlerine göre spor tesislerinin işletilmesi giderleri için kurum bütçesinden katkıda bulunulmaması esastır.

2017 yılında Esenyurt Belediyesi ile profesyonel bir spor kulübü arasında 10 yıl için Necmi Kadıoğlu Stadyumu kullanım protokolü imzalanmıştır. Bu protokolde, bahsi geçen kulüp tarafından stadyumda yapılacak her resmi maç başına Belediyeye KDV dâhil 1.000,00 TL ödeneceği, ayrıca resmi maçlarda stadyuma alınacak yazılı ve görsel reklamlardan elde edilecek gelirin kulübe isabet eden kısmının vergiler ve kesintiler düşüldükten sonra kalan kısmının %5’inin Belediyeye aktarılacağı hüküm altına alınmıştır.

Yapılan incelemede, Esenyurt Belediyesinin mülkiyetinde bulunan Necmi Kadıoğlu Stadyumunun spor kulübüne kullandırılmasına ilişkin stadyumda bulunan reklam alanları için vergi tahakkuk ve tahsilat kayıtlarının yapılmadığı, ayrıca İdare tarafından talep edilmesine rağmen kulüp tarafından reklam gelirlerinden elde edilen gelirden İdareye herhangi bir pay gönderilmediği görülmüştür.

Taraflar arasında imzalanan protokolün “Protokolün şartları-tarafların hak ve yükümlülükleri” başlıklı 4’üncü maddesinde;

“…

4.12. Spor kulübü yükümlülüklerinden herhangi birini yerine getirmediği takdirde Belediye ihlalin giderilmesi için, kulübe 15 günlük süre verecektir. 15 günlük süre içerisinde (Mücbir haller hariç) ihlal giderilmez ise zarar tespit komisyonu raporu doğrultusunda Belediye her türlü yargı yoluna başvuabilir.” hükmü yer almasına rağmen, İdare tarafından bu konuda atılmış herhangi bir adım bulunmamaktadır. Spor Toto Süper Ligi’nde yer alan kulübün herhangi bir reklam geliri elde etmemesinin gerçeklerle örtüşmediği değerlendirilmektedir. Nitekim, bahsi geçen kulübün bu stadyumda oynamış olduğu maçlarda reklam veren birçok şirketin olduğu, yayıncı kuruluş tarafından verilen maç özetlerinde dâhi anlaşılmaktadır. Dolayısıyla İdarece söz konusu hüküm doğrultusunda yargı yoluna başvurularak konunun netliğe kavuşturulması gerektiği değerlendirilmektedir.

Bununla birlikte, stadyumun kullanılmasından doğan elektrik, su, doğalgaz giderleri de İdare bütçesinden karşılanmaktadır. Söz konusu stadyumun kullanımında elde edilen gelirin İdare bütçesinden yapılan giderden daha az olması yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen İdare tarafından, spor kulübü tarafından protokol hükümleri gereği stadyumda çeşitli değişiklerin yapıldığı, yine protokol hükümleri doğrultusunda belediye tarafından vatandaşlara çeşitli hizmetlerin verilmesi, İdareye ait otobüslerin garaj hizmetinin de bu stadyumda gerçekleşmesi gibi nedenlerle elektrik, su, doğalgaz gibi ödemelerin İdare tarafından karşılandığı, stadyum içi aydınlatma hattının ayrılması yönünde çalışmalara başlandığı, kulübün maç başı İdareye yatırması gereken ücretleri düzenli olarak yatırdığı, reklam gelirlerinden pay alınması ile ilgili olarak spor kulübüne yazı yazıldığı; ancak cevaben kulübün herhangi bir reklam geliri elde etmediğinin İdareye bildirildiği ifade edilmiştir.

İdare tarafından her ne kadar stadyumun Belediye hizmetleri için de kullanıldığı ifade edilmiş olsa da, bu durum protokol hükümleri doğrultusunda İdarenin tahsil ettiği kira bedeli ile stadyum için ödenen elektrik, su, doğalgaz bedelleri açısından ele alındığında, İdarenin profesyonel bir spor kulübüne dolaylı olarak yardımda bulunduğu gerçeğini değiştirmemektedir. 2017 yılında yapılan protokol ile belirlenen maç başına 1.000,00 TL’lik bedelin, herhangi bir güncellemeye tabi tutulmaması, İdarenin stadyum için ödemiş olduğu fatura tutarlarının tahsil ettiği kira bedelinin üzerinde kalmasına sebebiyet vermektedir.

Diğer yandan, tahsil edilmesi gereken reklam gelirleri ile ilgili olarak İdarenin yalnızca spor kulübü ile iletişime geçmekle yetinmesi de tartışılması gereken bir diğer husustur. Zira bulguda da belirtildiği üzere Türkiye Süper Ligi seviyesinde oynayan bir kulübün sezon boyunca reklam geliri elde etmemesi mümkün gözükmemektedir.

Stadyumun profesyonel futbol kulübü tarafından kullanıldığı düşünüldüğünde, yapılan giderlerin amatör sporun desteklenmesi kapsamında olduğunun söylenmesi de mümkün olmamaktadır. Stadyumun elektrik, su, doğalgaz giderleri ilgili profesyonel spor kulübünün, stadyumu profesyonel faaliyetleri kapsamında kullanımlarından doğan ve bu sebeple ilgili kulüp tarafından karşılanması gereken giderlerdir.

Bu itibarla, reklam gelirleri açısından İdare tarafından konunun ilgili mercilere taşınarak netliğe kavuşturulması, stadyum kira bedellerinin gerçekçi şekilde tespit edilip yıllar itibariyle güncellenerek zamanında tahsilatların gerçekleştirilmesi ve yapılan giderlere stadyumu kullanan profesyonel kulübünün katlanması gerekmektedir.