Yıl içerisinde gerekli görülen mal ve hizmet alımlarının bir kısmının, ihale usulleri ile karşılanması yerine, alım tutarı belirlenen parasal sınırın üzerinde kalmasına rağmen, mevzuata aykırı bir şekilde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Doğrudan Temin” başlıklı 22’nci maddesinin (d) bendine göre temin edildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesine göre yapılacak ihalelerde idareler; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların

verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Aralarında kabul edilebilir nitelikte doğal bir ilişki olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri birarada ihale edilemez. Eşik değerlerin altında kalmak maksadıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez.

Bu Kanun'a göre açık ihale usulü ile belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. Cumhurbaşkanlığı hizmetlerinin özelliği ve güvenlik şartlarına uygun şekilde yerine getirilme zorunluluğu nedeniyle Cumhurbaşkanlığınca gerçekleştirilecek her türlü mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin ihaleler bu Kanun'un 21'inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre yapılabilir. Diğer ihale usulleri ise Kanun'da belirtilen özel hallerde uygulanabilmektedir.

Buna göre idareler ihtiyaçlarını uygun şartlarla ve rekabeti engellemeyecek şekilde karşılamakla yükümlüdürler. Bu noktada açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulleri temel yöntem olup mevzuata uygun olması şartıyla özel durumlara ilişkin alım yöntemleri de aynı Kanun kapsamında düzenlenmiştir.

Mezkur Kanun’un “Doğrudan Temin” başlıklı 22’nci maddesinin (d) bendinde;

“Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar (2019 yılı için 90.358 TL), diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını (2019 yılı için 30.101 TL) aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.”

Denilerek doğrudan temin usulünün kullanımında idarelerin uyacakları parasal sınırlar belirlenmiştir.

Buna göre 2019 yılı için Denizli Büyükşehir Belediyesi 90.358 TL’yi aşmayan ihtiyaçları ile parasal sınıra tabi olmaksızın temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapacağı konaklama, seyahat ve iaşe giderlerini doğrudan temin (22/d) yöntemiyle karşılayabilmektedir. Ancak, konaklama, seyahat ve iaşe ihtiyacı dışındaki yapacağı alımlar temsil ağırlama kapsamında olsa dahi parasal sınıra tabidir. Konaklama, seyahat ve iaşe alımlarında dikkat edilmesi gereken diğer bir husus, bu alımların parasal sınırlamaya tabi olmamasının tek koşulunun temsil ağırlama kapsamında olmaları gerektiğidir.

Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin “Genel Kural” başlıklı 3’üncü maddesinde;

“Temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayini belediye başkanının takdirine tabidir.”

“Temsil Giderleri” başlıklı 4’üncü maddesinde;

“Temsil giderleri görevle ilgili olmak şartıyla;

Beldede başarılı çalışmaları görülenler için toplantılar düzenlemek, Kupa ve benzeri teşvik uygulamalarında bulunmak,

Gerçek ve tüzel kişilere plaket, ödül ve hediye vermek, çiçek göndermek,

Beldede göreve başlayan veya ayrılan protokole dahil kişiler için toplantılar düzenlemek ve hediye vermek, için yapılır.”

“Ağırlama Giderleri” başlıklı 5’inci maddesinde ise;

“Ağırlama, beldenin misafiri durumunda olan;

Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu üyeleri,

Hükümet Merkezi veya diğer illerin protokolüne dahil kişiler, Yabancı ülke temsilcileri veya konuklar,

Sanat, bilim, kültür ve spor dallarında temayüz etmiş kişiler, Basın mensupları,

Beldenin kalkınmasında katkısı olanlar veya olacağı anlaşılanlar,

İle bu kişilerin eşleri ve refakatindeki görevliler için geleneklere ve davetin şumulüne göre, ağırlama, konuklama, konutlandırma ve bu işlerle ilgili olarak hazırlıkların gerektirdiği giderlerle ziyafet, kokteyl, hediye, çiçek, bahşiş ve taşıma giderleri şeklinde yapılır.”

Hükümleri yer almaktadır.

Söz konusu Yönergeye göre, temsil ağırlama giderlerinin konusu, kapsamı ve miktarına ilişkin düzenlemeler belediye başkanının yetkisindedir. Ancak, 4’üncü ve 5’inci madde hükmüyle belediye başkanına ait bu takdir yetkisinin sınırları çizilmektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve açıklamalar neticesinde 2019 yılındaki bazı mal ve hizmet alım usullerinin mevzuata uygun olmadığı tespit edilmiştir.

Şöyle ki;

185.000,00 TL bedelli “Modellik ve Oyunculuk Hizmeti”,

150.000,00 TL bedelli “Kongre Kültür Merkezi Açılışı İçin Sanatçı Kiralama Hizmeti”,

İşleri doğrudan temin usulüne (22/d) ilişkin parasal sınırları aşması ve her ne kadar iaşe vb. giderleri içerse de bu hususların temsil ağırlama kapsamında olmaması ve alımın asıl konusu itibariyle konaklama, seyahat, iaşe niteliğinde olmaması ve ayrıca "Modellik ve Oyunculuk Hizmeti" alımının profesyonel bir proje çerçevesinde gerçekleştirilmesi nedeniyle temsil ağırlama niteliğinde olmaması sebebiyle,

1.000.145,00 TL bedelli “İftar Yemeği Hizmeti ve Lokma Şerbet Bedeli”, 2.742.000,00 TL bedelli “Pide ve Ayran Dağıtım Hizmeti”,

199.000,00 TL bedelli “İkram Organizasyon Hizmeti”,

2.868.750,00 TL bedelli “Taziye Çadırı Kurulması ve İkram Hizmeti”,

İşlerin doğrudan temin usulüne (22/d) ilişkin parasal sınırları aşması ve her ne kadar iaşe alımı niteliğinde olsa da mahalle sakinlerine yönelik olduğundan temsil ağırlama kapsamında olmaması nedeniyle, doğrudan temin (22/d) usulünün uygulanmış olması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.