Şirket tarafından yapılan bazı mal ve hizmet alımlarının ihale yoluyla temin edilmeyip, kısımlara bölünmek suretiyle doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde, İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Ayrıca, eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerin kısımlara bölünemeyeceği, Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel alınması gerektiği belirtilmektedir.

Mezkûr Kanun’un “Doğrudan Temin” başlıklı 22’nci maddesinin (d) bendi kapsamında yapılacak alımlar için parasal sınırlar öngörülmüş olup, 25.01.2023 tarih ve 32084 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Tebliği (Tebliğ No: 2023/1) ile söz konusu parasal limit, büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan idareler için 431.810,00 TL olarak belirlenmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “4734 Sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin (d) bendi gereğince İhtiyaçların Temini” başlıklı 22.5’inci maddesinin 22.5.1.1 no'lu bendinde; bu bentte belirlenen parasal limitlere bağlı olarak yapılacak ihtiyaç teminlerinde, piyasada yapılan fiyat araştırması sonucunda öngörülen parasal limitin aşılacağının tespit edilmesi halinde, ihtiyacın Kanun’un ilgili hükümlerine göre ihale yoluyla temin edilmesi gerektiği düzenlemesi yapılmıştır.

Ayrıca, 4734 sayılı Kanun’un 19'uncu maddesine göre açık ihale usulü ile temini gereken ihtiyacın, Kanun'un 22’nci maddesinin (d) bendi için öngörülen parasal sınırların altında kalacak şekilde, adet bazında veya aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünmek suretiyle aynı Kanun'un 22’nci maddesinin (d) bendine göre temini, 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiğinden, bu yönde uygulamaların sorumluluk doğuracağına Kamu İhale Genel Tebliği'nde dikkat çekilmiştir.

Yapılan incelemede, Şirket yetkilileri tarafından doğrudan temin yöntemi kullanılarak yapılan bazı mal ve hizmet alımlarının, 2023 yılı için 431.810,00 TL olarak belirlenen parasal sınırın altında kalacak şekilde kısımlara bölünerek gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Aşağıdaki tabloda kısımlara bölünerek yapılan bazı mal ve hizmet alımlarının detayları yer almaktadır.

‌Tablo 2: Doğrudan Temin Sınırın Altında Kalmak Amacıyla Kısımlara Bölünerek Yapılan Alımlar

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine Şirket tarafından özetle; mevsimsel etkiler nedeniyle su ihtiyacının karşılanması amacıyla söz konusu alımların planlama yapılamadan gerçekleştirildiği, bundan sonraki süreçte planlamanın titizlikle yapılarak alımların bu kapsamda yapılacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak, Şirketin ana faaliyet konusunun hazır su üretimi olduğu hususu da dikkate alındığında, kuyu açılması hizmeti işinin önceden planlaması, bu kapsamda rutin ve önceden öngörülebilir mal ve hizmet alımlarının doğrudan temin yöntemi yerine 4734 sayılı Kanun’da belirtilen temel ihale usulleri ile temin edilmesi gerekmektedir.