Belediye tarafından satışa sunulan konutların bedelinin hatalı tespit edildiği ve mevzuat ile öngörülmesine rağmen konutu satın alanlar ile sözleşme düzenlenmediği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinin (h) bendinde;

“Mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Encümenin görev ve yetkileri” başlıklı 34’üncü maddesinde; “Belediye encümeninin görev ve yetkileri şunlardır:

…

g) Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.

…” hükmü,

Söz konusu Kanun’un “Arsa ve konut üretimi” başlıklı 69’uncu maddesinde;

“Belediye; düzenli kentleşmeyi sağlamak, beldenin konut, sanayi ve ticaret alanı ihtiyacını karşılamak amacıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde, özel kanunlarına göre korunması gerekli yerler ile tarım arazileri hariç imarlı ve alt yapılı arsalar üretmek; konut, toplu konut yapmak, satmak, kiralamak ve bu amaçlarla arazi satın almak, kamulaştırma yapmak, bu arsaları trampa etmek, bu konuda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ve bankalarla iş birliği yapmak ve gerektiğinde onlarla ortak projeler gerçekleştirmek yetkisine sahiptir.

Belediye, bu amaçla bütçesinden gerekli parayı ayırmak suretiyle işletme tesis edebilir.

Arsalar hariç üretilen konut ve işyerlerinin satışı 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tâbi değildir. O belediye ve mücavir alan sınırları içinde kendisine, eşine veya onsekiz yaşından küçük çocuklarına ait konutu olmayan dar gelirli kişiler ile afete maruz kalanlara, sanayi bölgelerinden nakledileceklere ve üyelerinin tamamı bu durumda olan kooperatiflere, bedeli 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre oluşturulan takdir komisyonu tarafından belirlenecek tutardan aşağı olmamak üzere arsa tahsisi yapılabilir. Durumları 775 sayılı Gecekondu Kanununun 25 inci maddesine uyan kimselere de bu maddeye göre arsa ve konut sağlanabilir. Bu fıkranın uygulama esasları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanacak çerçeve yönetmeliğe uygun olarak belediye meclisleri tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.” hükmü bulunmaktadır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 69 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanan Belediyelerin Arsa, Konut ve İşyeri Üretimi, Tahsisi, Kiralaması ve Satışına Dair Genel Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde;

“…

Sosyal konutlar: Brüt kullanım alanı 100 m2’yi geçmeyen ve düşük maliyetli olarak üretilen konutları,

Konut: Sosyal konutlar dışında kalan diğer konutları,

…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Konut ve işyeri satışı” başlıklı 15’inci maddesinde;

“Sosyal konutlar dışındaki konutlar ile işyerlerinin satışı aşağıda belirtilen esaslara göre yapılır:

a) Bedelin tespiti: Satış bedeli, arsa payları dahil olmak üzere kıymet takdir komisyonunca belirlenecek maliyet bedeline en az %5 ilave yapılmak suretiyle belediye encümeni tarafından tespit edilir.

...” hükmü,

Yine Yönetmelik’in “Sözleşme Düzenlenmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde;

“Arsa, konut ve işyeri tahsis ve satışları ile konut kiralanmasında ilgili kişiler veya kooperatif arasında, tahsis veya satış şartları, arsa, konut ve işyerlerinin kullanım şartları, tahsis ve satışın taksitle yapılması halinde taksitlerin ödeme süresi ve vade farkı, zamanında ödenmeyen taksitlere uygulanacak gecikme faizi ile tahsis veya satışın iptal edilmesi ve diğer hükümler bir sözleşme ile düzenlenir.”

hükmü bulunmaktadır.

Yapılan incelemede; belediyeye ait konutların Belediye Encümeni tarafından Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen bedel üzerinden satışa sunulduğu görülmüştür. Ayrıca satış yapılan konutlar için Belediye ile konutu satın alanlar arasında herhangi bir sözleşme yapılmamıştır.

Kamu idaresi cevabında, tahsis ve satışın taksitli yapılması halinde sözleşme

düzenlenmesi gerektiği, ancak Belediyece yapılan satışların peşin ödeme ile gerçekleştiği için sözleşme yapılmasına gerek kalmadığı ve konut satışlarının Belediyelerin Arsa, Konut ve İşyeri Üretimi, Tahsisi, Kiralaması ve Satışına Dair İşlemler Genel Yönetmelik hükümlerine göre yapıldığı ifade edilmiştir. Belediyelerin Arsa, Konut ve İşyeri Üretimi, Tahsisi, Kiralaması ve Satışına Dair Genel Yönetmeliği’nin 19’uncu maddesinde konut satışlarında sözleşme düzenlemesi öngörülmüş ve söz konusu sözleşmede hangi hususlara ilişkin hükümlere yer verileceği belirlenmiştir. Bu hususlardan biri de konutların taksitle satılması olup eğer konut taksitle satılması halinde taksitlerin ödeme süresi ve vade farkı, zamanında ödenmeyen taksitlere uygulanacak gecikme faizi gibi hükümlere sözleşmede yer verileceği hüküm altına alınmıştır. Bir başka deyişle taksitle konut satılması sözleşme düzenlenmesinin bir şartı olmayıp konutun taksitle satılması durumunda sözleşmeye hangi hükümlere yer verilmesi gerektiği ile ilgilidir. Dolaysıyla konut satışlarında sözleşme düzenlenmesi gerektiği değerlendirilmektedir. Ayrıca belediyenin yetkili organları tarafından satışa konu sosyal konutlar dışındaki bazı konutların Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen bedele en az %5 ilave edilmeksizin satışa sunulduğu görülmüştür.

Bu itibarla; belediyenin yetkili organları tarafından satışa konu sosyal konutlar dışındaki konutlar için Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen bedele en az %5 ilave yapılarak satışa sunulması ve satış yapıldıktan sonra konutu satın alanlar ile mevzuata uygun olarak sözleşme düzenlenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.