Karar Künyesi
Belediye tarafından ödenmesi gereken vergi ve primlerin zamanında ödenmemesi sonucunda yüksek miktarda faiz yükünün oluştuğu görülmüştür.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’üncü maddesinde;
“…
Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenir. Ancak, sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.” denilmektedir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükmüne göre kamu idarelerinin nakit durumunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenmesi, kamu idarelerine olan vergi, resim harç vb. borçların zamanında ödenmemesi halinde faiz yüküne katlanılacağı için bu ödemelere öncelik verilmesi gerekmektedir.
Kırklareli Belediyesinin yukarıda yer alan açıklamalar doğrultusunda işlem yapmadığı, vadesi geçmiş vergi ve primler ile kamu idarelerine ait payların bulunmasına rağmen diğer ödemelere öncelik verilmesi nedeniyle yıllar itibariyle biriken ve vadesi geçmiş kamuya olan borçların aşağıdaki tabloda detayları belirtilen kanunlar çerçevesinde yapılandırılması durumunda kalındığı, yapılandırma sonrası doğan borçların da zamanında ödenmemesi nedeniyle ek faiz yüküne katlanıldığı görülmüştür.
Tablo 11: Borç Tutarları Tablosu
Borç Türü | Yapılandırma Kapsamında Olan Borç (TL) | Yapılandırma Sonrası Oluşan Borç (TL) | Yapılandırma Sonrası Oluşan Borç Faizi (TL) | Toplam (TL) |
Vergi | 22.387.922,58 | 3.367.948,27 | 5.378.446,85 | 31.134.317,70 |
SGK | 27.150.029,07 | 10.765.836,19 | 18.328.334,57 | 56.244.199,83 |
TOPLAM | 87.378.517,53 |
Yukarıdan yer alan tabloya göre İdare, kamuya olan borçlarını 6736, 7020 ve 7143 sayılı Yapılandırma Kanunları kapsamında yapılandırmıştır. Yapılandırma sonrasında da vergi ve primler ile katkı paylarının zamanında ödenmemesi nedeniyle borç stoku artmış ve bunun neticesinde İdare aleyhine faiz tahakkuk etmiştir.
Kamu İdaresi cevabında, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun, “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’üncü maddesi uyarınca ... ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.” hükmüne yer vererek bulgu konusuna iştirak etmektedir. Ancak, dünyayı ve ülkemizi sarsan Covid-19 salgını nedeniyle, bahse konu yük getirici ödemelere öncelik verilemediğini ifade etmiştir. Bu husus 2019 yılın da bulgu konusu yapılmıştır. 2019 yılında 48.702.125,37 TL olan toplam ödenecek vergi ve primler borcu 2020 yılında 87.378.517,53 TL'ye yükselerek yaklaşık %80 oranında artmıştır. Ödenmesi gereken vergi ve primlerin yaklaşık iki katına çıkması ve pandemi olmayan dönemde de (2019) aynı sorunun bulunması, bu meselenin çözülme yönünde değil büyüme yönünde hareket ettiğini göstermektedir.
Yukarıda yer alan mevzuat ve açıklamalar çerçevesinde, Kırklareli Belediyesinin bütçeye ek faiz yükü getirecek borçların ödenmesine öncelik vermesi gerekmektedir.