2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında yapılan, taşınmazların kiraya verilmesi ihalelerinde, alınması gereken kesin teminat bedelinin eksik hesaplandığı ve alındığı görülmüştür.

2886 sayılı Kanun’un “Kesin teminat” başlıklı 54’üncü maddesinde;

“Taahhüdün, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, sözleşme yapılmasından önce müteahhit veya müşteriden ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle %6 oranında kesin teminat alınır.

Müteahhit veya müşterinin bu zorunluluğa uymaması halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminatı gelir kaydedilir.

…

Sözleşmenin yapılmasından sonra geçici teminat iade edilir” denilmektedir.

Açıklığa kavuşturulması gereken husus “ihale bedelinin” ne olduğudur. Kiralamada, tahmin edilen bedel, kiraya verilecek taşınmazın kiraya verileceği toplam süreye tekabül eden kira bedelidir. Kiraya vermede ihale bedeli, yıllık veriliyor ise yıllık kira bedelidir. Ancak kiraya verilen taşınmazın bir yıldan uzun süreli kiraya verilmesinde ise ihale bedeli, toplam süreye tekabül eden kira bedeli karşılığıdır. Örneğin, 3 yıllığına kiralamaya verilen bir taşınmazın yıllık kira bedeli 10.000,00 TL ise ihale 3 yıllığına verildiği için 3 yıl x 10.000,00 TL = 30.000,00 TL ihale bedeli olmaktadır. 2886 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinde kesin teminatın ihale bedeli üzerinden hesaplanacağı belirtildiğine göre bir yıldan fazla süreli kiralamada ihale bedelinin toplam süreye denk gelen kira bedeli olacağından dolayı kesin teminat, toplam süreye denk gelen kira bedeli üzerinden hesaplanmalıdır.

Ancak, Belediye tarafından yapılan taşınmaz kiralamalarında ve diğer gelir getirici nitelikteki kiralama ihalelerinde kesin teminat bedelinin 2886 sayılı Kanun’a aykırı olarak eksik hesaplandığı ve alındığı tespit edilmiştir.

Örneğin; 40 ada 6646 parsel sayılı taşınmazın 10 yıllığına kiraya verilmesi işinde, sözleşme bedeli 2.222.000.000,00 TL olup kesin teminatı, bu tutarın %6’sı olan 133.200,00 TL iken kiracıdan 1 yıllık kira bedelinin %6’sı olan 13.320,00 TL tutarında kesin teminat mektubu alınmıştır. Diğer bir yıldan fazla kiralama işlemlerinde de aynı durum mevcuttur.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; 6646 parsel sayılı taşınmazın 10 yıllığına kiraya verilmesi ihalesi başta olmak üzere diğer bir yıldan fazla kiralama işlemlerinde de kesin teminatın ilgili mevzuat ve bulgu doğrultusunda tahakkuk ve tahsilinin sağlanması için gerekli işlem süreçlerinin başlatıldığı, Mali Hizmetler Müdürlüğüne ve ihale yüklenicisi şahıs ve firmalara talep ve tebliğ yazılarının gönderildiği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, kiracının taahhüdünü, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmesini sağlamak amacıyla alınan kesin teminatın eksik alınması, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak taahhüdün yerine getirilmediği durumlarda idarenin zararını kesin teminattan karşılayamama riskini içinde barındırmakta olduğundan, kesin teminatın yukarıda bahsi geçen mevzuat uyarınca tahakkuk ve tahsilinin sağlanmasının gerektiği düşünülmektedir.