2021/810480 ihale kayıt numaralı Akaryakıt Alımı İşinde; teslim alınacak malın tespitinde işin teknik şartnamesinde belirlenen hükme uyulmadığı ve malın teslimine ilişkin gerekli netlikte düzenlemelere yer verilmediği tespit edilmiştir.

Teknik Şartname’nin “Muayene ve Kabul İşlemleri” başlıklı 3 üncü maddesinin (k) bendinde;

“Akaryakıt tesliminde idare isterse tankeri dolu ve boş olarak tartım yaptırabilecek veya sayaçtan geçirebilecektir. Tartım yapılacak kantar idarenin belirleyeceği resmi bir kuruma ait ve kalibrasyonu yetkili kurumlarca yapılmış olacaktır. Tartım ücretleri yükleniciye aittir. Tartım sonucunda tespit edilen miktar (kg), İlgili şirketin vermiş olduğu sevk irsaliyesinde belirli olan yoğunluk (kesafet) hesaba katılarak hacim (lt) hesaplanacak ve bu miktar yüklenici tarafından düzenlenecek faturaya esas olacaktır.” denilmektedir.

Yukarıda yer verilen madde hükmünden anlaşılacağı üzere idare isterse teslim alınacak mal için tartım yaptırabilecek ve kg cinsinden tartım sonucu faturaya esas olmak üzere sevk irsaliyesinde gösterilen yoğunluk (kesafet) hesaba katılarak litreye dönüştürülecektir.

Yapılan denetimde bazı teslimlerde kantar fişleri mevcut olduğundan söz konusu tartımların gerçekleştirildiği anlaşılmış ancak faturaya esas alınacak mal miktarının litre cinsinden tespitinin teknik şartnamedeki söz konusu hükme göre değil tartımı yapılmayan teslimlerde olduğu gibi teslime esas sevk irsaliyesinde yer alan miktar (litre) üzerinden yapıldığı görülmüştür.

Diğer taraftan mevcut düzenleme de teslim alınacak mal miktarının tespitinde belirsizliğe sebebiyet verilmemesi açısından yeterince net değildir. Zira işin teknik şartnamesinde, tartım yapılmaması durumunda teslim alınacak mal miktarının tespitinin nasıl belirleneceği net olarak düzenlenmemiş, teslim alınacak akaryakıtın niteliği gereği taşıma sırasında kayba uğrayabileceğinden akaryakıt için ticaret odaları tarafından belirli fire oranları kabul edilmesine ve tartım gerçekleştirildiği durumlarda kantarların belirli bir hassasiyet ve sapma değeri dolayısıyla tolerans aralığı söz konusu olmasına rağmen işin ihale dokümanında bu hususlarla ilgili de bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Şayet bu hususlar mal teslimine ilişkin miktarın tespitinde dikkate alınmayacak ise ileride doğabilecek anlaşmazlıklarda belirsizlik yaşanmaması açısından bu hususlarla ilgili düzenlemelere de ihale dokümanında yer verilmesinin daha doğru olacağı düşünülmektedir.

Bu itibarla akaryakıt alım işlerinde teslim alınacak mal miktarının tespitinde tereddüte yol açılmaması için işin özelliği de dikkate alınarak ihale dokümanında ayrıntılı ve net düzenlemelere yer verilmesi ve uygulamada da bu düzenlemelere uygun işlem tesis edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.