Taşınır hesaplarının bilançodaki tutarları ile idare taşınır mal yönetimi ayrıntılı hesap cetveli tutarlarının uyumlu olmadığı görülmüştür.

Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun taşınır işlemlerine ilişkin hükümlerine dayanılarak çıkarılan, Taşınır Mal

Yönetmeliği uyarınca taşınır kayıtlarını tutmak ve mali yılsonunda Taşınır Yönetim Hesabı'nı düzenlemekle yükümlü kılınmıştır.

Yönetmelik’in 34’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında “Taşınır mal yönetim hesabı, Kanunun kaynakların kullanılması ve yönetilmesi konusunda harcama birimi ve harcama yetkililerine yüklediği sorumluluğun gereği olarak taşınır kayıt ve işlemlerinin usulüne uygun yapılıp yapılmadığının harcama yetkilisi tarafından kontrol ve denetimine esas olmak üzere taşınır kayıt yetkilisi tarafından harcama birimleri itibarıyla hazırlanır ve taşınır kontrol yetkilisince kayıt ve belgeler ile mali tablolara uygunluğu kontrol edilerek imzalanır. Taşınır mal yönetim hesabında; önceki yıldan devredilen, yılı içinde giren, çıkan ve ertesi yıla devredilen taşınırlar ile yılsonu sayımında bulunan fazla ve noksanlar gösterilir.”

düzenlemesine yer verilmiştir.

Aynı maddenin devamında ise taşınır mal yönetim hesabını oluşturan cetveller; yılsonu sayımına ilişkin sayım tutanağı, taşınır sayım ve döküm cetveli, harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetveli ve yılsonu itibarıyla en son düzenlenen taşınır işlem fişinin sıra numarasını gösterir tutanak olarak sayılmıştır.

Yönetmelik’in aynı maddesinde ayrıca; muhasebe yetkililerinin gönderilen taşınır yönetim hesabı cetvellerindeki kayıtları muhasebe kayıtlarıyla karşılaştırıp uygunluğunu onayladıktan sonra harcama yetkilisine geri göndereceği de hüküm altına alınmıştır. Yönetmelik’in “Taşınır giriş ve çıkış işlemlerinin muhasebe birimine bildirilmesi” başlıklı 30’uncu maddesinde ise, taşınır giriş ve çıkış kayıtlarının muhasebe birimlerine hangi süreler itibarıyla bildirileceği düzenlenmiştir. Buna göre, yıl içinde giriş veya çıkışı yapılan taşınırların belirli sürelerle ve en geç yılsonu itibarıyla muhasebe birimine bildirilmiş olması gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen açıklamalardan, idare taşınır mal yönetimi hesabı icmal cetvelinde görünen tutarlar ile muhasebe kayıtlarında görünen tutarların uyumlu olması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, bu tutarların uyuşmadığı, taşınır kayıtlarının ve takibinin sağlıklı bir şekilde işlemediği tespit edilmiş olup hesap bazında aradaki farklılıklara aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.

‌Tablo 9: Bilanço ve İdare Taşınır Mal Yönetimi Ayrıntılı Hesap Cetveli Arasındaki Tutar Farklılıkları

Tabloda da görüldüğü üzere Bilanço’da 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabında 489.972,18 TL; 253 Tesis Makine ve Cihazlar Hesabında 606.720,47 TL ve 255 Demirbaşlar Hesabında 265.265,58 TL hata ortaya çıkmıştır.

Söz konusu farkların; TÜBİTAK, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü, Erasmus Plus Koordinatörlüğü vb. Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Sisteminde ayrı bir vergi kimlik numarasına sahip birimlerin bütçe dışı proje hesaplarından yapılan alımlardan kaynaklandığı anlaşılmaktadır.

Nitekim projelerden satın alma işlemi için yapılan taşınır kayıt işlemleri Taşınır Kayıt Yönetim Sistemine ilgili Fakülte/MeslekYüksekokulu/Yüksekokul/Enstitü tarafından bağış olarak girilmekte ve muhasebe birimine gönderilmekte, muhasebeye gönderilen varlık bağış alma sistemi ile onaylanmakta, böylece bütçe dışı projelerden hazırlanan ödeme emrinin yevmiyeleştirilmesinin yanı sıra harcama birimi tarafından varlık işlem fişi hazırlandığından ilgili maddi duran varlık hesabında mükerrer kayıt oluşmaktadır. Bir başka ifade ile Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Sisteminin vergi kimlik numarası özelinde, bütçe ve bütçe dışı işlemleri kapsaması; Taşınır Kayıt Yönetim Sisteminin ise yalnızca bütçeye dahil işlemleri içermesi söz konusu mükerrer kayıtlara yol açmaktadır.

2020 yılsonu itibarıyla İdare Taşınır Mal Yönetimi Ayrıntılı Hesap Cetveli ile Bilanço’daki tutarlar arasındaki uyumsuzluk giderilmemiş olup Bilanço’da 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı, 253 Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı ve 255 Demirbaşlar Hesabında toplam 1.361.958,23 TL hata oluşmuştur.