Karar Künyesi
İdare tarafından iş yerlerinden alınan çevre ve temizlik vergisinin miktarının belirlenmesine esas teşkil eden bina gruplarından 7’nci gruba mükellefiyet tesis edilmediği, bina gruplarının Bakanlar Kurulu Kararına aykırı olarak 6’ncı seviyeden başlatıldığı ve yine söz konusu vergiye ilişkin vergilendirme kriterleri ile vergi miktarları arasında uyumsuzluk olduğu görülmüştür.
93/5105 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ve daha sonra yine aynı şekilde olmak üzere 2005/9817 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile çevre temizlik vergisi tarifesinde yer alan bina grupları tespit edilmiştir. Söz konusu Karar’ın ekinde bina grupları ve kriterlerine aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi aynen yer verilmiştir.
Tablo 14: Çevre Temizlik Vergisi Tarifesindeki Bina Grupları
BİNA GRUPLARI | 1-Öğrenci sayısı: (Okul,yurt,kreş,dershane, kurs,eğitim merkez, anaokulu, yuva vb. eğitim ve öğretim faaliyeti yapılan binalar.) | 2- Yatak kapasitesi: (Konaklama tesisleri ile hastahaneler ve diğer yataklı sağlık tesislerine ait binalar.) | 3- Kullanım alanı (m2): a) Her türlü yeme, içme ve eğlence yerleri. | b)Daimi surette faaliyet gösteren lunapark, panayır, fuar, stadyum, hipodrum, spor salonu gibi yerler ile eşya depolamaya mahsus olan yerler. | 4-Koltuk sayısı: (Sinema, tiyatro, opera, bale vb. biletle girilen koltuklu eğlence yerleri. | 5-Personel sayısı: (1, 2, 3 ve 4 üncü sıradakiler hariç, ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyetler için kullanılan binalar ile bunlar dışında kalan faaliyetlere mahsus binalar.) |
I.GRUP | 750’den fazla | 500’den fazla | 1000’den fazla | 5000’den fazla | 2000’den fazla | 300’den fazla |
II.GRUP | 750-500 | 500-300 | 1000-500 | 5000-4000 | 2000-1500 | 300-200 |
III.GRUP | 499-250 | 299-150 | 499-250 | 3999-3000 | 1499-1000 | 199-100 |
IV.GRUP | 249-100 | 149-50 | 249-100 | 2999-2000 | 999-500 | 99-50 |
V.GRUP | 99-50 | 49-20 | 99-50 | 1999-1000 | 499-250 | 49-10 |
VI.GRUP | 49-20 | 20’den az | 50’den az | 999-500 | 249-100 | 9-4 |
VII.GRUP | 20’den az | - | - | 500’den az | 100’den az | 3 ve daha az, konutla |
Ayrıca söz konusu Karar’ın 5’inci maddesinde ise belediye meclislerince, mükellefler dikkate alınmaksızın bina grupları itibariyle derecelere intibak yapılacağı ifade edilmiştir.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 44’üncü maddesinde ise söz konusu 7 grubun her birine ilişkin 1’den başlamak üzere 5 ayrı derece düzenlenmiştir. Buna
göre ilgili gruba ve dereceye göre mükelleflerden alınması gereken ÇTV miktarı belirlenmektir. Bu maddede yer alan vergi tutarları ise her yıl yeniden değerleme oranında arttırılmaktadır.
Görüleceği üzere belediye meclislerine BKK ile belirlenen bina gruplarının derecelere intibak ettirilmesi yetkisi verilmiş, bina gruplarının belirlenmesine ilişkin ayrıca bir yetki tanınmamıştır.
Yapılan incelemede; İdarenin çevre ve temizlik vergisi kapsamında bina gruplarının derecelere intibak ettirilmesine yönelik 17.10.2002 tarihli ve 118 sayılı Belediye Meclis Kararında, 93/5105 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına aykırı bir şekilde, 7’nci grup binalara ilişkin herhangi bir derece intibakı yapılmadığı, 2005/9817 sayılı Bakanlar Kurulu Kararından sonra da Belediye Meclisince yeni bir karar alınmadığı ve günümüze kadar söz konusu uygulamanın devam ettiği, bu nedenle kriterlere göre aslında 7’nci grupta yer alması gereken yaklaşık 10.220 iş yerinin 6’ncı gruba dâhil edildiği yani olması gerekenden daha yüksek bir miktarla vergilendirildiği görülmüştür.
Bununla birlikte İdarenin ÇTV mükellef listesinde yer alan “öğrenci sayısı”, “yatak kapasitesi”, “kullanım alanı”, “koltuk sayısı” ve “personel sayısı” kriterlerine göre yapılan incelemede ise; yaklaşık 1.064 adet mükellefe tahakkuk eden vergi miktarının olması gerekenden daha düşük olduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; çevre ve temizlik vergisindeki hatalı grup ve kriterler ile ilgili düzeltmelerin belediye meclisinden geçirilerek 2023 yılı sonu itibariyle uygulanacağı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak; İdare tarafından ÇTV mükellef kayıtları üzerinden gerekli incelemelerin yapılarak vergilendirme kriterleri ile vergi miktarları arasında uyumsuzluğun giderilmesi ve anılan Bakanlar Kurulu Kararlarına uygun bir şekilde bina gruplarının tespit edilmesi gerekmektedir.