Belediyenin borç stokunun 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümlerine göre belirlenen sınırın üzerinde olduğu tespit edilmiştir.

5393 sayılı Kanun’un “Borçlanma” başlıklı 68’inci maddesinin birinci fıkrasında;

“d) Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, faiz dâhil iç ve dış borç stok tutarı, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamaz. Bu miktar büyükşehir belediyeleri için bir buçuk kat olarak uygulanır.

f) Belediyelerin ileri teknoloji ve büyük tutarda maddî kaynak gerektiren alt yapı yatırımlarında Cumhurbaşkanınca kabul edilen projeleri için yapılacak borçlanmalar (d) bendindeki miktarın hesaplanmasında dikkate alınmaz. Dış kaynak gerektiren projelerde Hazine Müsteşarlığının görüşü alınır.” hükmüne yer verilmiştir.

İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan “Borçlanma” konulu 21.02.2005 tarih ve 45201 sayılı Genelge’ye göre İller Bankası kredileri ve faizleri, banka kredileri ve faizleri, dış krediler ve faizleri, hazineye olan borçlar ve faizleri, piyasa borçları (bütçe emanetleri), vergi ve sosyal güvenlik borçları toplanarak borçlanma limiti tespit edilmelidir.

Yukarıda sayılan kalemlerin toplanması suretiyle hesaplanan borç stoku, Belediyenin kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranıyla arttırılan miktarını geçiyorsa belediyeler borçlanma yapamayacaktır.

2018 Yılı Bütçe Kanunu’nun 13’üncü maddesinin birinci fıkrasında;

“22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ile 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca il özel idareleri ve belediyelerin ileri teknoloji ve büyük tutarda maddi kaynak gerektiren altyapı yatırımlarında Kalkınma Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kabul edilen projeleri için yapılacak borçlanmalar, 5302 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ile 5393 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında hesaplanan faiz dâhil borç limitinin hesaplanmasına dâhil edilir. Ancak, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin

yüzde 50’sinden fazlasına sahip oldukları şirketler tarafından Avrupa Birliği ile katılım öncesi mali iş birliği çerçevesinde desteklenen projelerin finansmanı için yapılan borçlanmalar, çok taraflı yatırım ve kalkınma bankalarından doğrudan veya İller Bankası Anonim Şirketi aracılığıyla yapılan borçlanmalar ile SUKAP kapsamında yürütülecek işler için İller Bankası Anonim Şirketinden yapılan borçlanmalarda söz konusu borç stoku limitine uyma şartı aranmaz.” denilmektedir.

Belediye muhasebe verileri ve belediye bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketler üzerinden yapılan incelemede; borç stokunun 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belirtilen sınırın üzerinde olduğu anlaşılmaktadır. Belediyenin 2017 yılı sonu bütçe geliri olan 56.293.240,72-TL’ye, % 14,47’lik yeniden değerleme oranı uygulandığında bu tutar 64.438.872,65-TL olmaktadır.

Ancak 2018 yılı içerisinde Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, faiz dahil iç ve dış borç stok tutarı en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının yeniden değerleme oranıyla belirlenen tutarını aştığı anlaşılmıştır.

Tablo 10: 2018 Yılsonu İtibariyle Borç Durumu

Buna göre, Belediyenin borç stokunun, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktardan 102.817.870,40-TL tutarında fazla olduğu görülmüştür.

Bu itibarla, Belediyenin kanunlarla belirlenmiş olan limitler dahilinde faaliyetlerini yürütmesi ve borçlanması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Belediyenin borç stoku vergi ve SGK borçlarından oluşmakta olup 6736, 7020,7143 sayılı kanunlarla yapılandırma işlemleri yapılmış, yapılandırma kapsamında İller Bankası belediye payından her ay düzenli kesinti olmaktadır. Bundan böyle; kanunlarla belirlenmiş limitler dahilinde faaliyetlerin yürütülmesine ve borçlanılmasına gerekli hassasiyet gösterilecektir.” denilmiştir.

Sonuç olarak Belediyenin kanunlarla belirlenmiş olan limitler dahilinde faaliyetlerini yürütmesi ve borçlanması gerekmektedir. Tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.