1. Amortisman Defterinin Tutulmaması

   
   

   Belediyede mevzuatta belirtilen duran varlıklar amortisman defterinin tutulmadığı ve bu defterde yer alan bilgileri içeren başka bir kayıt düzeninin de bulunmadığı görülmüştür.

   Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinde bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı, bu yönetmelik kapsamına dâhil kamu idarelerince muhasebe sistemine dâhil edilen maddi duran varlıklardan; hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usullerin uygulanacağı belirtilmiş ve “Tutulacak diğer defterler” başlıklı 18’inci Bölümünün 491’inci maddesinde Duran Varlıklar Amortisman Defteri sayılmıştır.

   Ayrıca 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Amortisman ve Tükenme Paylarına ilişkin Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin (Sıra No: 47) 9’uncu maddesinde amortismana tabi her bir varlığın Ek-2’de yer alan Duran Varlıklar Amortisman Defterine kaydedileceği belirtilmiştir.

   
   

   Belediye tarafından edinilen duran varlıkların amortisman hesaplamalarında edinim tarihlerinin göz ardı edilmesi, kayıtlara alındıktan sonra amortisman ayrılmaması, her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarma durumunda ilgili duran varlığa ne kadar amortisman ayrıldığı ve duran varlığa ilişkin amortisman ayırma süresinin dolmasına rağmen amortisman ayrılmaya devam ediliyor olması nedenleriyle duran varlıklara ilişkin amortisman kayıtları gerçeği yansıtmamaktadır. Söz konusu hatanın temelinde taşınmazlar için “Duran Varlıklar Amortisman Defterinin” kullanılmaması bulunmaktadır.

2. Maddi Duran Varlıklar Grubunda Yer Alan Hesaplarda Hatalı Olarak Kayıtlı Tutarlardan Fazla Amortisman Ayrılması

   Belediye tarafından amortismana tabi maddi duran varlıklarda yer alan tutarlar aşılmayacak şekilde amortisman ayrılması gerekmektedir.

   Amortismana tabi maddi duran varlıklar için hesap alt kodları itibariyle yapılan incelemede, kayıtlı tutarından daha fazla amortisman ayrılan maddi duran varlıkların olduğu tespit edilmiştir.

   Aşağıda yer alan tabloda yer alan hesaplamaya göre Belediyenin 31.12.2021 tarihli bilançosunda 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 555.757,80 TL fazla gösterilmiştir.

   Tablo 8: Kayıtlı Değerinden Fazla Amortisman Ayrılan Maddi Duran Varlıklar

   Hesap Kodu	Hesap Adı	MDV Kayıtlı Değer Toplamı (TL)	MDV Birikmiş Amortisman Toplamı (TL)	Fazla Ayrılan Amortisman Tutarı (TL)
   253.01.99	Diğer Tesis ve Sistemler	1.694,92	81.354,45	79.659,53
   253.03.07	Müzik Aletleri ve Aksesuarları	18.342,22	35.359,88	17.017,66
   253.03.08	Spor Amaçlı Kullanılan Cihaz ve Aletler	3.690,00	26.506,52	22.816,52
   254.01.01	Otomobiller	154.937,46	229.106,56	74.169,10
   255.03.02	Misafirhane, Konaklama ve Barınma Amaçlı Mobilyalar	146.234,05	365.899,21	219.665,16
   255.02.03	Teksir ve Çoğaltma Makineleri	40.364,11	65.799,53	25.435,42
   255.03.05	Seminer ve Sunum Amaçlı Ürünler	306,80	10.159,80	9.853,00
   255.04.01	Yemek Hazırlama Ekipmanları	2.500,00	26.350,00	23.850,00
   255.08.01	Eğitim Mobilyaları ve Donanımları	9.828,00	21.873,00	12.045,00
   255.10.01	Güvenlik ve Korunma Amaçlı Araçlar	106,04	19.871,04	19.765,00
   255.99.01	Seyyar Kulübe, Kabin, Büfe ve Kafesler	19.865,00	71.346,41	51.481,41
   TOPLAM	555.757,80

   
   

3. Maddi Duran Varlıklar Grubunda Yer Alan Bazı Varlıklar İçin Amortisman Ayrılmaması

   
   

   Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin (Sıra No: 47) “Amortisman ve tükenme payı ayırma yöntemi” başlıklı 5’inci maddesinde; duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılmasında normal amortisman yönteminin uygulanacağı ve bu yönteme göre varlıklar için amortisman ve tükenme payının, varlığın yararlanma süresine göre Ek-1’de yer alan Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve Oranları Listesinde belirlenen oranlarda her yıl eşit olarak ayrılacağı belirtilmiştir. Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları başlıklı” 6’ncı maddesinde de; Amortisman ve tükenme payı süresi duran varlıkların aktife girdiği yıldan başlar, denilmektedir.

   Yukarıda yer alan hükümlere göre varlıkların aktife girdiği yılda Tebliğ eki olan listede yer alan oranlara göre amortisman ayrılması gerekmektir.

   Yapılan incelemede, aşağıda yer alan tabloda yer alan varlıklar için amortisman ayrılmadığı tespit edilmiştir.

   Aşağıda tabloda yer alan hesaplamaya göre Belediyenin yılsonu mali tablolarında 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı ve 630 Giderler Hesabı 880.603,08 TL eksik gösterilmiştir.

   Tablo 9: Amortisman Ayrılmayan Maddi Duran Varlıklar

   Hesap Kodu	Hesap Adı	MDV Kayıtlı Değeri (TL)	Amortisman Oranı (%)	Ayrılması Gereken Amortisman Tutarı (TL)
   251.01.20.01	Meydanlar	130.873,80	100	130.873,80
   251.01.20.02	Parklar ve Yeşil Alanlar	6.582.172,67	5	329.108,63
   251.01.20.08	Umuma Ait Binalar	50.285,70	2	1.005,71
   252.01.01.01	Hizmet Binaları	1.669.507,24	2	33.390,14
   252.01.02.02	İlköğretim Okulları	400.000,00	2	8.000,00
   252.01.01.04.05	Halk Eğitim Merkezi	329.796,55	2	6.595,93
   252.01.01.04.06	Kurs Merkezleri	47.295,38	2	945,91
   252.01.01.04.08	Sinema, Tiyatro ve Opera vb. Salonları ve Stüdyoları	965.825,77	2	19.316,52
   252.01.01.04.09	Sergi ve Fuar Alanları	9.582.254,82	2	191.645,10
   252.01.01.04.13	Düğün, Tören ve Konferans Salonları	362.813,06	2	7.256,26
   252.01.01.04.99	Diğer	2.262.535,13	2	45.250,70
   252.01.01.05.03	Stadyumlar	323.492,74	2	6.469,85
   253.02.01	Tarım ve Ormancılık Makineleri	503.722,59	20	100.744,52
   TOPLAM	880.603,08

   
   

4. Maddi Duran Varlıklar Grubunda Kayıtlı Olmayan Varlıklar İçin Hatalı Olarak Amortisman Ayrılması

Belediye tarafından mali tablolarda yer alan amortismana tabi Maddi duran varlıklar için amortisman ayrılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, aşağıda yer alan tabloda hesap adlarında amortisman tutarları olmasına karşın ilgili Maddi Duran Varlıklar Hesabında herhangi bir kayıt olmadığı tespit edilmiştir.

Aşağıdaki tabloda yer alan hesaplamaya göre Belediyenin 31.12.2021 tarihli bilançosunda 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 663.085,51 TL fazla gösterilmiştir.

Tablo 10: Amortisman Ayrılmasına Karşın Kayıtlı Olmayan Maddi Duran Varlıklar

Kamu İdaresi cevabında; maddi duran varlıklarla ilgili envanter çalışmalarına başlandığı ve Duran Varlıklar Amortisman Defterinin tutularak kayıtlara alınacağı ifade edilmiştir.

Belediyenin amortismana tabi maddi duran varlıklarının çokluğu ve çeşitliliği göz önünden bulundurulduğunda, işlemlerinin sağlıklı bir yapıya kavuşması ancak mevzuatta belirtilen Duran Varlıklar Amortisman Defterinin tutulmasıyla mümkün olacaktır.