Giderler Hesabına ilişkin yardımcı defter kayıtlarının incelenmesinde; kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devrettiği veya kayıtlardan düştüğü duran varlıklara ait amortismanların, muhasebe kayıtlarından çıkarılmadığı görülmüştür.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı ile ilgili “Hesabın işleyişi” başlıklı 219’uncu maddesinin “b) Borç” başlıklı fıkrasında;

“Elden çıkarılacak maddi duran varlıklardan her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarılanların ayrılmış olan amortisman tutarı bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir.”

Aynı Yönetmeliği’n 600 Gelirler Hesabına ilişkin düzenlemeler getiren “Hesabın işleyişi” başlıklı 394’üncü maddesinin onsekizinci bendinde;

“(Bütçe geliri olarak tanımlanmayan ancak, belirlenen muhasebe ilkelerine göre gelir kabul edilen ve (1) ile (15) numaralı alt bentlerde sayılmayan tutarlar bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir.”

Denilmektedir.

Buna göre; muhasebenin temel ilkeleri gereği kamu idarelerinin, birbirleri arasında bedelsiz olarak devrettiği ya da kayıtlarından düştüğü maddi duran varlıklar için 630 Giderler Hesabına borç, ilgili varlık hesabına alacak kaydı yanında; bu varlıklara ait amortisman tutarları için 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak kaydını yapmaları gerekmektedir.

Uygulamada, 630 no’lu hesap ile ilgili varlık hesapları kullanılmak suretiyle maddi duran varlıkların mevcutlardan düşüldüğü; ancak, bunlara ait 627.627,87 TL’lik amortisman için 299 no’lu hesaba borç, 600 no’lu hesaba alacak kaydının yapılmadığı anlaşılmıştır.

Konuyla ilgili farkındalık oluşmuş olsa da bahse konu tutara ilişkin kayıtlar, Kamu İdaresi tarafından henüz yapılmadığından; yılsonu mali tablolarındaki hatalı durum devam etmektedir.

Bu itibarla; Kurumun kullanımında ve yönetiminde bulunan duran varlıkların amortisman işlemlerinin mevzuat hükümleri çerçevesinde yapılması gerekmektedir.

‌Tablo 9: Amortisman Kayıtlarından Düşülmeyen Duran Varlıklar Listesi