Kiracının ihale şartnamesi ve kira sözleşmesi hükümlerine aykırı hareket etmesine rağmen İdare tarafından zorunlu hukuki süreçler başlatılmamıştır.

5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 38’inci maddesi birinci fıkrasının (e) bendinde, belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etme yetki ve görevi belediye başkanına verilmiştir.

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesi birinci fıkrasının (g) bendinde;

“Kamu kaynakları: Borçlanma suretiyle elde edilen imkânlar dahil kamuya ait gelirler, taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü değerleri” denilerek taşınmazlar kamu kaynakları arasında sayılmıştır.

Kanun’un “Üst Yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde belediyelerde üst yönetici belediye başkanı olarak belirlenmiş olup aynı maddenin 2’nci fıkrasında ise;

“Üst yöneticiler, ……….. sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, …… mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar.” hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere; Belediye Başkanı, İdarenin kamu kaynakları arasında yer alan taşınmazların korunmasından, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumludur.

İdare taşınmazlarının incelenmesi neticesinde; kiracının ihale şartnamesi ve kira sözleşmesi hükümlerine aykırı hareket etmesine rağmen İdare tarafından kira gelirlerinin tahsiline, sözleşmenin feshedilmesine ve diğer hukuki yaptırımlara yönelik işlemlerin yapılmadığı tespit edilmiştir. Şöyle ki:

Mülkiyeti İdareye ait olan Bakırköy sınırları içerisinde bulunan Atatürk Yaşam Köyü içerisindeki “Kafe ve 6 adet tenis kortu” Belediye Encümeni Kararıyla 3 yıllığına, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine göre pazarlık usulüyle ve 3.500,00 TL bedel karşılığında ihale edilmiştir. Bu ihaleyi en uygun teklifi veren “Expert Akademi Eğitim Bil. İns. Kay. ve Dan Hiz. Tic” şirketinin kazanmıştır. Kiralama şartnamesinin ilgili hükümlerinde, kiraya verilen alanların kiracı tarafından kafe, spor malzemeleri satış noktası ve tenis kortları olarak kullanılacağı belirtilmektedir.

Ancak taraflar arasında imzalanan kira sözleşmesi ve şartnamesi hükümleri kiracı tarafından yerine getirilmemiştir. Kira sözleşmesi ve şartnamesinin yerine getirilmeyen yükümlülükleri şunlardır:

Sözleşmede; “1.Aylık kira ödemeleri, Türkiye Halk Bankası Bakırköy Şubesi TR63 0001 2009 7630 0007 0000 13 numaralı hesaba veya Bakırköy Belediye Başkanlığı’nın veznelerine takip eden ayın son gününe kadar yatırılır.” denilmektedir.

Ancak, işin başlama tarihi olan 20.02.2017’den beri kiracı İdareye herhangi bir kira ödemesi yapmamıştır. Zira 2019 yılı itibari ile de kiracının toplamda 121.771,21 TL ödenmemiş borcu bulunmaktadır. Yani bir başka ifade ile kiracı herhangi bir bedel ödemeden iş yerini işletmeye devam etmiştir.

Sözleşmede; “2.KİRALANAN yere ilişkin çevre temizlik vergisi, su, telefon, aidat giderleri KİRACI’ya aittir. Tenis kortlarının elektrik faturası ⅓’ü Belediye tarafından, ⅔’ü ise kiracı tarafından ödenecektir.” denilmektedir.

Ancak, tenis kortlarının elektrik faturasının ⅓’ünün İdare tarafından, ⅔’ünün ise kiracı tarafından ödeneceği belirtilmiş olmasına rağmen kiracı tarafından bu bedel ödenmemiş İdare tarafından karşılanmıştır.

Sözleşmede; “3. KİRACI, KİRALAYAN’ın yazılı onayını almadan, bu kira sözleşmesinden doğan haklarını üçüncü kişilere devir ve temlik edemez, yanına ortak alamaz, her ne nam ve ad altında olursa olsun başkalarının kullanımına veremez. Bu hususların tespiti tahliye nedenidir.” denilmektedir.

Ancak, 19.04.2018 tarihinde kiracı tarafından yapılan bir işlemle 23.04.2019 - 31.12.2019 tarihleri arası için, 6 adet tenis kortunun kullanım hakkı 3’üncü bir kişiye (Mete Sportif Tesis İşletmeleri Turizm Gıda İnşaat Sanayi ve Tic.Ltd.Şti) aylık 10.000 TL bedel karşılığında ve İdarenin onayı alınmadan devredilmiştir. Ayrıca kiralama bedeli 2018 yılı itibari ile 4.050,00 TL iken kiracının kafe hariç 6 adet tenis kortunun kullanım hakkını 10.000 TL’ye kiralayabilmesi göstermektedir ki, İdare sözleşme bedelini rayiç değer altında belirlemiştir.

Sözleşmede; “4. Bu sözleşmeden doğacak KDV, damga vergisi ile sair vergi ve masraflar KİRACI’ya aittir.” denilmektedir.

Ancak kiralama işlemine ait ihale komisyonu kararı ve sözleşmeden doğan KDV ve damga vergileri tahsil edilmemiştir.

Diğer taraftan tenis kortlarının kullanılmasına ilişkin şartnamenin 25. maddesinin (iii.) bendinde, kortların şartnamede belirtilen saatler dikkate alınarak işletileceği belirtilmiştir. Ancak, belirtilen kurala da uyulmamıştır.

Kira sözleşmesinin eki olan 26 maddelik şartnamenin kiracı tarafından yerine getirilmeyen hükümleri de aşağıda yer almaktadır:

“Kiracı her yıl Eylül ayında 1 aylık ücretsiz kurslar açıp Bakırköy Belediyesinin ‘’Bakırköy de Spor Yapmayan ve Tenis Oynamayan Kalmasın’’ projesine destek vermek zorundadır. Kiracı bu ücretsiz kursu en az 20 kişiye verecektir.

-Kiracı Belediyenin belirleyeceği sosyal projelerde antrenör ve koordinasyon desteği vermek zorundadır.

-Kiracı yılda en az 3 defa olmak üzere Belediye Başkanlığı adına yapılacak spor şenliklerine katılmak, tenis sporu, masrafları karşılamak ve Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğüne gerekli yardımı yapmak zorundadır.

-Kiracı kendisine yer teslimi yapılmasından sonra tenis kortlarını ve kafeyi 2 ay içersinde kullanılır hale getirecektir.

-Kiracı tenis kortlarında ilk başta file, direk ve hakem kuleleleri ile tenis oyuncularının kullandığı tuvalet, banyo ve soyunma odaları yenilenecektir. Kiracı yine kapalı kortların çatı kısımları yenilenecektir.

-Kiracı kafenin çatı, cam, iç mekan gibi tüm bölümlerinin bakım, onarım ve tadilatlarını yapacaktır.”

Kiracının tüm bu yükümlülüklerini yerine getirmemesi karşısında İdare sadece belirli dönemlerde kira bedellerine ilişkin olarak takip yazısı göndermiştir. Bu kiracı için zorunlu icra, fesih vb. süreçler başlatılmamıştır. Ancak kira sözleşmesi süresinin sonuna yaklaşıldığında, yani, 11.11.2019 tarihinde sözleşme feshedilmiştir. Kaldı ki, fesih yazısında kiracıya 15 gün süre verildiği ve bu süre sonunda taşınmazları tahliye etmesinin istediği belirtilmiş olsa da, kiracı tarafından herhangi bir tahliye işlemi de yapılmamıştır. Öte yandan kiracı henüz söz konusu taşınmazları kullanmakta ve ticari faaliyetlerini sürdürmektedir.

Yukarıda belirtilen sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmeyen kiracı için herhangi bir hukuki işlemin yapılmamış olması, İdarenin menfaatlerinin zarar görmesinin yanında belediye sakinlerinin haklarının korunmaması anlamına da gelebilecektir. Dolayısıyla, mezkûr kiralama işleminde süreçlerin yukarıda belirtilen yasal düzenlemelere aykırı yürütüldüğü açıktır.

Söz konusu tespit sonrası, İdare tarafından; kira borcunun tahsili için hukuki süreç başlatılmıştır.

Netice olarak; İdare ile kiracı arasında bağıtlanan sözleşme hükümlerinin gereklerinin yerine getirilip getirilmediğinin takip edilmesi, yükümlülüklerini yerine getirmeyen kiracıya sözleşmede yer alan cezai hükümlerin uygulanması gerekmektedir.