10.08.2005 gün ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in "İşyeri açılması" başlıklı 6’ncı maddesinde, “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır...” düzenlemesi yapılmış ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Emre aykırı davranış” başlıklı 32'nci maddesinin birinci fıkrasında, “Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası(2018 yılı için 259TL) idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.” düzenlemesi yapılmıştır.

İdarenin 2018 yılı mali işlemlerinin incelenmesi neticesinde, idare tarafından tespit edilen ruhsatsız işyerlerine idari para cezası uygulanmadığı görülmüştür. Ruhsatsız iş yeri çalıştıranlara, iş yerinin kapatılmasının yanında 5326 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin birinci fıkrasına istinaden idari para cezası uygulanmalıdır.

Kamu idaresi cevabında; “İlçemizde ruhsatsız olduğu tespit edilen işyerlerine, 9207 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “İşyeri açılması” başlıklı 6’ncı maddesinde belirtilen, “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır...” hükmü gereği faaliyetten men (mühürleme) işlemleri uygulanmakta olup 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Emre aykırı

davranış” başlıklı 32’nci maddesinin birinci fıkrasında, “Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası (2018 yılı için 259 TL) idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir. “ düzenlemesine ilişkin uygulama; ilgili Kanunun 4. Maddesinin 1. Fıkrası, “ Hangi fiillerin kabahat oluşturduğu, kanunda açıkça tanımlanabileceği gibi; kanunun kapsam ve koşulları bakımından belirlediği çerçeve hükmün içeriği, idarenin genel ve düzenleyici işlemleriyle de doldurulabilir.” hükmü doğrultusunda yazımız ekinde sunulan Belediyemiz Zabıta Müdürlüğünün 02/11/2018 tarih ve 166740-E.2730 sayılı “Belediye Yasakları Uygulama yönetmeliği” teklifi, Belediye Meclisimizin 09/11/2018 tarih ve 2018/125 Karar No’lu kararıyla kabul edilmiş ve yine ekte sunulduğu gibi 15/11/2018-30/11/2018 tarihleri arasında askıda tutulmuş olup bahse konu Yönetmeliğin “Özel Hükümler” başlıklı 12. Maddesi a fıkrasında, “ Her ne maksat ile açılır ve çalıştırılır ise çalıştırılsın, belediye sınırları içerisinde faaliyet gösteren her türlü işyeri, özel mevzuat ile kurulmuş odaları veya ilgili bakanlığı tarafından ruhsatlandırılsa bile, ilgili belediyesine de müracaat ederek gerekli izinlerini alacaktır.” hükmü, ilgili Kanunun 4. Maddesinin 1. Fıkrası’nda geçen idarenin genel ve düzenleyici işlemleri neticesinde ortaya çıkarılmış bir “Emir” maiyetinde olup, Kurumumuzun çıkardığı “Belediye Yasaklari Uygulama Yönetmeliği”nin yayınlanıp ilan edilmesinin 2018 yılının son ayını bulması ve son ay içerisinde de bu hususta uygulama yapılmasını gerektirecek durumların oluşmaması nedeniyle 2018 yılı içerisinde tespit edilen ruhsatsız işyerlerine ilişkin ilgili Kabahatler Kanunu’nun 32. Maddesinin 1. Fıkra’sında bahsedilen idari para cezası uygulaması yapılamamış olup devam eden süreçlerde ilgili idari para cezasının uygulanması noktasında gerekli özen ve hassasiyet gösterilecektir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında; konuya ilişkin Belediye Yönetmeliğinin geç yayınlanmasından dolayı ilgili cezaların tahakkuk ettirilmediği belirtilmiştir. Ancak bulguda belirttiğimiz üzere ilgili idari para cezalarının dayanağı Kabahatler Kanunudur ve ilgili cezaların uygulanması için Yönetmeliğin yayınlanmasına gerek bulunmamaktadır. Bu itibarla Belediyenin, ruhsatsız olduğunu tespit ettiği tüm işyerlerine idari para cezası uygulaması gerekirdi.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği sonraki denetimlerde izlenecektir.