Kurumun taşınır işlemleri üzerinde yapılan incelemede, kullanım ömrünü tamamladığı için hurdaya ayrılmasına karar verilmiş olunan taşınırların mali tablolarda 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına alınmadığı ve varlıkların ilgili hesaplarda izlenmeye devam edildiği tespit edilmiştir.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Varlıklara ilişkin ilkeler” başlıklı 9’uncu maddesinde; diğer stoklar gibi hurda malzemelerin de maliyet bedelleriyle, dönen varlıklar içindeki ilgili hesaplara kaydedilip raporlanacağı düzenlenmekte, bunlardan yapılan satışlar, tüketimler veya kullanımların stok hesaplarından düşülerek, karşılıkları duruma göre ilgili varlık veya gider hesaplarına kaydedileceği belirtilmektedir.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Kayıt zamanı, kayıt değeri ve değer tespit komisyonu” başlıklı 13’üncü maddesinin birinci fıkrasında;

“Taşınırlar, edinme şekline bakılmaksızın kamu idaresince kullanılmak üzere teslim alındığında giriş; tüketime verildiğinde, satıldığında, başka harcama birimlerine devredildiğinde, bağışlandığında veya yardım yapıldığında, çeşitli nedenlerle kullanılamaz hale geldiğinde, hurdaya ayrıldığında veya kaybolma, çalınma, canlı taşınırın ölümü gibi yok olma hallerinde çıkış kaydedilir.” hükmü yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 225’inci maddesinde kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, ilgili maddi duran varlık hesabına alacak; ayrılmış olan amortisman tutarının 299- Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedileceği hükmü düzenlenmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere herhangi bir varlığın hurdaya ayrılmasına karar verildiğinde, hurda aşamasının izlenmesi için 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabının, bu varlıklara ilişkin amortisman tutarları için de 299- Birikmiş Amortismanlar Hesabının kullanılması gerekmektedir. Böylece hurdaya ayrılmış taşınırlar muhasebe kayıtlarında görülebilecek, satıldığında ise satış bedeli ile muhasebe kayıtlarındaki değeri arasındaki fark muhasebe kayıtlarına yansıtılabilecek, mali tablolar doğru ve güvenilir kayıtları yansıtacaktır.

Belediyede hurdaya ayrılan taşınırlara ilişkin yapılan denetimde hurdaya ayrılmasına karar verilen taşınırların 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına, bu varlıklara ilişkin amortisman tutarlarının da 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına kaydedilmediği tespit edilmiştir.

Bu durum mali tablolarda 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabının ve 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabının 79.458,87 TL noksan görünmesine, 255- Demirbaşlar Hesabının ve 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabının bu tutar kadar fazla görünmesine neden olmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; “Bulguda belirtilen ve hurdaya ayrılmış varlıklarla ilgili yapılması gereken muhasebe işlemleri düzeltilmiş olup, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 225’inci maddesindeki hususlar uygulamaya konulmuştur.” denilmektedir.

Sonuç olarak, kamu idaresi cevabında, bulgumuz doğrultusunda hurdaya ayrılmış varlıklarla ilgili yapılması gereken muhasebe işlemlerinin düzeltilmiş olduğunu ve izleyen dönemde ilgili hesabın mahiyetine uygun şekilde işlemlerin tesis edileceğini belirtmiştir. Yapılan çalışma ve düzeltme işlemleri 2019 yılı ve sonrasında gerçekleşecek olup, bahsedilen eksik ve hatalı uygulamalar, 2018 yılında 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ve 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabında 79.458,87 TL hataya sebep olmuştur. Bulgu konusu tespitle ilgili düzeltici işlemlerin yapılıp yapılmadığı takip eden denetimlerde izlenecektir.