Üniversitede yapılan denetim ve incelemelerde; 30.05.2018 tarih ve 30436 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinde, güvence bedeli konusunda üniversitelere muafiyet getirilmesine karşın, bu tarihten sonra yapılan aboneliklerde güvence bedeli ödenmeye devam edildiği görülmüştür.

Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Güvence bedeli alınmayan tüketiciler” başlıklı 30’uncu maddesi gereğince; 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinden, bu kamu idarelerinin dinlenme tesisleri, misafirhaneleri ile iktisadi ve ticari amaçla işletilen tesisleri hariç, bu Yönetmelik’in yürürlük tarihinden sonra yapacakları perakende satış sözleşmeleri kapsamında güvence bedeli alınmaması gerekmektedir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Mali kolaylıklar” başlıklı 56’ncı maddesi hükmüne göre, üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitülerinin genel bütçeye dâhil kamu kurum

ve kuruluşlarına tanınan mali muafiyetler, istisnalar ve diğer mali kolaylıklardan aynen yararlanmaları öngörülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idareleri “Genel Bütçe” kapsamındaki kamu idareleri olduğundan, üniversitelerin de 2547 sayılı Kanun'un 56'ıncı maddesi hükmüne göre güvence bedeli ile ilgili olarak genel bütçeli kamu idarelerine tanınan muafiyetten aynen yararlanması gerektiği düşünülmektedir.

Dağıtım firması, Üniversitenin 5018 sayılı Kanun kapsamında özel bütçeli idareler arasında sayılmakla beraber 2547 sayılı Kanun ile tanınan muafiyetlerin özel hukuk işlemlerini kapsamadığını, vergi, harç, resim vb. kamu bütçesine giren gelir türleri açısından muafiyet tanındığını, Şirketin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna (EPDK) regülasyonuna tabi olmakla birlikte tüm piyasa faaliyetlerinin özel hukuk rejimine tabi olduğunu bildirmiştir. Şirket, güvence bedeli düzenlemesi özel hukuk sözleşmelerinden elektrik satış sözleşmesinin ön şartı olması nedeniyle Üniversiteye 2547 sayılı Kanun ile tanınan vergi, harç, resim vb. ödeme muafiyetinin elektrik satış sözleşmesinde uygulanamayacağını belirtmiş ve 46.000,00 TL güvence bedelini iade etmeyeceğini belirtmiştir.

Üniversite, EPDK’ye üniversitelerin güvence bedeli muafiyetinden yararlanıp yararlanamayacağı ile ilgili görüş talep etmiş, EPDK tarafından verilen görüş yazısında dağıtım firmasının yapmış olduğu uygulamanın doğru olduğu belirtilmiştir.

Abonelik sözleşmesinin bir özel hukuk işlemi olduğu gerekçesiyle güvence bedeli ödenmeye devam edilmesinin doğru bir yaklaşım olmadığı değerlendirilmektedir. Zira genel bütçeli kuruluşlar ile özel bütçeli bir kuruluş olan üniversitenin tesis ettikleri işlem arasında mahiyet olarak hiçbir fark bulunmamaktadır; her ikisi de abonelik sözleşmesidir. Yönetmelik ile genel bütçeli kuruluşlara bu hususta bir mali kolaylık, bir muafiyet tanınmış ise, 2547 sayılı Kanun'a göre aynı kolaylık ve muafiyetin üniversiteye de tanınmaması gerektiği çok açıktır. Tesis edilen abonelik sözleşmesinin özel hukuk işlemi olması ya da olmamasının, genel bütçeli idarenin faydalandığı bir muafiyetten üniversitenin de aynen faydalanması bakımından herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla işlemin muhteviyatından bağımsız olarak, eğer genel bütçeli idarelerin mevzuat ile faydalandığı bir mali kolaylık, muafiyet vs. varsa bundan üniversiteler de aynı şekilde faydalanmalıdır. Kamu kaynağı kullanan genel bütçeli idarelerin bu mali muafiyetten faydalanmasının gerekçesi herneyse, aynı şekilde kamu kaynağı kullanan ve genel bütçeli idarelerle aynı mahiyetteki bir sözleşme tesis eden üniversitelerin de

söz konusu mali muafiyetten aynı gerekçelerle faydalanması gerektiğinde makul bir paralellik ve tutarlılık bulunduğu açıktır. Nitekim 2547 sayılı Kanun'un 56'ncı maddesinde yaptığı atıfla yasa koyucu bunu sağlamış bulunmaktadır.

Sonuç olarak söz konusu hükmün yürürlük tarihi 30.05.2018 tarihi olduğundan, üniversitelerin bu tarihten sonra yapacakları perakende satış sözleşmeleri kapsamında güvence bedeli ödememeleri gerekmektedir. Bununla birlikte yapılan incelemede; Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesinin 30.05.2018 tarihinden sonra elektrik dağıtım şirketine 46.000,00 TL’lik elektrik güvence bedeli ödemesi yaptığı tespit edilmiştir. Yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri çerçevesinde üniversiteler de elektrik güvence bedelinden muaf olduğundan, daha önce ödenmiş olan söz konusu tutarların ilgili elektrik dağıtım şirketinden iadesi için hukuki yollara başvurulması, yeni abonelik sözleşmeleri için de güvence bedeli ödenmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.