İdarece imar barışı kapsamında yapı kayıt belgesi alan bazı taşınmaz sahiplerine emlak vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmediği görülmüştür.

Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla 3194 sayılı İmar Kanunu’na eklenen Geçici 16’ncı madde ile 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31.10.2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31.12.2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebileceği hüküm altına alınmıştır. Maddede ayrıca başvuru ve ödeme süresinin bir yıla kadar uzatılabileceği belirtilmiştir. Bu hükme istinaden 01.07.2019 tarihli ve 30818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1267 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile başvuru süresi 15.06.2019 tarihine, ödeme süresi ise 31.12.2019 tarihine kadar uzatılmıştır.

Ayrıca İmar Kanunu’nun Geçici 16’ncı maddesinde dayanılarak hazırlanan Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar, 06.06.2018 tarihli ve 30443 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Usul ve Esaslar’ın “Yapı kayıt belgesinin kullanım yerleri” başlıklı 6’ncı maddesi ile yapı kayıt belgesi verilen yapıların maliklerine bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine verme zorunluluğu getirilmiştir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 1’inci maddesine göre Türkiye sınırları içinde bulunan binaların bu Kanun hükümlerine göre Bina Vergisine, 12’nci maddesinde ise Türkiye sınırları içinde bulunan arazi ve arsaların ise Arazi Vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Aynı Kanun'un 3’üncü maddesinde Bina Vergisini, binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenlerin, 13’üncü maddesine ise Arazi Vergisini, arazinin maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa araziye malik gibi tasarruf edenlerin ödeyeceği hüküm altına alınmıştır.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Belediye sınırları içerisindeki yapılar için düzenlenen ve İdareye teslim edilen yapı kayıt belgeleri ile emlak servisindeki mükellef bilgileri karşılaştırılmış olup adına yapı kayıt belgesi düzenlenen ancak emlak vergisi mükellefiyeti tesis edilmeyen mükelleflerin olduğu tespit edilmiştir. Bu kişilerin taşınmazları üzerindeki ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılarını yapı kayıt belgesi almak suretiyle kaydettirmesinin bu kişilerin taşınmaz sahibi olduğu anlamına geldiği aşikardır.

Kamu idaresi cevabında, imar barışı kapsamında yapı kayıt belgesi aldığı halde emlak vergisi bildiriminde bulunmayanlar için emlak vergisi bildirimi düzenlendiğini belirtmiş olup geçmiş dönem tahsilatlarına ilişkin herhangi bir belge sunulmamıştır.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, yapı kayıt belgesi alarak 31.12.2017 tarihinden önce söz konusu taşınmazları kullandıklarını belgeleyen hak sahiplerine, İdarece emlak vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi ve geçmiş dönemde tahakkuk etmesi gereken vergi tutarlarının hesaplanarak gerekli tahsilat işlemlerinin yapılması gerekmektedir.