İdarenin yıkılma, eskime ve ekonomik ömrünü tamamlama gibi nedenlerle kullanım olanakları kalmayan demirbaş ile tesis, makine ve cihazlarla ilgili amortisman tutarlarının 299- Birikmiş Amortismanlar Hesabına aktarılmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Hesabın işleyişi” başlıklı 195’uncu maddesi birinci fıkrasının (b/3) bendi ile 199’uncu maddesi birinci fıkrasının (b/4) bendinde; 253-Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı ile 255-Demirbaşlar Hesabına ilişkin benzer düzenlemeler yer almaktadır. Söz konusu düzenlemelerde, yıkılma, eskime ve ekonomik ömrünü tamamlama gibi nedenlerle demirbaş, tesis, makine ve cihaz olma vasfı ortadan kalkan demirbaş, tesis, makine ve cihazlar kayıtlı değerleri üzerinden ilgisine göre, 253 ve 255 no.lu hesaplara alacak, 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına borç; bu varlıklar için ayrılmış olan amortisman tutarı 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedileceği belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 225’inci maddesinde; 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabının çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların izlenmesi için; 229’uncu maddesinde ise elden çıkarılacak maddi duran varlıklar ile diğer çeşitli duran varlıklar için ayrılmış olan amortisman tutarlarının 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabında izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede, 2021 yılında 253-Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabında kayıtlı olup da hurdaya ayrılan 291.154,55 TL tutarındaki makine veya cihazın, 255-Demirbaşlar Hesabında kayıtlı olup da hurdaya ayrılan 1.909.499,67 TL tutarındaki demirbaşın 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına aktarıldığı; söz konusu hurdaya ayrılan makine/cihazlar ile demirbaşlar için %100 amortisman ayrıldığı, ancak 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabında kayıtlı olan 2.200.654,22 TL tutarındaki amortismanın 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına aktarılmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; 2022 yılında bulguda belirtildiği şekilde muhasebe kayıtlarının yapılacağı ifade edilmiştir. Ancak, 2021 yılında çeşitli nedenlerle kullanım imkânı ortadan kalkan varlıkların ilgili hesaba aktarılmaması nedeniyle; bilançoda, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı 2.200.654,22 TL fazla tutarla, 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabı ise 2.200.654,22 TL eksik tutarla yer almıştır.

Sonuç olarak, kullanım olanakları kalmayan demirbaş ile tesis, makine ve cihazlarla ilgili amortisman tutarlarının 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına aktarılması gerekmektedir.