İdarece yüklenimi yapılan ihalelerde ortaya çıkan hafriyatın bu konuyla ilgili belirlenmiş olan yasal döküm sahalarına dökülüp dökülmediğine ilişkin kontrollerin yapılmadığı görülmüştür.

2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili mevzuatı çerçevesinde hazırlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin Belediyelerin Görev ve Yetkileri başlıklı 8’inci maddesinde; Belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyeleri, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyeleri;

1. Hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları ile doğal afet atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı ile ilgili yönetim planı hazırlamakla,

2. Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri sahaları ile depolama sahalarını belirlemek, kurmak/kurdurtmak ve işletmek/işlettirmekle… yükümlüdürler.” Denilmektedir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu 7’nci maddesinde de hafriyat toprağı, moloz, kum ve çakıl depolama alanlarını, bunların taşınmasında çevre kirliliğine meydan vermeyecek tedbirler almak, katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmenin büyükşehir belediyesi uhdesinde olduğu açıkça belirtilmiştir.

Bu sebeple Antalya Büyükşehir Belediyesine denetim ekibince yazılan 2018/14 sayılı bilgi isteme yazısına istinaden verilen cevapta Antalya ili içinde yer alan iki adet hafriyat alanı bulunduğu ve bu hafriyat alanlarının 2046 yılına dek büyükşehir belediye meclisi kararıyla

Antalya Büyükşehir ve Antalya Spor Kulubü Derneği ile protokol yapılarak işletme hakkı tanınmıştır.

Yapılan incelemelerde örneklem olarak Kanalizasyon Dairesi Başkanlığı’nın 01.01.2018-31.07.2018 tarihli yapım işleri incelenmiş olup 4 adet alt yapı yapım işinde toplam 74.752 m3 kazı hafriyatı çıkmış olup bu hafriyatın yüklenici tarafından yasal izin verilen sahalara dökülüp dökülmediğine dair belgelerin kontrolünün yapılmadığı ve diğer birimlerde de durumun aynı olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç olarak her ne kadar yapılan protokol sebebiyle bir derneğe işletme hakkı verilmiş olsa da il sınırı içinde yasal döküm sahaları büyükşehir belediyesince belirlenmiş olup bu yerler dışında bir yere döküm yapılması mümkün bulunmamaktadır. İlgili mevzuatlara aykırı hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları faaliyetleri yapanlar hakkında 27.12.2016 tarih ve 29931 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanarak yürürlüğe giren 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri gereği büyükşehir belediyesince idari para cezası uygulanacağı bildirilmiştir.

Bu sebeple ilgili yerlere yapılacak dökümlere ilişkin belge kontrolleri idarece yapılarak yasal çerçeve içinde hafriyat alanlarına döküm yapılması kontrolü sağlanmalıdır.

Kamu idaresi cevabında; Bahse konu döküm sahası Antalya merkez ilçelerinde ( Aksu, Döşemealtı, Kepez, Konyaaltı ve Muratpaşa) 01 Mart 2018 tarihinden itibaren yapılan çalışmalar için geçerlidir.

UKOME Genel Kurulunun 07.06.2017 tarih ve 2017/06-372 Sayılı kararı ile Antalya Büyükşehir Belediyesindeki mevcut sisteme entegre olacak şekilde GPS (Araç takip Sistemi) Cihazı ve Damper kapak sensörü takılması zorunlu hale getirilmiştir.

Gerek kazı artıklarının dökümü için kesin depo yerlerinin belirlenmesi ve Atık Taşıma İzin Belgesi alan araçların araç takip sistemiyle izlenmesi, gerekse idari para cezası uygulanması Antalya Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığının yetki ve sorumluluğundadır.

Bundan sonraki süreçte merkez 5 ilçede 01 Mart 2018 tarihinde uygulanmaya başlanılan Hafriyat Yönetim Sistemi için ihaleli iş ve işlemlerimizde yüklenici ve ihale bilgileri hakkında Antalya Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığına bilgi verilip takip edilecektir.” Denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabından anlaşılacağı üzere bulguya iştirak edilmiştir.

Bulgu konusu hususa ilişkin gerekli özenin gösterileceği belirtilmiş olup konu müteakip denetim döneminde yapılacak incelemelerde izlenecektir.