Karar Künyesi
Üniversitede yapılan inceleme ve denetimler neticesinde, otomat makinelerinin işletilme haklarının mevzuata aykırı olarak 2011 yılından beri Ondokuz Mayıs Üniversitesi Vakfı Kantinler Kafeteryalar ve Marketler İktisadi İşletmesi’ne verilmiş olduğu, bu otomatların yerleştirilmesi, işletilmesi, bakım ve tamiri gibi hususlarda sorumluluğu olmadığı tespit edilen vakıf işletmesinin yalnızca alt kiralama yapmak suretiyle gelir elde ettiği tespit edilmiştir.
20.12.2011 tarihinde Ondokuz Mayıs Üniversitesi bünyesinde yer alan üniversitenin Kurupelit kampüsü, Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesinde , Diş Hekimliği Fakültesinde, Çocuk Hastanesinde, Fen - Edebiyat Fakültesinde ve Eğitim Fakültesinde
akademik personel , idari personel , üniversite öğrencileri, hasta ve hasta yakınlarının
faydalanması için bir adedi 1 m2’lik alanda hizmet vermek üzere 28 adet yiyecek içecek otomatının 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesi hükmü uyarınca üç yıllığına
kiraya verilmesi işinin, Vakfın İktisadi İşletmesi uhdesinde üç yıl için toplam 60.000.000 TL bedelle kalması yönünde karar alınmıştır.
Öncelikle otomat makinelerinin alt kiracılık suretiyle başka firmalarca işletilecek olması, makinelerin çeşitli gıda ve içecek şirketleri tarafından temini, yerleştirilmesi ve kontrolünün sağlanması nedeniyle bu nitelikte bir işin 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uyarınca bir vakfa, pazarlık usulü ile ihale edilerek verilmesinde ve yalnızca bu alt kiralama nedeniyle vakfa gelir temin edilmesinde mevzuata uyarlık olmadığı aşikârdır.
Bu işletme hakkının üniversitenin taşınmazları yahut üniversiteye tahsisli taşınmazlar üzerinde tahsis edilmesi işi doğrudan ilgili idare tarafından yapılmalı ve bu otomat makinelerinin işletmesinden elde edilecek kamu kaynağı, üniversite bütçesine gelir olarak kaydedilmelidir.
Diğer taraftan, otomat makineleri kiralama hakkı için bahsi geçen sözleşmenin sona ermesinden itibaren yalnızca sözleşmenin tadili ve ek protokollerle uzatılması neticesinde 2016 yılına gelinmiş, 2016 yılında yalnızca brüt 50 metrekare üzerinden yıllık kira bedeli 33.600,00 TL olarak bir taşınmaz kira sözleşmesi yapılmış ve mevzuata aykırı olarak tanzim edilip imza altına alınan, kurucu hükümleri itibariyle alt kiracılığa cevaz vermeyen sözleşme, daha sonra 2886 Sayılı Kanun değil, Borçlar Kanunu’nun 347’inci maddesi uyarınca Tüketici Fiyat Endeksi 12 aylık ortalamaları üzerinden artırılması suretiyle Üniversite yönetim kurulu kararlarıyla birer yıl süreyle uzatılmıştır. Son olarak sözleşme 08.03.2022 tarihine kadar uzatılmış durumdadır.
Netice itibariyle, 2021 yılı da dâhil olmak üzere bu otomatların işletme hakkı vakıf uhdesinde kalmış, 22’si hastane bünyesinde olmak üzere hali hazırda farklı firmalarca konulan yiyecek ve içecek içeren 70 adet otomat makinesinin aktif olarak kullanılmakta olduğu tespit edilmiştir.
Her ne kadar idare tarafından sözleşme bitiminde otomatların açık ihale usulü ile kiralanacağı ifade edilse de, mevcut sözleşmenin devam etmekte olduğu görülmektedir.
Üniversitenin gelir kaynakları içerisinde yer alan otomatların işletme haklarının kamu idaresinin tabi olduğu kiralama mevzuatına aykırı olarak alt kiralama usulüyle vakfa gelir tesis edilmesi amacıyla 2011 yılından itibaren yalnızca sözleşmelerin tadiliyle devredilmesinde hem mevzuata aykırılık hem de kamu kaynağının elde edilmesi açısından üniversitenin aleyhine yaratılan bu eşitsiz durum ve kamu kaynağından mahrumiyet nedeniyle gelir kaybına yol açtığı değerlendirilmektedir.