Şirketin iş sağlığı ve güvenliği hizmet alımını 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında ihale yapılmadan 22/d maddesi çerçevesinde doğrudan temin usulüyle gerçekleştirdiği tespit edilmiştir.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun “İşverenin genel yükümlülüğü” başlıklı 4’üncü maddesinde mesleki risklerin önlenmesine yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işverenin; çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendireceği, çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebileceği ifade edilmiştir.

Bu kapsamda iş sağlığı ve güvenliği hizmet alımına ilişkin belgeler incelendiğinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin, söz konusu hizmetleri sunmakla yetkili ortak sağlık güvenlik birimi olan ve aynı zamanda İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bir şirketi olan … Sağlık Hizmetleri Ticaret A.Ş.’den 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin (d) bendi kapsamında doğrudan temin usulüyle gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usul olduğu ifade edilmiştir. Dolayısıyla idarelerin ihtiyaçlarının temininde öncelikle bu usullere başvurması, bu usullerin uygulanabilir olmadığı hallerde anılan Kanun’da belirtilen diğer alım yöntemlerine başvurmaları esastır.

4734 sayılı Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinin (d) bendinde yer alan parasal limitler her yıl güncellenmekte olup yüklenici ile imzalanan 30.12.2022 tarihli sözleşme zamanında anılan Kanun’un 22/d maddesi kapsamında alımı yapılabilecek ihtiyaçlar için parasal limit büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idareler için 218.395,00 TL’dir.

Doğrudan temin yöntemiyle yapılacak alımlara ilişkin usul ve esasları düzenleyen “Doğrudan Temin Yöntemiyle Yapılacak Alımlara İlişkin Tebliğ”in 14’üncü maddesinde Kamu İhale Kurumu tarafından her yıl güncellenen parasal limitleri aşmayan mal ve hizmet alımlarının Kanunun 22/d bendi kapsamında yapılabileceği, parasal limitler dâhilinde yapılacak alımlarda, piyasada yapılan fiyat araştırması sonucunda bu limitlerin aşılacağının tespit edilmesi halinde, ihtiyacın 4734 sayılı Kanun’un ilgili hükümlerine göre ihale yoluyla temin edilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Şirket tarafından alınan iş sağlığı ve güvenliği hizmeti için imzalanan sözleşme incelendiğinde, söz konusu sözleşme bedelinin 4.973.838,98 TL olduğu dolayısıyla 4734 sayılı Kanun’un 22/d bendinde belirtilen parasal limitin aşıldığı görülmektedir. Bu bağlamda ilgili alımın anılan Kanun’da yer alan ihale yöntemlerinden biri ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Şirket cevabında özetle, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve bağlı kuruluşları ile şirketlerinde görev yapan özel güvenlik görevlisi personellerin 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile birlikte Şirket bünyesine geçişlerinin sağlandığı, 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Belediyeler ile bağlı kuruluşlarının, 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımını ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu kendi şirketlerine doğrudan temin yoluyla sürdürmelidir, hükmüne istinaden özel güvenlik görevlilerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetinin %51 hisse ortağı olunan İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketinden alındığı, ilgili hizmetin kendi personeli ile yürütülmesi için gerekli çalışmaların başlatıldığı ifade edilmiştir.

Şirket cevabı değerlendirildiğinde, Şirkete 696 sayılı KHK ile geçişi sağlanan personellerin 6631 sayılı Kanun'dan kaynaklanan iş sağlığı ve güvenliği hizmetinin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı gibi değerlendirildiği, bu nedenle ilgili hizmetin doğrudan temin kapsamında %51 ortağı olunan belediye şirketinden alındığı ifade edilmiştir. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 20'nci maddesinde il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin, personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 22'nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62'nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait ve halen bu kapsamda hizmet alımı yaptığı mevcut şirketlerinden birine, bu nitelikte herhangi bir şirketi bulunmuyorsa münhasıran bu amaçla kuracakları bir şirkete gördürebileceği ifade edilmiştir. Ancak ilgili maddede belirtildiği üzere bu madde kapsamında belediye bağlı kuruluşları yer alıyorken belediye şirketleri yer almamaktadır. Belediye bağlı kuruluşları belediyelere bağlı ulaşım, su, kanalizasyon vb hizmetleri sunan kuruluşlardır.Belediye şirketleri ise 6102 sayılı TTK hükümlerine istinaden kurulan sermaye şirketleridir.

Sonuç olarak, Şirket tarafından iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin olarak alınan hizmetin 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin (d) bendinde yer alan parasal limitleri aşması nedeniyle ilgili hizmetin bu yöntemle alınması anılan Kanun’a aykırılık oluşturmaktadır.