Karar Künyesi
İdare taşınmazı üzerinde kurulan intifa hakkı süresinin bitmesine rağmen taşınmazı kullanmaya devam eden fuzuli şagil konumundaki dernekten ecrimisil talebi yapılmamış ve söz konusu taşınmazın tahliye işlemleri başlatılmamıştır.
5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 38’inci maddesi birinci fıkrasının (e) bendinde, belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etme yetki ve görevi belediye başkanına verilmiştir.
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesi birinci fıkrasının (g) bendinde;
“Kamu kaynakları: Borçlanma suretiyle elde edilen imkânlar dahil kamuya ait gelirler,
taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü değerleri”
denilerek taşınmazlar kamu kaynakları arasında sayılmıştır.
Kanun’un “Üst Yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde belediyelerde üst yönetici belediye başkanı olarak belirlenmiş olup aynı maddenin 2’nci fıkrasında ise;
“Üst yöneticiler, ……….. sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, …… mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar.” hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunun 75’inci maddesinin birinci fıkrasında;
“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.” denilmektedir.
Aynı maddenin dördüncü fıkrasında da;
“İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere; kamu kaynakları arasında sayılan İdare taşınır ve taşınmaz mallarını idare etme yetki ve görevi belediye başkanına aittir. Diğer yandan, üst yönetici kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumludur. Kamu taşınmazlarının işgalli kullanımlarında yapılması gereken hukuki işlemler ise 2886 sayılı Kanun’un 75’inci maddesinde sarih bir şekilde anlatılmıştır.
İdare taşınmaz işlemlerinin incelenmesi neticesinde; mülkiyeti Belediyeye ait Şenlikköy Mahallesi 954 ada 79 ve 80 parsel sayılı taşınmazlarla ilgili olarak İdare ile Türk Anneler Derneği arasında “Özürlü Çocukların Bakım ve Rehabilitasyonu” için 1968 yılında 49 yıllığına intifa haklarıyla birlikte tahsis edilmesine ilişkin protokol yapıldığı ve bu protokolün 04.03.1976 tarihli ve 3211 yevmiye ile tapuya şerh edildiği; intifa hakkına ilişkin protokol süresinin 30.01.2017 tarihinde bitmesi nedeniyle Türk Anneler Derneğinden söz konusu taşınmazın İdareye tesliminin istenildiği; Türk Anneler Derneği tarafından açılan davada İstanbul 12. İdare Mahkemesinin 2017/1750 sayılı kararı ile henüz sürenin dolmadığı ve 12.10.2017 tarihinde söz konusu sürenin dolacağının belirtildiği; mahkeme kararının
12.03.2018 tarihinde kesinleştiği; ancak, taşınmazın tahliyesi ve işgalli kullanılan sürelere karşılık ecrimisil için işlem yapılmadığı tespit edilmiştir. Diğer yandan, Tapu Müdürlüğüne yazılan 19.03.2019 tarihli 15016 sayılı yazı ile şerhin kaldırılması istenilmiş olup; şerhlerin 08.07.2019 tarih ve 069 yevmiye ile tapu sicilinden terkini yapılmıştır.
Diğer yandan söz konusu taşınmazlar üzerinde;
-Türk Anneler Derneği tarafından kullanılan Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi,
-Florya Özel Eğ. Öğ. Kur. Sos. Spor ve Tur. Tes. İşl. Ltd.Şti. tarafından kullanılan Anaokulu/Kreş,
-Z. P tarafından işletilen Taş Fırın (Florya Taş Fırın),
-M.P. tarafından işletilen Kuaför (VEGS Erkek Kuaförü),
-K. A tarafından İşletilen Market (Yeşilköy Market)
gibi işletmeler bulunmakta olup bu yerlerden elde edilen kira gelirleri de intifa hakkı bittmesine ragmen ilgili dernek tarafından tahsil edilmiştir. Halbuki, İdare söz konusu derneğe 12.10.2017-19.03.2019 tarihleri arasında herhangi bir işlem tesis etmemiş, dernek taşınmazları işgalli kullanmaya devam etmiştir.
Bu itibarla söz konusu işgalli kullanım süreleri için ecrimisil çalışmasının yapılması, anılan taşınmazların tahliyesi sağlanması; ve ayrıca intifa hakkı süresinin dolduğu tarih itibarıyla, Derneğin taşınmazları kiraya verme hakkının kalmadığı dolayısıyla sürenin dolduğu tarihten itibaren, Derneğin kira geliri elde ettiği taşınmazlar için de söz konusu sürede elde ettiği kira gelirlerinden az olmamak kaydıyla ecrimisil talep edilmesi gerekmektedir.
Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; tahsis bitim süresinden geçerli olmak üzere ecrimisil tahakkuk işlemlerine ve derneğin tahliyesine ilişkin gerekli çalışmalara başlanılmıştır.
Netice olarak; belediye başkanının kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli kullanımından ve gelir kayıplarının önlenmesinden sorumlu olması nedeniyle, ivedilikle ilgili taşınmazlara ilişkin geriye dönük ecrimisil tahakkuk ettirilmesi, tahliye işlemlerinin yapılması ve gelir kayıplarına mahal verilmemesi gerekmektedir.