Belediyenin %84 oranında hissedarı olduğu Anset Özel Sağlık ve Eğitim Kültür İnşaat Ticaret Ltd. Şti.’nin Belediyeden almış olduğu ihalelerin yaklaşık maliyetlerinin, Şirket Genel Müdürlüğü görevini de yürüten Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreterinin onayından geçtiği görülmüştür.

22.01.2002 tarih ve 24648 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun;

“Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde;

“Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” ,

“İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde;

“Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya

başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:

…

1. İhaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar.

   …

   
   

   Bu yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa, teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.”,

   “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde;

   
   

   “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:

   
   

   ….

   
   

2. 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.

Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.”,

“İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde;

17’nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde İçişleri Bakanlığı; belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilir.

…”,

“Görevlilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 60’ıncı maddesinde;

“İhale yetkilisi ile ihale komisyonlarının başkan ve üyeleri ile ihale işlemlerinden sözleşme yapılmasına kadar ihale sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin; 17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulunduklarının, görevlerini kanuni gereklere uygun veya tarafsızlıkla yapmadıklarının, taraflardan birinin zararına yol açacak ihmalde veya kusurlu hareketlerde bulunduklarının tespiti halinde, haklarında ilgili mevzuatları gereğince disiplin cezası uygulanır. Ayrıca, fiil veya davranışlarının özelliğine göre haklarında ceza kovuşturması da yapılır ve hükmolunacak ceza ile birlikte tarafların uğradıkları zarar ve ziyan genel hükümlere göre kendilerine tazmin ettirilir. Bu Kanuna aykırı fiil veya davranışlardan dolayı hüküm giyen idare görevlileri, bu Kanun kapsamına giren işlerde görevlendirilemezler.

…”,

“Bilgi ve belgeleri açıklama yasağı” başlıklı 61’inci maddesinde ise;

“Bu Kanunun uygulanmasında görevliler ile danışmanlık hizmeti sunanlar; ihale süreci ile ilgili bütün işlemlere, isteklilerin iş ve işlemleri ile tekliflerin teknik ve malî yönlerine ilişkin olarak gizli kalması gereken bilgi ve belgelerle işin yaklaşık maliyetini ifşa edemezler, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamazlar. Aksine hareket edenler hakkında ilgisine göre 58 ve 60 ıncı maddelerde belirtilen müeyyideler uygulanır.” hükümlerine yer verilmiştir.

Yapılan incelemeler neticesinde; Belediyenin 30.04.2019 tarihinde yayınladığı Genelge’ye istinaden, 4734 sayılı Kanun çerçevesinde yapılacak ihalelerin ön izinlerinin Belediye Başkanı adına Genel Sekreter tarafından verildiği, Genel Sekreterin aynı zamanda Anset Özel Sağlık ve Eğitim Kültür İnşaat Ticaret Ltd. Şti.’nin Genel Müdürü olduğu ve Şirketin Belediyeden 2022 yılı içerisinde toplam sözleşme bedeli 45.650.00,00 TL olan 2 adet ihale aldığı tespit edilmiştir. Ayrıca söz konusu ihalelere ilişkin ön izin için Başkanlık makamına gönderilen belgelerde yaklaşık maliyet bilgisinin de yer aldığı görülmüştür.

Belediye cevabında, Mali Hizmetler Dairesi Daşkanlığı’nın Ön İzin Konulu Genelge'si kapsamında bulgu konusu işlere ait teknik şartname ve yaklaşık maliyetin kapalı zarf ile ödenek kontrolü ve mevzuata uygunluk kapsamında Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığına sunulduğu, yaklaşık maliyet miktarının Başkanlık Makamı ek olurunda sunulmadığı, dolayısıyla yaklaşık maliyetin Büyükşehir Belediye Genel Sekreti tarafından görülmediği ifade edilmiştir. Ayrıca var olan Ön İzin Genelgesi’nin tereddütlere mahal bırakılmaması için yeniden düzenlendiği

beyan edilmiştir. Her ne kadar Belediye cevabında, yaklaşık maliyetin kapalı zarf içerisinde sunulduğu ve Başkanlık oluruna ek olarak sunulmadığı ifade edilse de ihaleye uygulanan Ön İzin Genelgesi yaklaşık maliyetin aleni hale gelmesine neden olabilcektir.

Sonuç olarak, Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreterinin ön izninden geçen bir ihaleye yine Genel Sekreter tarafından Müdürlük görevi yürütülen anılan Şirketin katılması ve yaklaşık maliyet bilgisinin Şirket Müdürünce önceden bilinmesi sonucunda, 4734 sayılı Kanun’un 11’inci, 17’nci ve 61’inci maddelerine aykırı hareket edilmiştir. Ayrıca, 4734 sayılı Kanun’un 17’inci maddesinde belirtilen yasak fiillerin işlenmesi ve Kanun’un 61’inci maddesinde belirtilen yaklaşık maliyetin Şirket Genel Müdürü tarafından önceden bilinmesi nedeniyle, ilgililer hakkında Kanun’un 58’inci ve 60’ıncı maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanması gerekmektedir.