Kamu İdaresi tarafından indirimli emlak vergisinden yararlanan mükelleflere ilişkin tutulan kayıtların sağlıklı veriler sunmadığı ve gerekli kontrollerin yapılmadığı görülmüştür.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun birinci kısmının ikinci bölümünde muafiyet ve istisna hükümlerine yer verilmiştir. Bu bölümde yer alan daimi ve geçici muafiyetlerin dışında Kanun’un “Nispet” başlıklı 8’inci maddesinde Cumhurbaşkanı’nın, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, engellilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkili olduğu, bu hükmün yukarıda sayılanların tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanacağı, belirtilerek belli şart ve durumda olanlar için vergi oranlarının Cumhurbaşkanı (öncesinde BKK) Kararı ile sıfıra kadar indirilebileceği düzenlenmiştir.

Anılan hükmün verdiği yetkiye dayanılarak 1999-2006 yılları için muhtelif tarihlerde çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları; 2007 ve müteakip yıllar için ise 2006/11450 sayılı

Bakanlar Kurulu Kararı ile yukarıda bahsedilen durumlarda bina vergisi oranının sıfır olarak uygulanacağı belirlenmiştir.

38 Sıra No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği’nde sosyal güvenlik kurumlarından emekli, dul, yetim, ölüm ve malûliyet aylığı alanların, bu aylıkları dışında başka gelirlerinin bulunması halinde indirimli emlak vergisi oranından yararlanamayacaklarına hükmedilmiştir. Gelir İdaresi Başkanlığının 44 Seri No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği’nde ise hiçbir geliri bulunmayan ve brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskene sahip olanların indirimli emlak vergisinden yararlanmaları için tebliğ ekinde yer alan taahhüt belgesini belediyelere vermeleri yeterli olup vergi mükellefi bulunmadığına ve sosyal güvenlik kurumlarında aktif sigortalı olmadıklarına dair belge almalarına gerek bulunmadığı ifade edilmiştir. Aynı Tebliğ’de taahhütte bulunan mükellefin indirimli vergi oranlarından yararlanmak için gelir vergisine tabi bir gelirinin olmaması gerektiği belirtilmiştir.

Anılan mevzuat hükümleri gereğince, ülke sınırları içerisinde brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskene sahip olanlardan hiçbir geliri olmayanlar ile gelirleri sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıklardan ibaret bulunanlara, indirimli emlak vergisi uygulanacağı, hiçbir geliri olmadığını belgelemek için ilgili belediyeye bildirimde bulunmanın indirimli emlak vergisinden yararlanmak için yeterli olduğu anlaşılmaktadır.

Kamu İdaresinin indirimli emlak vergisinden yararlanan mükelleflere ilişkin kayıtları incelenmiş olup, kayıtlarda gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunan, gazi, engelli, şehit dul ve yetimlerinin ve hiçbir geliri olmayan kişilerin ayrı ayrı gruplar halinde tasnif edilmediği tespit edilmiştir. Bu durum kayıtlar üzerinden yapılacak incelemeleri güçleştirmekte; indirimli orandan yararlanan kişilerin, indirim şartlarını hâlihazırda koruyup korumadıklarını takip etmeye yönelik kontrollere ise imkân vermemektedir. Örneğin; şehitlerin dul ve yetimleri ile gaziler her zaman indirimli vergi oranlarından yararlanabilse de hiçbir geliri olmayan veya geliri sosyal güvenlik kurumlarından aldığı aylıktan ibaret bulunanların bu şartlar haricinde başka gelirlerinin ortaya çıkması durumunda bu kişilere yararlandırılan indirimli emlak vergisi uygulaması sona erdirilmelidir. Bu nedenle indirimli emlak vergisinden yararlanan mükelleflerin ayrı ayrı incelenebilecek şekilde gruplandırılması gerekmektedir. Yine yapılan incelemelerde; indirimli emlak vergisinden yararlanan mükelleflere ilişkin kayıtlarda T.C kimlik numaraları bulunmamasına karşın bu indirimden yararlanan çok sayıda mükellef olduğu da görülmüştür.

İndirimli emlak vergisi hükümlerinden yararlananlara ilişkin bilgilerin, eksiksiz ve

indirimden yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadıklarının kontrolüne imkân verecek şekilde tutulması; indirimli emlak vergisinden yararlanma şartlarını kaybedenlerin tespiti için ise gerekli kontrollerin yapılmasına olanak sağlayacak bir mekanizma oluşturulması gerekmektedir.