Hazine ile Hazine adına Orman Genel Müdürlüğünden kiralanan taşınmazların alt kiracılara kiraya verilmesinde, kira bedellerinin tüm nitelikler karşılaştırılmak suretiyle emsal ve rayiç kira bedelleri göz önünde tutularak belirlenmediği; kira bedellerinin piyasa rayiçlerinin altında olduğu ve Hazineye kira bedeline ilave olarak ödenecek tutarların düşük seviyelerde kaldığı; Belediye ile üçüncü kişi (alt kiracı) arasında düzenlenen kira sözleşmesinden elde edilen gelirin, cari yıl kira bedelinden fazla olan kısmının Hazineden kiralananlar için yüzde yirmibeşinin, Orman Genel Müdürlüğünden kiralananlar için yüzde ellisinin cari yıl kira bedeline ilave olarak ilgili kurumlara ödenmediği tespit edilmiştir.

Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik'in,

"Tahmin edilen bedel tespiti" başlıklı 12'nci maddesinde, tahmin edilen bedelin tespit ve takdirinde, taşınmazın konumu ve özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle rayiç bedel esas alınacağı,

"Yıllık bedel artışları" başlıklı 14'üncü maddesinde, bir yıldan uzun süreli kira, irtifak hakkı ve kullanma izni sözleşmelerinde ikinci ve izleyen yıllar bedellerinin, Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE – oniki aylık ortalamalara göre yüzde değişim) oranında arttırılacağı,

"Alt kiracılık" başlıklı 73/A maddesinde ise, Hazine taşınmazlarının, kamu idarelerine, cari yıl kira bedeline ilave olarak kamu idaresi ile üçüncü kişi arasında düzenlenen kira sözleşmesinden elde edilen gelirin, cari yıl kira bedelinden fazla olan kısmının yüzde yirmibeşinin Hazineye ayrıca ödenmesi kaydıyla alt kiracılık hakkı da tanınmak suretiyle kiralama yapılabileceği;

Belirtilmiştir.

Belediyenin Hazineden kiraladığı taşınmazların kiralama öncesinde işgal edilmiş ve ecrimisil bedellerinin ödenmesi için Belediyeye ihtar yazısı gönderilmiştir. Ecrimisil bedelleri ödenmeden bu kişilerle alt kiracılık sözleşmesi imzalanmıştır. Bu alt kiracıların her birinin 24.01.2019 tarihi itibarıyle 76.060,00 TL borçları olmasına rağmen, kendilerine mevzuatta öngörülen yaptırımlar da uygulanmamıştır. 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75'inci maddesinde hüküm altına alınan "ecrimisil" tazminat niteliğindedir. Tazminat (ecrimisil) bedelleri ödenmeden alt kiracı sözleşmesi imzalanması mevzuata uygun değildir. Bu durum ecrimisil uygulamasının kiralama yöntemine dönüştürülmesi demektir.

Alt kiracıların kira bedellerinin her bir kira sözleşmesi itibariyle yeni dönem başlangıcından önce bir komisyon marifetiyle üretici fiyat endeksindeki artış oranı, taşınmazın konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, gibi kira bedeline etki eden tüm nitelikler karşılaştırılmak suretiyle emsal ve rayiç kira bedelleri göz önünde tutularak belirlenmesi gerekmektedir.

İşgalci konumundaki alt kiracılarla her yıl için ayrı bir sözleşme imzalanmış olup, bu sözleşmelerde kira artışına ilişkin hüküm bulunmamaktadır. 2019 yılında kira artışı da yapılmamıştır. Oysa Belediyenin Hazineye ödediği kira bedeli ÜFE oranında artmıştır.

Öte yandan Belediye ile üçüncü kişi (alt kiracı) arasında düzenlenen kira sözleşmesinden elde edilen gelirin, cari yıl kira bedelinden fazla olan kısmının yüzde yirmibeşi kira bedeline ilave olarak Hazineye zamanında ödenmemiş olup, Hazinenin (Mal Müdürlüğü) ihtarından sonra gecikme bedelleriyle birlikte ödenmiştir.

Öte yandan, 05.03.2013 tarih ve 28578 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mesire Yerleri Yönetmeliği'nin 10'uncu maddesinde, her türlü sorumluluk pazarlık usulü ile ihaleyi idareden alanda kalması şartıyla, pazarlık usulü ile ihale edilen mesire yerlerinde yer alan yapı ve tesislerin işletmeciliğinin üçüncü kişi veya kuruluşlara kiraya verilmesi halinde, kiraya verenlerden verilen kira bedel farkının % 50’si idare tarafından tahsil edileceğine ilişkin hüküm yer almaktadır.

Orman Genel Müdürlüğünden kiralanan 87.500 metrekare C tipi mesire alanı için aylık 1.375TL kira bedeli üzerinden alt kiracılık sözleşmesi imzalanmıştır. Oysa Osmangazi ilçesinde 17.04.2018 tarihinde yapılan ihalede C tipi mesire alanı içindeki 2 adet tuvalet için aylık tahmini kira bedeli 1.300TL olarak belirlenmiştir. Mudanya ilçesinde 01.06.2018 tarihinde yapılan 40.000 metrekare C tipi mesire alanı ihalesinde ise, aylık tahmini kira bedeli

8.000TL olarak belirlendiği görülmektedir.

Kamu kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesi ve kullanılmasını sağlama sorumluluğu çerçevesinde, alt kiracıların kira bedellerinin her bir kira sözleşmesi itibariyle yeni dönem başlangıcından önce bir komisyon marifetiyle üretici fiyat endeksindeki artış oranı, taşınmazın konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, gibi kira bedeline etki eden tüm nitelikler karşılaştırılmak suretiyle emsal ve rayiç kira bedelleri göz önünde tutularak belirlenmesi; Hazine ile Hazine adına Orman Genel Müdürlüğünden kiralanan taşınmazların alt kiracılara kiraya verilmesinde, cari yıl kira bedeline ilave olarak Belediye ile üçüncü kişi (alt kiracı) arasında düzenlenen kira sözleşmesinden elde edilen gelirin cari yıl kira bedelinden fazla olan kısmının Hazineden kiralananlar için yüzde yirmibeşinin, Orman Genel Müdürlüğünden kiralananlar için yüzde ellisinin kira bedeline ilave olarak Belediye tarafından ilgili kurumlara ödenmesi gerekmektedir.