Şirket, 01.01.2015 tarihinde Beltur AŞ ile imzalanan Gemi ve Terminal Büfeleri Kira Sözleşmesinde kira artış oranlarının hatalı belirlenmesi nedeniyle zarara uğramıştır.

Şirket ile Beltur AŞ arasında yapılan mezkûr sözleşmenin 4’üncü maddesinde;

“Söz konusu sözleşmenin bedeli yıllık 500.000 TL + KDV’dir. Söz konusu kira sözleşmenin imzalanmasını takip eden ilk aydan itibaren aylık eşit taksitler halinde Şehir Hatları hesabına yatırılacaktır…

Yıllık kira artışları taraflarca birlikte belirlenecektir. Her halükarda kira artışı ÜFE (kira dönemi son ay için belirlenen oran on iki aylık ortalamalara göre değişim) den az olamaz.”

hükümlerine yer verilmiştir.

Buna göre her yıl kira artış oranlarının “Üretici Fiyat Endeksi oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı” dikkate alınarak ve en az bu oranda olmak kaydıyla hesaplanması gerekmektedir.

Şirketin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, kira artış oranlarının TÜİK’in internet sitesinde ilan etmiş olduğu ÜFE oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı üzerinden hesaplanmadığı; ilgili yılın Ocak ve Aralık ÜFE verilerinin aritmetik ortalaması dikkate alınarak hesaplandığı ve hesaplanan bu oranın 2017, 2018 ve 2019 yılları için sözleşmede yer verilen ÜFE oniki aylık ortalamalara göre değişim oranının altında kaldığı; yapılan bu hatalı hesaplama neticesinde de şirketin 2017, 2018 ve 2019 yıllarında Beltur AŞ’den toplam 179.417,23 TL eksik tahsilat yapmasına sebebiyet verildiği anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 18’inci maddesinin (2) numaralı fıkrasında; “Her tacirin, ticaretine ait bütün işlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir.” hükmü bulunmaktadır.

Bu hüküm, tacirin öngörülü, konusunu bilen, hukuki ve fiili durumları kavrayabilme özelliklerine sahip olmasını gerektirmektedir. Basiretli iş adamı kavramı iyi niyeti de içine almakla birlikte, iyi niyetten de öte tedbirli bir hareketi, vasat bir şahıstan daha fazla özen gösterme gereğini, ticari hayatın gereklerini ve teamüllerini iyi bilmeyi ve gelecekteki şartları tahmini de ifade etmektedir.

Yukarıdaki tespite binaen; İdare tarafından 2020 yılı içinde Beltur AŞ ile görüşülerek eksik tahsil edilen 179.417,23 TL için 11.03.2020 tarihli bir fatura düzenlendiği ve faturaya konu bedelin 13.03.2020 tarihinde tahsil edildiği anlaşılmıştır.

Şirketin ilgili dönemlere ilişkin kira artış oranlarını sözleşmede yer alan artış oranının altında belirlemesi nedeniyle eksik tahsilat yapılmasına sebebiyet verdiği anlaşıldığından, şirketin mali idaresi açısından bundan sonraki uygulamalarda gerekli özenin gösterilerek profesyonel yönetim anlayışına ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun basiretli bir tüccar gibi hareket edilmesi hükmüne uygun hareket etmesinin yerinde olacağı değerlendirilmektedir.