EGO Genel Müdürlüğünün 2020 yılında yapılan personel giderlerinin; 2019 yılı gerçekleşen bütçe gelirlerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen yeniden değerleme katsayısı %22,58 ile çarpımı sonucu bulunan tutarın %52’sini aştığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 49’uncu maddesinin 8’fıkrasında, personel giderlerinde üst sınırın oranı; nüfusu 10.000’inin altında olan belediyelerde yüzde kırk iken diğer belediyelerde yüzde otuz olarak belirlenmiştir.

27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 20’nci maddesinin üçüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanan; İl Özel İdareleri, Belediyeler Ve Bağlı Kuruluşları İle Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul Ve Esasların; Personel Giderlerinin Toplam Giderler İçindeki Payına İlişkin Üst Sınır başlıklı 5. Maddesinde:

“Madde 5- (1) İdarelerin, şirket personeli de dahil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde

kırkını aşamaz. Bu oran büyükşehir belediyelerinde yüzde otuz olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar idare şirketlerine yeni personel alımı yapılamaz.

1. Doğrudan hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışan işçi sayısı, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 24 üncü maddesine göre işçi statüsünde geçişe esas sözleşme kapsamında o iş için öngörülen işçi sayısını aşamaz. Ancak birinci fıkradaki oranın altında kalan idarelerin şirketleri; bu oranın aşılmaması kaydıyla, işten ayrılanların yerine ve iş artışının zorunlu olduğu durumlarda idarenin talebi üzerine yeni işçi alımı yapabilir. İdareler, belirlenen oranın aşılmaması kaydıyla personel çalıştırılmasına dayalı yeni hizmetlerini şirketlerine gördürebilir ve bu amaçla şirketler tarafından yeni işçi alımı yapılabilir.

2. Birinci fıkrada belirlenen oranı aşan idareler tarafından İçişleri Bakanlığından izin alınmaksızın şirketlerine işçi alımı yapılamaz.

…”

Diğer yandan İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 93127266 Sayılı Genelgede: “İdarelerin şirket personeli dahil yıllık personel giderlerinin hesaplanmasında; doğrudan hizmet alımı kapsamında idarede istihdam edilen şirket işçileri ile şirketin yönetici ve destek personeline ödenen net ücretlerin toplamı dikkate alınacaktır.”

denilmiştir.

EGO Genel Müdürlüğünün 2019 yılı yeniden değerlenmiş bütçe gelirleri toplamı [(652.535.062,42*%22,58) + 652.535.062,42] =799.877.479,51 TL’dir. 657 Sayılı Devlet

Memurları Kanunu’na tabi personel ile sözleşmeli personel giderleri SGK primleri hariç 54.177.591,27 TL, idareden alınan verilere göre; doğrudan hizmet alımı kapsamında idarede istihdam edilen şirket işçileri ile şirketin yönetici ve destek personeline ödenen net ücretlerin toplamı ise 368.852.695,79 TL’dir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; doğrudan hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışan işçilerin maliyeti de eklenerek hesaplanan personel giderleri toplamı 423.030.287,06 TL’ye ulaşmaktadır. Bu tutarda 2019 yılı bütçe gelirlerinin, Vergi Usul

Kanunu’na göre belirlenen yeniden değerleme katsayısı %22,58 ile çarpımı sonucu bulunan 799.877.479,51 TL tutarın % 52,88’ini oluşturmaktadır.

Diğer yandan EGO Genel Müdürlüğünün 31.12.2020 tarihi itibariyle bütçe gelirleri 496.064.720,60 TL olarak gerçekleşmiştir. Bu durumda 2020 yılı gerçekleşen rakamlara göre hesaplandığında bu oran yaklaşık olarak %85,28 olmaktadır. (423.030.287,06/496.064.720,60=%85,28)

Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul Ve Esasların 5’inci maddesinde açıklandığı üzere, doğrudan hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışan işçi sayısı 375 sayılı KHK’nin geçici 24’maddesine göre işçi statüsüne geçişte esas sözleşme kapsamında öngörülen işçi sayısını aşamayacaktır. Ancak birinci fıkradaki hükme göre; nüfusu 10.000’in altında olan belediyelerde yüzde kırk, diğer belediyelerde yüzde otuz oranının altında ise, belirlenen oranın aşılmaması kaydıyla personel çalıştırılmasına dayalı yeni hizmetlerini şirketlerine gördürebilecekler, şirketlerce de bu amaçla yeni işçi alımı yapılabilecektir.

EGO genel Müdürlüğünün, personel giderleri; 2019 yılı yeniden değerlenmiş gerçekleşen bütçe gelirlerine oranı % 52,88, fiilen gerçekleşen bütçe gelirlerine oranı %85,28 olduğundan yasada belirtilen oranın altına ininceye kadar personel alımında bulunmaması gerektiği değerlendirilmiştir.

Kamu idaresinden alınan cevapta, 7.6.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen 23.ve 24. maddelerinin uygulanmasına dair usul ve esaslar ile ilgili tebliğin hükümleri uyarınca hak sahibi olan taşeron işçilerin 02.04.2018 tarihi itibariyle işçi statüsüne geçirilmesinden dolayı işçi sayılarının artmış olduğu belirtilmiş ise de; bu durum işçi sayılarında bir değişiklik oluşturmamış, çalışan işçilerin statülerinde bir değişiklik meydana getirmiştir.

Cevabın devamında; mevzuattaki orana dikkat edileceği, gerektiğinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan izin alınacağı ifade edildiğinden müteakip denetimlerde incelenecektir.