Belediye Başkanlığı ile Bem-Bir-Sen arasında imzalanan Toplu İş Sözleşmesinde yer alan sosyal denge ödeme kalemleri toplamının “Kamu Görevlileri Hakem Kurulu” kararında yer alan üst sınırı aştığı görülmüştür.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu hükümleri uyarınca 2020 ve 2021 yılları için kamu görevlilerinin geneline ve hizmet kollarına yönelik,

01/8/2019-20/8/2019 tarihleri arasında gerçekleştirilen toplu sözleşme görüşmelerinde taraflar arasında toplu sözleşme imzalanamaması üzerine Kamu Görevlileri Hakem Kurulu toplanmıştır. Kanunen Kurul kararları kesindir ve toplu sözleşme hükmündedir. Kurul “2016- 2017 yıllarını kapsayan Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme”de belirlenmiş olan üst limiti değiştirmemiştir. Kurul kararına göre; 4688 sayılı “Kamu Görevlileri Sendikası ve Toplu Sözleşme Kanunu”na göre ödenebilecek sosyal denge tazminatı aylık tavan tutarı en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %100'üdür.

Belediye Başkanlığı ile Bem-Bir-Sen arasında 27/12/2019 tarihinde imzalanan Toplu İş Sözleşmesinin 28'inci maddesinde; tüm çalışanların almakta oldukları aylıklarına ilaveten her ayın maaş günü sosyal denge tazminatı adı altında en yüksek Devlet Memuru aylığının (ek gösterge dahil) tavan tutarının % 100’ü kadar ödeneceği, Ramazan ve Kurban bayramlarında yine en yüksek Devlet Memuru aylığının (ek gösterge dahil) tavan tutarının % 100’ü kadar ödeneceği, bu sosyal denge kalemlerine ilave olarak personelin refah seviyesinin yükseltilmesi, gıda giderleri, eğitim masrafları, yakacak masrafları vb nedenlerle en yüksek Devlet Memuru aylığının (ek gösterge dahil) tavan tutarının % 60’ı kadar daha ödeneceği, ifade edilmektedir.

Her ayın onbeşinde sosyal denge tazminatı adı altında en yüksek Devlet Memuru aylığının (ek gösterge dahil) tavan tutarının % 100’ü kadar ödeneceği hükmü mevzuattaki üst sınır tutarına eşit iken, sözleşmede sayılan dini bayramlarda verilecek sosyal denge ödemeleri ile personelin diğer temel ihtiyaçları için verilmesi öngörülen en yüksek Devlet Memuru aylığının (ek gösterge dahil) tavan tutarının % 60’ı kadar olan sosyal denge ödemesinin üst sınırı aştığı değerlendirilmektedir.

İdare cevabında, Anayasaya, 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa, ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) sözleşmelerinin bazı maddelerine değinmişlerdir fakat bu maddeler toplu sözleşme ile ödenen sosyal denge kalemlerinin artırılmasına gerekçe gösterilememektedir. Hukukta sözleşmeler kanuna aykırı düzenlenemezler bu nedenle, 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunun’da yer alan tavan tutardan fazla ödeme yapılmasına ilişkin yapılan sözleşmeler için hukuka uygunluktan bahsedilemez. Yine Sayıştay 6. Dairesinin 2015 yılı 7.2.2017 tutanak tarihli kararındaki karşı oy azınlık görüşü bir yargı kararı değildir, hukuken bağlayıcı nitelikte değildir.

Kanunen ödenebilecek sosyal denge tazminatı aylık tavan tutarı en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %100'üdür. 02.05.2019 tarihinde imzalan sözleşmedeki

kanuni tavan üzerinde sosyal ödemeleri yapılmasını öngören hükümlerin kanuna uygun olmadığı değerlendirilmektedir.

4688 sayılı “Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu”nun Geçici 14. Maddesi, 15.03.2012 tarihinden önce yapılmış sözleşmelerdeki sosyal denge tutarlarının verilmeye devam edilmesine cevaz verirken, bu tarihten sonra yapılan yeni sözleşmelerdeki tutarların kanuni sınırların üzerine yükseltilebilmesini veya personele yeni sosyal denge kalemleri düzenleyerek kanuni sınırların aşılmasını açık bir şekilde yasaklamıştır. Buna rağmen Bursa Nilüfer Belediyesi ile Bem-Bir-Sen arasında 02.05.2019 tarihinde imzalanan sözleşmede yer alan sosyal denge tutarları, 15.03.2012 tarihinden önce imzalanmış olan, 01.01.2012 ve 31.12.2013 arasında yürürlükte olan sözleşmedeki sosyal denge ödemelerinden yüksektir.

Yukarıdaki nedenlerle, kanuni tavan tutarın üzerinde sosyal denge ödemelerinde bulunulduğu tespit edildiğinden, tavan tutar üzerindeki meblağın kamu zararı oluşturduğu düşünüldüğünden bu hususlar yargılamaya ilişkin rapora konu edilecektir.